Czym są hemoroidy?
Chociaż dolegliwości związane z żylakami odbytu często nazywamy potocznie „hemoroidami”, warto rozróżnić, czym są same hemoroidy, a czym ich stan chorobowy. Otóż hemoroidy, czyli inaczej guzki krwawnicze, to występujące u każdego, prawidłowe struktury anatomiczne umiejscowione w kanale odbytu. Ich budowa umożliwia przystosowanie się do wielkości kanału i dokładne zamykanie odbytu. Pozwala to na prawidłowe formowanie się stolca i kontrolę nad jego oddawaniem oraz trzymanie gazów jelitowych1.
Jednak, gdy dochodzi do nadmiernego wypełnienia się krwią, guzki powiększają się i stają się bolesne. Na skutek zalegania krwi, której guzki nie mogą się do końca pozbyć, dochodzi do stanu zapalnego zarówno samych hemoroidów, jak i tkanek odbytu. Mamy wtedy do czynienia z chorobą hemoroidalną.
Hemoroidy – choroba cywilizacyjna
Do choroby hemoroidalnej może dojść w wielu sytuacjach, również tych codziennych, związanych z dietą czy trybem życia. I te sytuacje należą właśnie do najczęstszych – stąd hemoroidy zalicza się do chorób cywilizacyjnych. Ich powstawaniu sprzyja mało aktywny, siedzący tryb życia. Narzekają na nie więc często pracownicy biurowi, osoby pracujące przy komputerze, ale także np. kierowcy.
Powstawaniu zmienionych chorobowo hemoroidów sprzyja także zła dieta, skutkująca częstymi zaparciami, które wymuszają na błonie śluzowej odbytu nadmierne rozciąganie się. Z drugiej strony, hemoroidom sprzyjają także częste biegunki.
Na żylaki odbytu skarżą się częściej osoby po 50. roku życia, u których perystaltyka jelit zwalnia i pojawiają się tendencje nie tylko do zaparć, ale do tworzenia się żylaków w ogóle.
Do innych powodów tworzenia się hemoroidów należą:
– ciąża (wpływająca na perystaltykę jelit, dodatkowo uciskanie przez płód układu żylnego),
– poród, a zwłaszcza przebycie kilku porodów,
– otyłość.
Wyróżnić można hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne. Hemoroidy zewnętrzne są widoczne na zewnątrz odbytu i mają postać sinawych guzków. Hemoroidy wewnętrzne wyczuwalne są palcem podczas bezpośredniego badania przez odbyt.
Zapobieganie hemoroidom
Podstawą w profilaktyce hemoroidów jest dbałość o prawidłowe, regularne wypróżnienia. Sprzyja im dieta bogata w błonnik, który pobudza perystaltykę jelit. Unikajmy produktów zapierających, w tym używek. Należy unikać nadmiernego napinania mięśni brzucha podczas pobytu w toalecie, gdyż obciąża to układ żylny.
Bardzo istotna jest też higiena intymna – regularne mycie okolic odbytu płynem do higieny intymnej. Można także stosować do przemywania napary ziołowe, np. z kory dębu, kasztanowca, krwawnika, a nawet czarnej herbaty.
Do innych istotnych elementów profilaktyki należy zwiększenie codziennej aktywności fizycznej (spacery, proste ćwiczenia, również w przerwach w pracy), przyjmowanie dużej ilości płynów, noszenie bawełnianej bielizny2. Zalecane jest ponadto unikanie sytuacji prowadzących do wzmożonego napinania mięśni brzucha, jak dźwiganie.
W przypadku, gdy wystąpią pierwsze objawy choroby, np. świąd, dyskomfort podczas oddawania kału, małe ilości krwi widoczne na papierze toaletowym, warto sięgnąć po domowe sposoby walki z hemoroidami, czyli nasiadówki oraz odpowiednie leki w postaci kremu doodbytniczego czy czopków, np. Procto-Glyvenol.
-----
