Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) to pochodzący z rejonów Morza Śródziemnego wiecznie zielony krzew, który w warunkach naturalnych osiąga wysokość do 200 cm. Jego łodygi w dolnych partiach są zdrewniałe, natomiast jadalne, skórzaste w dotyku listki wyróżniają się wydłużonym kształtem, ciemnozieloną barwą i niezwykłym zapachem. Oprócz listków spożywać można również kwiaty rozmarynu. Wykorzystuje się je do dekoracji potraw oraz produkcji cukru rozmarynowego.
Co zawiera rozmaryn?
Rozmaryn jest źródłem wielu substancji czynnych, co decyduje o jego zastosowaniu w ziołolecznictwie i przemyśle. Ziele zawiera między innymi olejki lotne, garbniki, flawonoidy, trójterpeny, gorycze, saponiny, żywice i fitosterole. Za specyficzny kamforowy zapach odpowiedzialne są zawarte w olejku rozmarynowym składniki takie jak kamfora, cineol, borneol, pinen oraz kamfen. Najbardziej aktywnymi składnikami zioła są z kolei karnozol i kwas karnozynowy. Związki te odpowiadają za właściwości przeciwutleniające wielu preparatów ziołowych. Wykazują one działanie przeciwbakteryjne, przeciwalergiczne, przeciwwirusowe i przeciwbólowe. Uważa się ponadto, że karnozol i kwas karnozynowy stymulują krążenie krwi oraz zmniejszają ryzyko powstawania nowotworów, miażdżycy i cukrzycy.
Rozmarynowa terapia
Olejek rozmarynowy otrzymywany z liści i gałązek rozmarynu dodaje się do produktów spożywczych, wyrobów perfumeryjnych, kosmetycznych i toaletowych. Ponadto wykorzystywany jest on w aromaterapii, jako środek pobudzający krążenie, regulujący ciśnienie krwi, łagodzący różnego rodzaju bóle (mięśniowe, reumatyczne, artretyczne), działający terapeutycznie w zaburzeniach menstruacji i oziębłości seksualnej. Świeży, ziołowy zapach rozmarynu pobudza siły witalne, dlatego wdychanie jego zaleca się też w przypadku zmęczenia, przy zaburzeniach funkcji układu nerwowego, zaburzeniach pamięci i ociężałości umysłowej. Ze względu na właściwości antyseptyczne olejek rozmarynowy może być pomocny przy przeziębieniach, grypie, infekcjach skóry oraz w celu ogólnego podniesienia odporności organizmu.
Rozmarynowa kuchnia
Jako przyprawę stosuje się zarówno świeże, jak i suszone listki rozmarynu. Ich korzenny, nieco piekący i gorzkawy smak dobrze komponuje się z potrawami z mięs (drób, wieprzowina, baranina, jagnięcina, dziczyzna), rybami, warzywami, zupami oraz sosami. Smak przyprawy pasuje do ziemniaków, buraków, grzybów oraz czosnku. Rozmaryn wykorzystuje się również do aromatyzowania masła, likierów smakowych, win oraz wódek. Suszone listki wchodzą w skład ziół prowansalskich oraz ułatwiających trawienie herbat ziołowych. W produkcji żywności ekstrakt z rozmarynu znajduje zastosowanie jako naturalny konserwant.
dr Joanna Anna Walczak
Masło ziołowe
Składniki:
200 g masła, świeże zioła (rozmaryn, tymianek, bazylia, natka pietruszki), 1 ząbek czosnku, sól do smaku.
Wykonanie:
Umyte i osuszone zioła rozdrobnić blenderem lub drobno posiekać. Do miękkiego masła dodać rozdrobnione zioła, wyciśnięty czosnek i sól. Składniki dokładnie wymieszać, zawinąć w folię spożywczą i schłodzić w lodówce. Podawać jako dodatek do pieczywa, pieczonych ziemniaków, mięsa lub ryby.
www.dieta.fit.pl
