Według teorii setpoint, opracowanej przez naukowców amerykańskich, każdy człowiek ma pewną równowagę biologiczną, indywidualną masę ciała, do której dąży jego organizm. Indywidualna (nad)waga jest ściśle określona.
Po zakończeniu kuracji odchudzającej, organizm stara się w pierwszej linii o to, by jak najszybciej sprowadzić masę ciała z powrotem na ten właśnie punkt.
Krótko: procesy metaboliczne programują organizm w systemie samoregulacji na określony poziom masy ciała. Masa ciała regulowana jest podobnie jak funkcje komputerowe, przez rozmaite biochemiczne "nakazy", które określają ilość żywności magazynowanej w postaci tkanki tłuszczowej oraz ilości spalanych kalorii.
Setpoint to wartość, na którą zaprogramowany jest termostat organizmu WCM (weight control mechanism - mechanizm kontroli wagi). Kiedy rozpoczyna się dieta redukcyjna, to mechanizm ten podejmuje środki, aby przeciwdziałać redukcji tkanki tłuszczowej. Dzieje się to na dwa różne sposoby.
Po pierwsze ma bezpośredni wpływ na łaknienie, zmniejszając je lub zwiększając, aby utrzymać zaprogramowaną masę ciała.
Po drugie, WCM może wpłynąć na tempo przebiegu procesów metabolicznych "każąc magazynować" lub "trwonić" energię, w zależności od ilości spożywanych kalorii. Apetyt melduje się przy niedoborze substancji odżywczych.
Indywidualny setpoint (u osób otyłych wyższy od przeciętnego), jest uzależniony od wielu czynników. Ważne są czynniki genetyczne oraz wszystkie przyczyny nadwagi (m.in.: wolna przemiana materii, zaburzenia termogenzy, pojadanie, zaburzenia hormonalne). Także częste stosowanie diet redukcyjnych może przyczynić się do jego wzrostu - organizm przygotowuje większe zapasy tłuszczu, aby móc stawić czoła kolejnym kuracjom.
Jak można można obniżyć setpoint?
Przede wszystkim trzeba przeciwdziałać wszystkiemu, co względnie mogłoby wpłynąć na jego wzrost. Niezbędne jest usunięcie przyczyn nadwagi. Decydujące znaczenie ma jednak fakt, że nowy setpoint stabilizuje się na niższym poziomie tkanki tłuszczowej dopiero po około 9 miesiącach, przy czym masa ciała nie może w tym czasie przekroczyć 102,5% masy docelowej.
Przyjmuje się, że masa docelowa to 100%. Jeżeli zostanie przekroczona o 2,5%, należy ją natychmiast zredukować przy pomocy krótkiej diety do 97,5% masy docelowej. Stosując ten system można ustabilizować nowy setpoint po około 9 miesiącach.
Trwałą redukcję setpoint umożliwia jednak tylko zmiana sposobu odżywiania. Nawet przy bardzo silnej motywacji nie można się wciąż samoumartwiać stosowaniem kuracji odchudzających. Po osiągnięciu zaplanowanej sylwetki należy zatroszczyć się o zdrowy i dostosowany kalorycznie sposób odżywiania. W przeciwnym wypadku tycie jest nieuniknione.
Zgadzacie się z teorią setpoint?
