Na czym polega?
Metoda in vitro polega na przeprowadzeniu hormonalnie sterowanego procesu owulacji, następnie na pobraniu komórek jajowych, które są łączone z męskimi komórkami rozrodczymi (plemnikami) w warunkach laboratoryjnych. Zarodki uzyskane w wyniku zapłodnienia są następnie umieszczane w macicy i jeśli dojdzie do zagnieżdżenia, powstaje ciąża, która dalej przebiega w sposób naturalny. W zależności od wieku kobiety ma to miejsce w około 25 do 30% przypadków. Szansa na urodzenie dziecka wynosi średnio 20% w przypadku pojedynczej próby zapłodnienia pozaustrojowego. Zabieg przeprowadza się najczęściej u kobiet do 41 roku życia, albowiem po 41 roku życia silnie zmniejsza się szansa urodzenia żywego dziecka, a jednocześnie wzrasta ryzyko związane z ciążą i porodem.
Przygotowania zaczynają się w II połowie cyklu poprzedzającego procedurę pobierania komórek do transferu zarodków. W odpowiednim momencie, kiedy pęcherzyki osiągną odpowiednie rozmiary następuje punkcja, a więc pobranie komórek jajowych w nich zawartych. Zabieg ten trwa kilka minut i jest wykonywany w znieczuleniu pod kontrolą USG. Lekarz nakłuwa jajniki przez pochwę, a cienka igła pobiera płyn pęcherzykowy z komórkami jajowymi. Następnie embriolog w laboratorium in vitro odnajduje obecne w płynie pęcherzykowym oocyty i przenosi je w specjalnych pożywkach do inkubatora. W tym samym czasie mężczyzna oddaje nasienie, z którego pozyskuje się odpowiednimi technikami najlepsze plemniki.
Po kilku godzinach od pobrania komórek do pożywki z komórkami jajowymi dodaje się przygotowane plemniki i całość umieszcza sie ponownie w inkubatorze. Po 16 - 20 godzinach embriolog ocenia czy nastąpiło zapłodnienie. Następnego dniu ocenia się ponownie zapłodnione komórki i proces ich dalszego rozwoju. Zarodki przenosi się do jamy macicy cieniutki cewnikiem w 2- 3 dobie po punkcji. Zwykle przenosi się 2 - 3 zarodki. jeżeli w procesie stymulacji i późniejszego zapłodnienia doszło do powstania większej ilości zarodków, to pozostałe mogą zostać zamrożone i wykorzystane w późniejszym okresie.
Pierwszą osobą, która przyszła na świat w wyniku zastosowania tego zabiegu była Louise Brown, urodzona 25 lipca 1978 roku. W Polsce pierwszego zapłodnienia in vitro u człowieka dokonał Marian Szamatowicz z Kliniki Ginekologii Akademii Medycznej w Białymstoku w 1987.
Komu zalecane lub nie zalecane jest in vitro:
- Kobiety o zaburzonym jajeczkowaniu, niedrożnych jajowodach oraz nieznanej przyczynie niepłodności, bez wątpienia mogą zacząć zastanawiać się nad nienaturalnym rozwiązaniem tego problemu.
- Mężczyźni z małą liczebnością plemników, również są uwzględniani w zapłodnieniu pozaustrojowym.
- Taki rodzaj spłodzenia potomstwa odradzany jest osobom młodym, u których nie stwierdzono jeszcze przyczyny bezpłodności, a także osobom starszym po 43 roku życia.
Jakie badania muszą zrobić kobiety przygotowujące się do zabiegu:
- USG jajników
- Badanie stężenia hormonów
- Ocena stanu bakteriologicznego
- Badania infekcji wirusowych typu: HIV, zapalenie wątroby typu B i C
- Ważne jest także oznaczenie grupy krwi
Powikłania
U kobiet
W trakcie stosowania kuracji hormonalnej przed zapłodnieniem in vitro istnieje możliwość rozwoju zespołu hiperstymulacji jajników. Prawdopodobieństwo wystąpienia tego zaburzenia o ciężkim przebiegu wynosi 0,6%. Stosowane leki mogą powodować powstanie torbieli jajnika u kobiet ze skłonnościami do takich zaburzeń lub krótkotrwale zwiększyć ryzyko chorób nowotworowych. Inne możliwe, krótkoterminowe komplikacje obejmują: bardzo niskie ryzyko infekcji lub krwawienia, które są związane z wykonaniem zabiegu.
Ciąży
Głównym powikłaniem ciąży wywołanej in vitro jest ryzyko ciąży bliźniaczej i mnogiej. Wynika to z praktyki umieszczania dwóch i większej ilości zarodków w czasie transferu do macicy. Ryzyko poronienia po zapłodnieniu pozaustrojowym jest podobne do ryzyka po zapłodnieniu naturalnym lub według innych źródeł zwiększone o około 25%. Ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu zwiększone jest z 0,37% do 1,62%. W niektórych krajach wprowadzono ograniczenia w ilości transferowanych zarodków do dwóch.
Wady wrodzone
Niektóre badania naukowe potwierdzają zwiększoną możliwość wystąpienia wad wrodzonych u dzieci pochodzących z zapłodnienia in vitro, istnieją jednak również prace badawcze, które nie odnotowały tych zagrożeń, nieznana jest też przyczyna ewentualnego ryzyka.
www.zdrowie.fit.pl
