Szczepienie im wcześniej, tym lepiej
Od września Ministerstwo Zdrowia rozszerzyło program bezpłatnych szczepień przeciwko HPV. Aktualnie obejmuje on dzieci i młodzież w wieku 9-14 lat, pod warunkiem wyrażenia zgody przez opiekunów prawnych. Rejestracji można dokonać w wybranej przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
Największą skuteczność szczepionka przeciwko HPV wykazuje, jeśli zostanie podana przed 15. rokiem życia. Im wcześniej zostanie wykonana, tym lepsza ochrona przed zakażeniem, ponieważ HPV przenosi się przede wszystkim drogą płciową, ale także przez kontakt skórny czy mikrourazy w jamie ustnej – wyjaśnia dr Romejko-Wolniewicz, ginekolog-położnik oraz endokrynolog.
Rola szkół w szczepieniach
W programie mogą brać udział także szkoły, co ułatwia dostęp do szczepień dla dzieci we wskazanym wieku. Ekspertka podkreśla, że ważne jest zaangażowanie jak największej liczby szkół, a także szczepienie chłopców.
– „Chociaż HPV jest najczęściej kojarzony z nowotworami u kobiet, wirus ten może powodować nowotwory również u mężczyzn, takie jak rak odbytu, prącia, gardła czy krtani. Mężczyźni są głównym rezerwuarem wirusa, dlatego szczepienie chłopców jest równie istotne” – dodaje Romejko-Wolniewicz.
Szczepienia także dla dorosłych
Wiek ani rozpoczęcie życia seksualnego nie są przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw HPV. Choć program obejmuje dzieci i młodzież do 15. roku życia, każdy może się zaszczepić po uzyskaniu recepty od lekarza. Po zakupie szczepionki w aptece, można ją podać w dowolnej placówce POZ.
Ekspertka podkreśla, że nawet osoby, które miały w przeszłości infekcję HPV, powinny rozważyć szczepienie, ponieważ zmniejsza ono ryzyko nawrotu choroby i chroni przed innymi szczepami wirusa zawartymi w szczepionce.
Korzyści ze szczepienia przeciw HPV
Z analizy ABM wynika, że gdyby populacja Polski była zaszczepiona przeciw HPV od 1999 do 2020 roku, można by było uniknąć od 90 do 114 tysięcy przypadków nowotworów, w tym około 54-68 tysięcy przypadków raka szyjki macicy oraz tysięcy innych nowotworów, takich jak rak odbytu, prącia, krtani czy jamy ustnej.
– „Kiedy usłyszałam o rozszerzeniu programu bezpłatnych szczepień, pomyślałam: wreszcie! Mamy wiele dowodów na skuteczność tych działań. W krajach takich jak Australia czy Wielka Brytania, które wprowadziły szczepienia w szkołach, liczba zakażeń HPV i nowotworów związanych z wirusem znacząco spadła” – mówi Romejko-Wolniewicz. To zjawisko nazywamy odpornością zbiorową, którą zbudowaliśmy już wcześniej dzięki szczepieniom np. przeciw odrze czy polio.
Bezpieczne szczepionki
Infekcje HPV w większości przypadków przebiegają bezobjawowo. Ekspertka podkreśla, że szczepionki przeciw HPV nie zawierają wirusowego DNA, a jedynie białko otoczki wirusa, co wywołuje reakcje immunologiczne w postaci produkcji przeciwciał. Reakcje na szczepionkę są podobne do tych po innych szczepieniach – dodaje Romejko-Wolniewicz.
