15 września ustanowiony jest Europejskim Dniem Prostaty. Jego celem jest zwiększenie społecznej świadomości na temat chorób gruczołu krokowego oraz zachęcenie mężczyzn do profilaktyki. Rak gruczołu krokowego (inaczej prostaty lub stercza) jest bowiem jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. Lek. Łukasz Curyło urolog z krakowskiej SCM clinic podkreśla jak ważne są odpowiednie badania kontrolne.
2022-09-19 00:00
Udostępnij
Czy pamiętasz o zbadaniu prostaty?

Mimo wysokiego wskaźnika występowania raka prostaty, szanse na jego wyleczenie są duże. Im wcześniej zostanie on rozpoznany, tym lepsze są rokowania. Jak mówi Łukasz Curyło urolog z krakowskiej SCM clinic rak prostaty rozwija się powoli. - Od momentu wystąpienia pierwszych zmian nowotworowych do ukształtowania się guza o objętości 1 ml mija ok. 10 lat. Trudność w rozpoznaniu i wysoka śmiertelność tego schorzenia wynika głównie z tego, że w początkowym stadium przebiega ono praktycznie bezobjawowo – podkreśla specjalista.
To co może, ale nie musi świadczyć o rozwijającym się raku prostaty, to również objawy łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, czyli głównie trudności w oddawaniu moczu. Czasami może pojawić się krwiomocz oraz pojawienie się krwi w nasieniu. Natomiast długo nierozpoznany rak prostaty powoduje ryzyko naciekania na tkanki otaczające gruczoł krokowy i pojawienie się przerzutów do innych narządów, czego objawy są już znacznie mocniejsze. Mogą być nimi np. bóle kostne, bóle w podbrzuszu oraz w okolicy krocza, nietrzymanie moczu, zaburzenia wzwodu.

Profilaktyka raka prostaty

Im wcześniej nowotwór prostaty zostanie rozpoznany, tym większe są szanse na jego całkowite wyleczenie. Lek. Łukasz Curyło podkreśla, że w ramach profilaktyki raka stercza zalecane jest, aby każdy mężczyzna od 45 roku życia wykonywał coroczne badania kontrolne. Takie wytyczne wynikają z głównych czynników występowania raka prostaty. Przede wszystkim jest nim wiek. Ryzyko wystąpienia nowotworu gruczołu krokowego pojawia się u mężczyzn zwykle dopiero po 40 roku życia, a średni wiek zachorowania przekracza 70 lat.

- Podstawowe badania, które należy wykonywać w ramach profilaktyki raka prostaty to badanie per rectum (palpacyjne, przezodbytnicze), pozwalające na sprawdzenie wielkości, powierzchni i konsystencji gruczołu krokowego oraz USG przezodbytnicze. Wykonuje się także z krwi pomiar PSA, który jest oznaczeniem poziomu markera specyficznego dla prostaty. Jako, że jest to antygen charakterystyczny dla gruczołu krokowego, a nie wyłącznie dla nowotworu, to w dalszej kolejności, jeśli wyniki badań wskazują nieprawidłowości, wykonuje się kolejne kroki diagnostyczne w tym rezonans magnetyczny oraz biopsję stercza – najlepiej biopsję fuzyjną, która potwierdza lub wyklucza raka prostaty – tłumaczy specjalista.

Trzeba jednak wiedzieć, że nie każdy podwyższony poziom PSA oznacza raka! Dlatego eksperci namawiają, aby badania kontrolne robić zawsze pod opieką lekarza, najlepiej urologa, który specjalizuje się w diagnostyce oraz leczeniu tego typu schorzeń.

Kiedy wcześniej zgłosić się do urologa?

Wcześniej należy udać się na wizytę do urologa zawsze, gdy pojawiają się problemy z oddawaniem moczu.
Pod szczególną obserwacją powinni być również mężczyźni, u których w rodzinie występował ten typ nowotworu. - Rak prostaty u ok. 9 proc. chorych jest dziedziczny. Uważa się, że jeżeli u trzech najbliższych krewnych lub u dwóch w wieku poniżej 55 lat wystąpił rak gruczołu krokowego, to mamy w tej rodzinie wyraźną predyspozycję do występowania tej choroby. U osób obciążonych genetycznie choroba pojawia się zwykle w młodszym wieku, dlatego konieczne jest wcześniejsze profilaktyczne monitorowanie ich stanu zdrowia – tłumaczy urolog SCM clinic.

Co oprócz badań?

Na wzrost ryzyka zachorowania na nowotwór stercza ma wpływ także ogólnie przyjmowany za niezdrowy tryb życia, czyli nieodpowiednia dieta, otyłość (podejrzewa się, że nadmiar tkanki tłuszczowej powoduje zaburzenia hormonalne mogące sprzyjać rozwojowi raka), brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, a także częste stany zapalne. Warto więc o siebie odpowiednio zadbać.

Najskuteczniejszym sposobem na radykalne i trwałe wyleczenie nowotworu gruczołu krokowego jest szybkie rozpoznanie choroby oraz rozpoczęcie leczenia na jak najwcześniejszym etapie rozwoju choroby. Dlatego tak ważną rolę odgrywa profilaktyka, polegająca na regularnym badaniu urologicznym, tak aby w razie potwierdzenia choroby móc wybrać i zastosować najlepszy sposób leczenia.