Powszechność szeroko rozumianego uprawiania sportu stawia przed lekarzem sportowym następujące problemy:
- Urazy w sporcie rekreacyjnym,
- Urazy w sporcie wyczynowym,
- Kwalifikacja do uprawiania sportu wyczynowego,
- Schorzenia i przeciążenia kręgosłupa u sportowców wyczynowych,
- Sport dzieci z wadami wrodzonymi (w tym narządu ruchu),
- Sport po przebytych urazach kręgosłupa i rdzenia kręgowego.
Według częstości występowania, najczęściej do urazów kręgosłupa u dzieci i młodzieży dochodzi w czasie uprawiania sportu rekreacyjnego (istnieje tu wyraźna sezonowość oraz moda):
- rowery górskie,
- skoki do wody,
- rolki,
- narty.
Na drugim miejscu należy postawić wypadki w czasie lekcji wychowania fizycznego, głównie podczas ćwiczeń "akrobatycznych", najrzadsze natomiast są urazy w sporcie wyczynowym. Jednakże, jeżeli już wystąpią, to, w przypadku kręgosłupa, najczęściej są ciężkie i towarzyszą im urazy rdzenia kręgowego, względnie następstwa wykluczają zawodnika z dalszego uprawiania sportu. Pomimo stosunkowo małej liczby urazów w sporcie wyczynowym, najistotniejsze są wczesne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, nawet u młodocianych sportowców.
W kwalifikacji do uprawiania sportu wyczynowego występują następujące problemy:
- wady wrodzone kręgosłupa, takie jak kręgi przejściowe w obrębie odcinka szczytowo-potylicznego, piersiowo-lędźwiowego oraz lędźwiowo-krzyżowego,
- wrodzone wady kręgów, czyli półkręgi, kręgi motyle, bloki kręgów, zaburzenia segmentacji,
- dystrofie wzrostowe, schorzenia systemowe, skoliozy, wady rdzenia kręgowego.
Istnienie powyższych deformacji jest niebezpieczne w przypadku uprawiania sportu wyczynowego, zwłaszcza akrobatyki, sportów kontaktowych itp. Istnieje tu problem wcześniejszego wychwycenia wad, zanim dojdzie do sportowego urazu. Aczkolwiek wydaje się to oczywiste, to, z drugiej strony, narastająca liczba osób niepełnosprawnych, a chcących uprawiać sport, także wyczynowy, zmusza nas do wypracowania, być może bardziej liberalnych, zasad kwalifikowania do jego uprawiania.
Próbą pomocy w tym problemie wydaje się być klasyfikacja kręgosłupa u sportowców wg Marpon, pozwalająca także na pewne wnioskowanie o dopuszczeniu do uprawiania sportu po przebytych urazach kręgosłupa.
Typ I - uszkodzenia rdzenia kręgowego:
- całkowite porażenie,
- zespół przedni rdzenia,
- zespół Brown-Sequarda,
- zespół centralny rdzenia,
- mieszane uszkodzenia niecałkowite rdzenia.
Typ II - przemijające uszkodzenia rdzenia kręgowego:
- stłuczenie rdzenia,
- neuropraxia,
- zespół "piekących dłoni".
Typ III - zmiany radiologiczne bez ubytków neurologicznych:
- wrodzona stenoza kanału kręgowego,
- nabyta stenoza kanału kręgowego,
- uszkodzenia tarczy międzykręgowej – wypadnięcie dysku,
- niestabilne złamania i zwichnięcia kręgosłupa,
- stabilne złamania kręgosłupa,
- urazy więzadłowe powodujące niestabilność,
- "kręgosłup oszczepnika" (spear tackler's spine).
Z punktu widzenia praktyki, w powyższej klasyfikacji najbardziej istotny wydaje się być punkt III. W podanych tu schorzeniach, nawet po wyleczeniu zawodnika, zarówno zachowawczym, jak i operacyjnym, otwarte pozostaje pytanie o dopuszczenie do dalszego uprawiania sportu.
