Psychologia: motywacja

Właściwości motywacji:
Wyznaczające kierunek:
1.Odruchy i instynkty
2.Polecenia narzucone z zewnątrz
3.Pragnienia wewnętrzne

Określające natężenie:
1.Siła motywacji – wyłączanie konkurencyjnych motywów (odporność na przeszkody)
2.Wielkość motywacji – liczba czynności determinujących wynik (aspiracje); aspiracje wynikają z możliwości
3.Intensywność motywacji – wyznaczana jest przez poziom mobilizacji (ilość energii zużytej)

Podstawowe potrzeby wg. W. Szewczyka – pomocy, znaczenia, wytwarzania, poznawania, piękna, zabawy, miłości, sensu życia, szczęścia

Motywacje wg. Winiarskiego
1)Aktywnościowa (deficyt lub nadmiar energii)
2)Katarktyczna (brak wypoczynku, przeciążenia)
3)Zdrowotna (brak zdrowia lub obawa przed chorobą)
4)Emocjonalna (brak stymulacji bądź nadmiar)
5)Społeczna ( brak lub nadmiar kontaktów)
6)Ambicjonalna (chęć osiągania czegoś lub brak chęci osiągania czegoś)
7)Poznawcza ( ciekawość, chęć doświadczenia czegoś)

[-------]

Funkcje motywacji – wpływa na tempo pracy, wytrwałość w dążeniu do celu, odporność na zmęczenie
a)motywacja- (kierunek i natężenie dążeń) regulacja zachowania poprzez zaspokojenie własnych potrzeb potrzebnych do osiągnięcia postawionego celu- aktywność sportowca
b)poziom aspiracji- poziom planowanego efektu działania
c)poziom wykonania- poziom osiągniętego celu


Procesy motywacyjne
Są to procesy organizujące, ukierunkowujące i pobudzające czynność systemu nerwowego tak aby sterowana przez te czynności aktywność osiągnęła cele określone treścią motywów.
Wpływają także na realizację wszystkich procesów poznawczych takich jak; uwaga, postrzeganie, pamięć czy myślenie.

Proces motywacyjny składa się z zespołu pojedynczych motywów pobudzających do działania i nadających mu określony kierunek.
Motywem można nazwać każde przeżycie pobudzające człowieka do działania lub powstrzymujące go, sprzyjające lub przeszkadzające jego wykonaniu

Typy motywacji
Motywacja wewnętrzna to tendencja podmiotu do podejmowania i kontynuowania działania ze względu na samą treść tej aktywności.
Motywacja zewnętrzna to działanie realizowane pod wpływem zewnętrznego bodźca, będącego konsekwencją jakiegoś wykonania lub efektywnego zakończenia

Wpływ nagród zewnętrznych na motywacje wewnętrzną
Zasada pomniejszania;
Im więcej potencjalnych czynników może być przyczyną określonego działania, tym mniejsza jest rola, jaką jednostka przypisuje każdemu z nich.
A inaczej tym mniej jednostka jest pewna, że określony czynnik ma właściwość sprawczą (H.H. Kelley)

Wpływ nagród…
Edward Deci (1971);
Pozytywne informacje (a także wiadomości niespodziewane) dotyczące poziomu wykonania, mogą zwiększać motywacje wewnętrzną.
Bo inna jest percepcja nagród o charakterze materialnym (pierwiastek sterujący), a inna o charakterze pochwał (pierwiastek informacyjny).

Inne determinanty motywacji wewnętrznej
Motywacja wewnętrzna może być obniżana przez;
Wpływ osoby kierowniczej na naszą prace –
jeżeli jest on tzw. osoba kontrolującą,
Termin wykonania,
Kontrolowanie osoby, która wykonuje
określone zadanie (bezpośredni, pośredni),
Rywalizacja.

Motywacja a sprawność działania
Każdy człowiek wymaga pewnego poziomu pobudzenia (nazywanego często aktywacją), aby mógł prawidłowo funkcjonować.
Aktywacja jest kołem napędowym naszego życia, regulującym nasz stan psychofizyczny w obszarze od letargu poprzez sen, stan czuwania (spokój, ożywienie, rześkość) aż do stanu gorączkowej aktywności i szału (czyli stanu maksymalnego pobudzenia).
Od dawna zauważono ścisły związek pomiędzy poziomem pobudzenia (aktywacji) a sprawnością działania.
Prawa Yerkesa-Dodsona sformułowane w 1908 roku przez Roberta Yerkesa i Johna D. Dodsona opisują zależność pomiędzy pobudzeniem emocjonalnym (np. stresem, frustracją, motywacją) a poziomem wykonywania zadań (liczbą błędów).
Jest to funkcja krzywoliniowa: do pewnego poziomu wzrost pobudzenia polepsza poziom wykonania (zmniejsza liczbę błędów), ale z dalszym wzrostem pobudzenia poziom wykonania obniża się.

Pierwsze Prawo
Pierwsze prawo Yerkesa-Dodsona mówi, że istnieje krzywoliniowy związek pomiędzy pobudzeniem emocjonalnym a wykonaniem zadania. Inaczej: dla wykonania każdego zadania istnieje optymalny poziom pobudzenia, przy którym zadanie to jest wykonywane najlepiej. Zarówno niższy jak i wyższy poziom pobudzenia upośledza sprawność wykonania.

[-------]

Drugie prawo
Drugie prawo Yerkesa-Dodsona mówi o tym, że im trudniejsze jest zadanie, przed którym stoimy, tym niższy jest poziom optymalnego pobudzenia. Zadania łatwe są dobrze wykonane nawet wtedy, gdy poziom pobudzenia emocjonalnego jest bardzo wysoki, wykonywania zadań trudnych jest szybko upośledzane przez wysoki poziom pobudzenia.

Motywy afiliacji
Potrzeba afiliacja jest to potrzeba przebywania z innymi ludźmi.
Może ona wynikać z;
Chęci uzyskania informacji ważnych dla podmiotu.
Lęk przed odrzuceniem społecznym ale ta teoria została skrytykowana gdyż istnieje ;
motyw zażyłości

Motyw zażyłości
D.P. McAdams określił motyw zażyłości jako;
Preferencja lub gotowość do doświadczeń interpersonalnych szczególnego rodzaju – doświadczeń ciepła, bliskości i szczerej rozmowy z inną osobą lub innymi osobami.

Różnice afiliacja i zażyłość
Motyw afiliacji związany jest z rozległością kontaktów interpersonalnych, a motyw zażyłości wiąże się głównie z ich głębokością.

Motywacja do funkcjonowania zadaniowego – facylitacja społeczna
Facylitacja społeczna jest to wpływ fizycznej obecności innych osób na poziom działania jednostek (jak w przypadku grupy społecznej).
Czy facylitacja społeczna mobilizuję, czy demobilizuje nas do np. zadaniowego funkcjonowania?

Facylitacja
Napięcie wynikające z obecności innych osób i możliwości oceny naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wykonanie łatwiejszych zadań, lecz gorsze wykonanie zadań trudniejszych (eksperyment z karaluchami).

Zadania trudne i łatwe
Obecność innych podwyższa pobudzenie psychiczne ludzi,
W trakcie takiego pobudzenia łatwo wykonuję się czynności proste,
Natomiast zadania trudne bądź nowe jest trudniej wykonać,
Facylitacja społeczna w sali bilardowej - obserwacja zaawansowanych bilardzistów, a nowicjuszy?

Kiedy obecność innych uspokaja nas.
Próżniactwo społeczne – wiele rąk czyni pracę lżejszą.
Jest to uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; uspokojenie, osłabia wykonanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych (skutki krzyku grupy studentów, a jednostki).

Źródła próżniactwa społecznego
1.Rozproszenie odpowiedzialności,
2.Kierowanie się zasadą równości wkładanie wysiłku w zadanie, proporcjonalnie do reszty grupy,
3.Strategia chowania się w tłumie – szczególnie przy nudnych zadaniach,
4.Wypełnianie społecznego standardu

Rywalizacja, kooperacja, indywidualizm
Rywalizacja – jest wówczas, gdy ludzie osiągają swoje cele tylko wtedy, gdy nie realizują ich inni.
Kooperacja – jest wówczas, gdy ludzie osiągają swoje cele tylko wtedy, gdy i inni realizują swoje.
Indywidualizm - – jest wówczas, gdy ludzie osiągają swoje cele bez wpływania na prawdopodobieństwo, że inni ludzie osiągną swoje.

Hierarchia potrzeb wg Maslowa
Wg Maslowa motywacją dla człowieka może być;
Motywacja niedoboru (braku),
Motywacja wzrostu.

[-------]

Potrzeby

Samorealizacji
Szacunku i samoakceptacji
Przynależności i miłości
Bezpieczeństwa
Fizjologiczne

Hierarchia
Im wyżej dana potrzeba znajduję się w hierarchii, tym później pojawia się w rozwoju filogenetycznym i ontogenetycznym, tym mniejsze jest jej znaczenie dla biologicznego przetrwania organizmu i w tym mniejszym stopniu subiektywnie odczuwana jest jako nagląca, toteż gratyfikacja jej może być odroczona.

Konflikty motywacyjne i sposoby ich rozwiązywania
Konflikt motywacyjny polega na tym, że dwie lub więcej możliwości wykluczają się, a tylko jedną można osiągnąć.
Wg Kurta i Lewina wyróżnia się trzy rodzaje konfliktów;
Konflikt dążenie-dążenia ,
Konflikt dążenie-unikanie,
Konflikt unikanie-unikanie.

Konflikt dążenie-dążenia
Podmiot wybiera spośród dwóch równie atrakcyjnych i pozytywnych możliwości o zbliżonym stopniu atrakcyjności.

Konflikt dążenie-unikanie
Określona możliwość decyzyjna wywołuje w podmiocie zarówno uczucia pozytywne jak i negatywne.

Konflikt unikanie-unikanie
Podmiot wybiera spośród dwóch negatywnych możliwości, które to posiadają podobny stopień awersyjności.

www.fit.pl