Korzystanie maseczek – czy to takie proste?
Na powierzchni maseczek gromadzą się wirusy i bakterie oraz inne drobnoustroje, dlatego tak ważne jest odpowiednie obchodzenie się z maseczką jednokrotnego czy wielorazowego użytku. Jeśli zostanie na niej wirus lub inny groźny dla zdrowia drobnoustrój, a następnie ktoś jej dotknie i nie umyje rąk, może dojść do zakażenia.
O czym jeszcze należy pamiętać?
1. Przed założeniem maski należy dokładnie, przez przynajmniej 30 sekund, myć dłonie wodą i mydłem lub środkiem na bazie alkoholu.
2. Jeśli zakładamy maseczkę „chirurgiczną”, należy zlokalizować blaszkę, którą trzeba dopasować do nosa i górnej części twarzy. Maska powinna szczelnie zakrywać nos, usta i podbródek – szczelina między skórą a materiałem powinna być jak najmniejsza.
3. W trakcie noszenia maseczki nie należy jej dotykać, a jeśli już tak się stanie, trzeba dokładnie umyć ręce.
4. Nie bez znaczenia jest również sposób zdejmowania maseczki. Czynimy to, trzymając ją za część tylną, bez dotykania części przedniej i wyrzucamy do zamkniętego pojemnika, aby osoby wyrzucające odpady nie były narażone na bytujące na maseczce drobnoustroje. Po zdjęciu maseczki należy również oczyścić ręce środkiem z alkoholem lub umyć ręce wodą i mydłem.
Maseczki jednorazowe vs. wielokrotnego użytku – jak je stosować?
Instrukcja stosowania i sterylizowania maseczek wielokrotnego użytku:
1. Maskę zdejmować zgodnie z wytycznymi producenta.
2. Elementy wielokrotnego użytku poddać czyszczeniu, dezynfekcji i/lub sterylizacji zgodnie z wytycznymi producenta.
3. Elementy zużywalne poddać czyszczeniu, dezynfekcji i/lub sterylizacji zgodnie z wytycznymi producenta.
4. Po dezynfekcji i/lub sterylizacji elementów zużywalnych umieścić je w pojemniku przeznaczonym na materiały niebezpieczne.
5. Zebrane materiały niebezpieczne przekazać do utylizacji.
6. Można sterylizować również maseczki jednokrotnego użytku. Aby nie stanowiły one zagrożenia dla otoczenia, można je spalić, ale nie jest to sposób ekologiczny. Sterylizacja maseczek przed ich wyrzuceniem możliwa jest m.in. w autoklawie firmy Enbio.
Postępowanie po użyciu maski jednorazowej zapobiegające rozprzestrzenianiu się bakterii i wirusów:
1. Maskę zdejmować zgodnie z wytycznymi producenta lub z zastosowaniem rękawiczek jednorazowych.
2. Zużytą maskę umieścić w rękawie lub pakiecie sterylizacyjnym razem z rękawiczkami.
3. Poddać pakiet sterylizacji w wysokiej temperaturze.
4. Po sterylizacji pakiet umieścić w pojemniku przeznaczonym na materiały niebezpieczne.
5. Zebrane materiały niebezpieczne przekazać do utylizacji.
6. Nie można jednak sterylizować maseczek z oznaczeniem N95 – po sterylizacji nie będą już pełnić swoich funkcji zabezpieczających. Jednak tak samo jak w przypadku maseczek jednorazowych przed wyrzuceniem możliwa jest ich sterylizacja w autoklawie (np. firmy Enbio), ponieważ taka wyrzucona do kosza maseczka może być zagrożeniem dla innych osób.
Rodzaje maseczek antywirusowych
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów maseczek antywirusowych. Różnią się one budową, są produkowane z różnych materiałów, a niektóre z nich posiadają specjalne filtry, które chronią nawet przed najmniejszymi cząsteczkami pyłów.
1. Maseczki chirurgiczne jednorazowe
To najpopularniejsze i najbardziej dostępne maseczki, stanowiące podstawową ochronę przed drobnoustrojami (kroplami lub cząstkami) o średnicy większej niż 100 μm. Standardy w zakresie stopnia filtracji (współczynnik BFE) określa europejska norma 14683. Dzieli ona maski chirurgiczne na typy: I, IR, II, IIR. Stosowanie maski przez osobę chorą zmniejsza u niej możliwość przenoszenia bakterii i wirusów podczas kichania i kaszlu. Maski chirurgiczne są bezzapachowe, wykonane z materiału filtracyjnego. Świetnie nadają się do zapobiegania rozprzestrzenianiu się zakażeń i zanieczyszczeń. Dzięki wysokiej przepuszczalności powietrza umożliwiają łatwe oddychanie i jednocześnie zapewniają wysoką barierowość filtracyjną. Takie jednorazowe maski są wykonane z włókniny, są elastyczne i wytrzymałe, w zależności od producenta – jałowe lub niejałowe.
2. Maski chirurgiczne typu II
To maski najczęściej stosowane na salach operacyjnych. Ich stopień filtracji bakteryjnej BFE wynosi przynajmniej 98%. Składają się z trzech warstw włókniny polipropylenowej, jeśli są stosowane zgodnie z zaleceniami producenta, chronią zarówno pacjenta, jak i lekarza oraz nie utrudniają oddychania. Dzięki swojej budowie dopasowują się również do kształtu twarzy. Należy również pamiętać, że powinny być stosowane z innymi środkami ochrony osobistej.
3. Maski wielokrotnego użytku i maski przeciwpyłowe
Oprócz popularnych maseczek jednorazowego użytku, stosowanych przez kosmetyczki, stomatologów i lekarzy, na rynku dostępne są również maski wielorazowego użytku, które po odpowiednim przygotowaniu i sterylizacji wciąż pełnią swoje funkcje ochronne. Te ostatnie nie chronią przed przenoszeniem chorobotwórczych drobnoustrojów, ale zapobiegają przenikaniu do układu oddechowego pyłów, z którymi wiele grup zawodowych ma kontakt na co dzień, między innymi kosmetyczki wykonujące zabiegi manicure i pedicure. O takie maseczki wielorazowe również trzeba dbać, jednak nie każdy wie, w jaki sposób.
Do masek wielokrotnego użytku zaliczamy również półmaski z filtrem klasy N95. Ze względu na stopień filtracji dzielimy je na 3 typy: FFP1, FFP2, FFP3 (o największej skuteczności, filtrują przynajmniej 99% cząsteczek unoszących się w powietrzu). Chronią one przed wnikaniem do dróg oddechowych drobnoustrojów, pyłów, zanieczyszczeń czy alergenów. Nazywane są maskami antysmogowymi, przeciwpyłowymi lub medycznymi ochronnymi. Oznaczane są również literą R, co znaczy, że są wielokrotnego użytku lub NR, co oznacza, że można je stosować jednorazowo, maksymalnie do 8 godzin. Im dłużej są stosowane, tym wchłaniany przez nie pył utrudnia znacznie oddychanie. Przy długotrwałym stosowaniu mogą przyczyniać się do zaburzeń odporności. W maskach wielorazowego użytku należy pamiętać o regularnej wymianie filtra. Według badań nie charakteryzują się lepszą ochroną przed drobnoustrojami niż zwykłe maseczki chirurgiczne. Maski wielokrotnego użytku powinny posiadać filtr klasy N99.
Maski o klasie filtracji FFP2 o właściwościach antybakteryjnych mają zastosowanie takie jak półmaski przeciwpyłowe, a dodatkowo mogą być używane przez pracowników służby zdrowia, w rosektoriach, przychodniach weterynaryjnych, a także archiwach i młynach. Ponadto włóknina filtracyjna, która stosowana jest do produkcji tych półmasek, jest wykorzystywana w urządzeniach wentylacyjnych, klimatyzatorach, a także filtrach typu: HEPA.
Pamiętajmy, że żadna maseczka nie daje 100% zabezpieczenia przed zakażeniem się wirusem. Dlatego bardzo ważne jest również częstym myciu rąk z użyciem mydła, a w miejscach, w których nie mamy możliwości umycia rąk pod bieżącą wodą, korzystajmy z żeli antybakteryjnych.
