Kalafior (Brassica oleracea) to warzywo z rodziny kapustowatych. Z racji swojego pokrewieństwa z kapustą jadalną i wyspiarskie pochodzenie, nazywany był niegdyś kapustą cypryjską. Jego jadalną częścią są mięsiste pędy kwiatowe tworzące tzw. różę, która w zależności od gatunku może być biała, kremowa, żółta, zielona lub fioletowa. W Polsce najbardziej cenione są kalafiory białe i jasnokremowe.Kalafiorowe witaminy
Kalafior jest szczególnie wartościowy, gdy jada się go na surowo. Świeże różyczki dostarczają zaledwie 22 kcal w 100 g i są zasobnym źródłem witaminy C (niewielka 100-gramowa pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ta witaminę). Kalafior gotowany również dostarcza tej witaminy, ale w mniejszych ilościach, gdyż wysoka temperatura prowadzi do znacznych jej strat. Oprócz witaminy C, kalafior zawiera także sporo błonnika pokarmowego, potasu, kwasu foliowego oraz w mniejszych ilości wapnia, fosforu, magnezu oraz kwasu nikotynowego. Podobnie jak inne warzywa z rodziny kapustowatych, kalafior jest źródłem sulforafanu – naturalnego izotiocyjanianu posiadającego właściwości przeciwnowotworowe oraz przeciwbakteryjne. Spożywanie warzyw bogatych w ten związek chroni przez nowotworami, chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Jak pozbyć się nieprzyjemnego zapachu?
W skład kalafiora wchodzą olejki eteryczne, które nadają mu przykry zapach podczas gotowania. Zapach ten wynika z ulatniających się związków siarki. Wiele osób zniechęca to do spożywania tego wartościowego warzywa. Sprawdzonym sposobem na pozbycie się nieprzyjemnej woni jest gotowanie kalafiora w wodzie z dodatkiem paru łyżek mleka. Alternatywnie można również dodać do wody odrobinę soku z cytryny, kawałek suchego chleba lub szczyptę gałki muszkatołowej. Ta ostatnia nadaje jarzynie dodatkowo przyjemny, ziołowy aromat.
Nie bez znaczenia jest również sposób gotowania. Aby zapach ulotnił sie jak najszybciej zaleca się, aby początkowo gotować kalafior bez przykrycia. Optymalny czas gotowania to 10-15 minut w zależności od wielkości różyczek. Zbyt długi czas gotowania powoduje, że warzywo traci swój smak i znaczną część cennych składników odżywczych.
Kalafiorowe przysmaki
Kalafior znano już w starożytnym Rzymie i Grecji. Do Polski przywiozła go królowa Bona Stworza. Obecnie jest on jednym z najpopularniejszych i najchętniej jadanych krajowych warzyw. Kalafiora najczęściej podaje się gotowanego z dodatkiem masła lub bułki tartej. Można go także przyrządzić w bardziej wyrafinowany sposób np. duszonego w rosole i białym winie, zapiekanego pod beszamelem, posypanego tartym żółtym serem i ziołami. Kalafior to doskonała baza do przyrządzenia zup, w tym także zup-kremów. Jarzyna ta doskonale smakuje też na surowo. Starty na tarce kalafior może być podstawmy składnikiem surówki.
dr Aleksandra Czarnewicz-Kamińska
dr Joanna Anna Walczak
www.dieta.fit.pl
