Dieta lekkostrawna

Z braku czasu stołujemy się w barach szybkiej obsługi, sięgamy po fast food, jemy w pośpiechu. Do coraz większej liczby produktów spożywczych dodawane są barwniki, substancje zapachowe, konserwanty i inne chemiczne środki, których zadaniem jest podniesienie jakości żywności. W naszej diecie często brakuje świeżych warzyw i owoców. Soki zastępuje kawa i napoje gazowane. A co na to żołądek?

Niestety, to wszystko powoduje, że przed naszym przewodem pokarmowym staje niełatwe zadanie. Musi on uporać się ze wszystkimi specjałami, strawić je, przyswoić i rozprowadzić po organizmie. Czasami po prostu brakuje mu na to sił. Daje nam wówczas sygnały: pojawia się ból między żebrami, zgaga, kruczenie w podbrzuszu. Choroby żołądka, stany niestrawności i biegunki są najczęściej spotykanymi problemami zdrowotnymi wśród współczesnego społeczeństwa. Najlepszym lekarstwem na takie dolegliwości jest zmiana diety na „modę” lekkostrawną.

Dlaczego lekkostrawna?
Tłumaczenie jest wręcz prozaiczne. Otóż nazwa diety pochodzi od „właściwości” diety. Zadaniem naczelnym diety jest to, aby wszystkie posiłki w niej serwowane były stosunkowo łatwo przyswajalne przez organizm człowieka, a ich trawienie nie przysparzało żadnych kłopotów naszemu żołądkowi. A teraz prościej: dieta lekkostrawna, to nic innego, jak modyfikacja żywienia racjonalnego ludzi zdrowych. Jak każda dieta, powinna pokryć zapotrzebowanie energetyczne organizmu i dostarczyć takiej samej ilości składników pokarmowych, jak dieta normalna. Różnica między żywieniem osób zdrowych, a wymagających diety lekkostrawnej polega jedynie na doborze produktów do codziennego menu oraz technik przyrządzania posiłków. Odpowiednia modyfikacja produktów i technik kulinarnych sprawia, że każda potrawa staje się łatwo przyswajalna.

[-------]

Dla kogo taka dieta?Dietę lekkostrawną może stosować każdy zdrowy człowiek, natomiast taki model żywienia jest szczególnie zalecany we wszystkich stanach chorobowych, w których ze względu na stan osłabienia narządu lub całego organizmu konieczne jest stosowanie „trybu oszczędnościowego”. W medycynie zaleca się ją m.in. w: stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, chorobach infekcyjnych, przebiegających z wysoką gorączką, w owrzodzeniach żołądka, dwunastnicy i jelit, zapalnych chorobach płuc, zaburzeniach krążenia płucnego (zawał), przy biegunkach. Dietę lekkostrawną stosuje się także w okresie rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych, a także w żywieniu osób w wieku podeszłym. Ten typ diety ma szerokie zastosowanie we wszelkich zakładach leczniczych, sanatoriach i innych placówkach żywienia zbiorowego.

Sposoby na błonnik pokarmowy W diecie lekkostrawnej należy zdecydowanie zmniejszyć podaż błonnika pokarmowego, choć należy zaznaczyć, że pewna ilość tego składnika jest potrzebna. Błonnik pokarmowy można zredukować lub uczynić go mniej drażniącym poprzez dobór: delikatnych i młodych warzyw, dojrzałych owoców, obieranie warzyw i owoców ze skórki, gotowanie lub blanszowanie surowców, przecieranie przez sito i miksowanie produktów, podawanie przecierów i soków, stosowanie oczyszczonych produktów zbożowych (białe pieczywo).

Techniki kulinarne w diecie lekkostrawnej
Dieta lekkostrawna dopuszcza korzystanie jedynie z wybranych technik kulinarnych. Najpowszechniej stosuje się metodę obróbki cieplnej za pomocą gotowania w wodzie i na parze. Smażenie i pieczenie na tłuszczu jest całkowicie wykluczone, ponieważ potrawa nasiąknięta tłuszczem jest trudno strawna. Dozwolone jest także duszenie, obsmażanie np. mięsa na patelniach do smażenia beztłuszczowego. Bardzo bezpiecznym dla żołądka sposobem przygotowywania potraw jest pieczenie w folii aluminiowej, na pergaminie, ruszcie, w piekarniku, bądź w opiekaczu elektrycznym. Bardzo ważne jest, aby dania były świeżo przyrządzane, gdyż zmniejsza to możliwość zakażenie bakteryjnego posiłków.

Jakie tłuszcze?
Zalecane diecie lekkostrawnej tłuszcze to olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany – bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe i witaminę E. Dla urozmaicenia można sięgnąć po olej rzepakowy, ale koniecznie bezerukowy. Do przyprawiania surówek i sałatek należy wykorzystywać oliwę z oliwek, śmietankę, a do smarowania pieczywa tradycyjne masło. Wszelkie tłuszcze warto podawać na surowo, do już gotowych potraw. W diecie lekkostrawnej nie stosuje się do zup i sosów zaprawek z mąki. Potrawy zagęszcza się zmiksowanymi warzywami, a zabiela mlekiem. Dania serwowane w kuchni lekkostrawnej powinny być dobrze rozdrobnione i spulchnione. Spulchniająco działa dodatek ubitej piany z białek jaja lub namoczonej bułki.

 [-------]

	Produkty zalecane	Produkty przeciwwskazane
Produkty zbożowe	Pieczywo pszenne, ryż, kasza manna, kukurydziana, makarony pszenne	Pieczywo razowe, kasza gryczana, pęczak, makarony razowe
	Pieczywo czerstwe, ciasto drożdżowe	Pieczywo świeże, ciasta z kremami
Mleko i produkty mleczne	Mleko chude, śmietanka, jogurty, kefiry, maślanki, chude sery twarogowe	Mleko pełnotłuste, śmietana, sery tłuste twarogowe, sery dojrzewające, sery pleśniowe
Jaja	Jaja na miękko	Jaja na twardo, smażone
Mięso i produkty mięsne	Mięso kurczaka, indyka, królika, cielęcina	Tłuste mięsa, wieprzowina, wołowina
	Chude wędliny wysokiej jakości	Wędliny podrobowe, pasztety
Ryby	Ryby chude gotowane, pieczone w folii	Ryby tłuste, wędzone, w occie, smażone
Tłuszcze	Oliwa z oliwek, oleje roślinne	Smalec, słonina
Owoce	Jabłka, brzoskwinie, morele, banany, winogron	Owoce cytrusowe, śliwki, gruszki, kiwi, czereśnie
Warzywa	Warzywa gotowane: marchew, pietruszka, ziemniak, seler	Warzywa surowe ze skórką, rośliny strączkowe, rośliny krzyżowe, papryka
Przyprawy	Kwasek cytrynowy, sok z cytryny, nać z pietruszki, zielony koperek, majeranek, rzeżucha, melisa, niewiele soli	Ocet, pieprz, papryka, chili, curry, musztarda, ketchup, ziele angielskie, gorczyca
Napoje	Delikatne herbatki owocowe, ziołowe	Mocny alkohol, kawa, napoje gazowane
Techniki kulinarne	Gotowanie, pieczenia w folii, duszenie	Smażenie, grillowanie, pieczenie i duszenie w tłuszczu

Jak często jeść?
Stosowanie diety lekkostrawnej wymaga niewątpliwie nakładów czasu i pracy. Dlaczego? Otóż w tej diecie należy spożywać 4–5 posiłków w ciągu dnia. Warto pamiętać, że nie powinny być to posiłki zbyt obfite. Taka częstotliwość spożywania umożliwia systematyczne opróżnianie żołądka – nie dochodzi do zalegania treści jednych na drugich. Posiłki należy spożywać o zbliżonych porach każdego dnia. Pojedynczy kęs posiłku powinien być dokładnie pogryziony, gdyż prawidłowe rozdrobnienie pokarmu umożliwia lepszy dostęp soków trawiennych, a tym samym gwarantuje szybsze trawienie.

Babcine sposoby
Przy dolegliwościach żołądkowych warto niekiedy sięgnąć po wypróbowane stare metody stosowane przez nasze prababcie i babcie. W medycynie niekonwencjonalnej ziołolecznictwo doceniane i stosowane jest do dziś dnia. Apteczka ziołowa w diecie lekkostrawnej prezentuje się następująco:

• napar z rumianku łagodzi dolegliwości żołądkowe,
• napar z koperku i kminku, zwłaszcza u małych dzieci, pomaga na bóle powstałe na skutek nagromadzenia się gazów,
• napar z suszonych czarnych jagód ma działanie przeciwbiegunkowe i zapierające,
• herbatka z mięty przyspiesza trawienie, pobudza wydzielanie soków trawiennych i pomaga organizmowi uporać się z tłustym i obfitym posiłkiem.

dr A.Czarnewicz-Kamińska
www.fit.pl