Na co jest dobra matcha? Cudowne właściwości japońskiej herbaty

Matcha – co to za herbata?

Matcha to japońska zielona herbata otrzymywana z liści Senchy (75% produkowanej herbaty w tym kraju). Ma charakterystyczną, unikalną formę, ponieważ występuje w postaci sproszkowanych liści. Jest uznawana za luksusową i wyjątkową, dlatego stała się częścią ceremoniału japońskiego parzenia herbaty Cha-no-yu. Wykorzystuje się wtedy matchę powstała z wysokogatunkowej herbaty Gyokuro (nazwa oznacza dosłownie „szlachetne krople rosy”)¹.

Herbata matcha wymaga szczególnych warunków uprawy oraz produkcji. Krzew herbaciany powinien być ocieniowany (powyżej 90%). Uprawa trwa minimum 3 tygodnie. Następnie zbiera się liście świeżych pąków, które następnie poddaje się działaniu pary, by zdezaktywować enzymy. W przeciwieństwie do herbaty Gyokuro nie doprowadza się do więdnięcia liści, ale po parowaniu suszy się je, miażdży i praży². Uzyskuje się charakterystyczny proszek o głębokim zielonym kolorze, który odznacza się cennymi właściwościami zdrowotnymi.

Poznaj inne rodzaje herbaty i sprawdź ich właściwości>

Matcha – właściwości japońskiej herbaty

Ze względu na warunki uprawy oraz następującą po nią obróbkę świeżych liści herbaty Sench, matcha zyskuje właściwości zdrowotne. Znaczenie ma też forma przyjmowania: spożywa się liście w proszku (nawet po zaparzeniu pozostaje osad, nadający smak i konsystencję), a nie sam napar.

W swoim składzie zawiera nie tylko kofeinę (3,2 mg/100 g) i taninę (10 mg/100 g), ale jest też dobrym źródłem m.in. witamin z grupy B, witaminy A, C i E oraz składników mineralnych. Ma udowodnione działanie prozdrowotne, które potwierdziły liczne badania. Istnieją dowody na pozytywny wpływ herbaty matcha na: odchudzanie, układ krążenia, wątrobę, zdolności poznawcze i profil lipidowy (zapobiega stanom zapalnym organizmu, które prowadzą do chorób cywilizacyjnych)³.

Herbata matcha na odchudzanie

Matcha jest źródłem katechin, m.in. galusanu epigallokatechiny EGCG. Według szeroko zakrojonych badań substancje te pobudzają oksydację tłuszczu, a tym samym są przydatne podczas odchudzania. Ponadto obniżają negatywny wpływ niezdrowej, wysokotłuszczowej diety czy otyłości⁴.

Pozytywne działanie na układ krążenia

Badania wykazały zmniejszenie stężenia cholesterolu LDL i TC we krwi po spożyciu zielonej herbaty.

Działanie układu nerwowego

I-teanina i EGCG oraz kofeina wpływają korzystnie na układ nerwowy i poprawiają zdolności poznawcze oraz szybkość psychomotoryczną⁵.

Zapobieganie chorobom wątroby i nowotworom

Spożywanie herbaty matcha może zmniejszyć ryzyko chorób wątroby, w tym nowotworu, marskości, zapalenia czy stłuszczenia tego organu⁶. Zbadano też, że zmniejsza ona ryzyko także innych chorób nowotworowych⁷.

Jak zrobić matchę w domu?

Najlepsza matcha wysokiej jakości powinna mieć zawsze żywy zielony kolor. Proszek o barwie, która straciła intensywność, może być zwietrzały lub mieć niskie walory smakowe i zdrowotne. Warto też wiedzieć, że w Japonii wyróżnia się dwa rodzaje naparów uzyskiwanych z herbaty matcha i wykorzystywanych do ceremonii picia herbaty. Liście pochodzące z plantacji, które są utrzymywane od ponad 30 lat, dają:

• Matcha-Koicha – daje gęsty, zawiesisty napar bez pianki o mocno gorzkim smaku. Parzy się ją w mniejszej ilości wody, np. w proporcji 2 łyżeczki proszku na 30 ml gorącej wody;

• Matcha-Usucha – mniej intensywna przez dodatek większej ilości wody, co wpływa także na rozrzedzenie jej konsystencji.⁸. Często podawane proporcje to np. 0,5 łyżeczki sproszkowanej herbaty matcha i 90-120 ml wody⁹.

Do przyrządzenia klasycznej herbaty na ciepło lub matchy na zimno w domu można wykorzystać też proporcje: 1 łyżeczka proszku na 100 ml wody. Dadzą one dobrze zbalansowany napar o średniej intensywności i gęstości. Warto wykorzystać wodę filtrowaną, np. przy pomocy filtrów lub dzbanków BRITA, aby nic nie zaburzyło smaku tego luksusowego, cennego napoju.

Jak zrobić matchę w domu? Najlepiej odmierzać ją specjalną bambusową łyżeczką chashaku, ale można użyć też zwykłej. Woda powinna mieć około 80°C. Po zalaniu proszku należy energicznie mieszać napar przy pomocy bambusowej trzepaczki chasen. Możesz też wykorzystać ręczny spieniacz do mleka. Najlepiej najpierw rozmieszaj proszek z mniejszą ilością wody, a dopiero potem dolać jej więcej (w zależności od ulubionych proporcji).

Tradycyjnie matchę serwuje się w niewielkich czarkach. Dobrze będzie też smakować matcha na zimno. Możesz ją dosypać do filtrowanej wody i rozmieszać.

Odpowiednim dodatkiem będzie też mleko krowie lub roślinne, które da nam popularny napój matcha latte (matcha z mlekiem).

Źródła:

1. https://dietetycy.org.pl/herbata-matcha/

2. M. Borkowski, P. Piszcz, B. Głód, Właściwości antyoksydacyjne herbaty Matcha, Zakład Chemii Analitycznej, Instytut Chemii, Wydział Nauk Ścisłych, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach: https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-ac2c3c34-7a55-468e-b8c1-c68090159541

3. Z. Cichoń Zofia, M. Miśniakiewicz, E. Szkudlarek, Właściwości zielonej herbaty, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 743, s. 59-90: https://r.uek.krakow.pl/jspui/handle/123456789/355

Przypisy:

1 Z. Cichoń Zofia, M. Miśniakiewicz, E. Szkudlarek, Właściwości zielonej herbaty, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 743, s. 59-90: https://r.uek.krakow.pl/jspui/handle/123456789/355

2 Tamże.

3 https://dietetycy.org.pl/herbata-matcha/

4 Tamże.

5 Tamże.

6 Tamże.

7 Tamże.

8 Tamże.

9 Tamże.