– W Polsce nadal panuje przekonanie, że grypa to niegroźna choroba, dlatego niewiele osób decyduje się na szczepienie. Ci, którzy przeszli grypę, zmieniają swoje podejście, ponieważ doświadczyli powikłań, które może wywołać. To musimy zmienić – podkreśla dr n. med. Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny.
Centrum e-Zdrowia odnotowuje coraz większą liczbę zachorowań z tygodnia na tydzień – średnio o 26% więcej w całym kraju. Z analiz Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych wynika, że sezon zachorowań rozpoczął się wcześniej niż zwykle, a jego szczyt przypadnie na połowę października. WHO szacuje, że aktywność grypy w krajach o klimacie umiarkowanym wciąż utrzymuje się na poziomie międzyepidemicznym.
Grypa sezonowa, oprócz typowych objawów, takich jak kaszel, gorączka, dreszcze, bóle mięśni i złe samopoczucie, może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, mięśnia sercowego czy opon mózgowych, a w skrajnych przypadkach – do śmierci.
Szczepienia jako podstawowa profilaktyka
Szczepienia to najskuteczniejszy sposób zapobiegania powikłaniom i ciężkiemu przebiegowi grypy. W Polsce jednak poziom wyszczepialności pozostaje znacznie niższy niż w krajach zachodnich. Nadal pokutuje mit, że grypa to jedynie cięższa forma przeziębienia.
– Dla młodych, zdrowych osób grypa może przypominać przeziębienie – kilka dni gorączki i osłabienia, a następnie powrót do zdrowia bez powikłań. Jednak dla osób starszych, zwłaszcza po 60. roku życia, grypa może być bardzo groźna. Powikłania, takie jak bakteryjne zapalenie płuc, są najczęstszą przyczyną zgonów w okresie jesienno-zimowym – mówi dr Grzesiowski.
Grypa znajduje się w pierwszej dziesiątce przyczyn zgonów u osób powyżej 65. roku życia. WHO zaleca, aby w starzejących się społeczeństwach, takich jak Polska, poziom wyszczepialności wynosił co najmniej 75%. W ubiegłym sezonie w Polsce szczepionkę przeciw grypie przyjęło zaledwie 5,5% populacji, podczas gdy w tym roku, po pierwszym miesiącu szczepień, zaszczepiło się już 600 tys. osób.
Dlaczego warto szczepić dzieci?
WHO ocenia, że co roku na grypę choruje około 10% dorosłych i 30% dzieci. Szczególnie niepokojący jest niski poziom wyszczepialności wśród najmłodszych. W przypadku dzieci skuteczność szczepionki przeciw grypie wynosi od 60% do 90%, a liczba przypadków grypopodobnych zmniejsza się nawet o 84%. Dzieci, jako główne źródło transmisji wirusa, odgrywają kluczową rolę w rozprzestrzenianiu się choroby.
– Dzieci powinny być szczepione już od szóstego miesiąca życia, a dorośli również powinni korzystać z ochrony, zwłaszcza osoby powyżej 55. roku życia i pacjenci z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, choroby serca czy astma. Szczepienia są również zalecane kobietom w ciąży, które chronią zarówno siebie, jak i swoje dzieci – tłumaczy dr Karolina Prasek, dyrektorka Działu Rozwoju Pielęgniarstwa i Położnictwa w Medicover.
Koadministracja szczepionek – praktyka 2024
Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych zalecają koadministrację szczepień – czyli podawanie kilku szczepionek podczas jednej wizyty. Zwiększa to szansę na terminowe zaszczepienie pacjentów przeciwko chorobom zakaźnym, takim jak grypa, COVID-19, pneumokoki, RSV i krztusiec.
– Szczepienia przeciw grypie mogą być łączone z innymi szczepionkami. To wygodne i zalecane rozwiązanie, które pozwala zmniejszyć liczbę wizyt w placówkach medycznych – przekonuje dr Karolina Prasek.
Ułatwienia w dostępie do szczepień
Aby zwiększyć dostępność szczepień, w Polsce uproszczono procedury – pielęgniarki i położne mogą wystawiać recepty na wszystkie zalecane szczepionki dla dorosłych, w tym przeciw grypie, HPV i pneumokokom. Wprowadzono również recepty farmaceutyczne na produkty immunologiczne.
– Pielęgniarki mają uprawnienia do kwalifikacji i wykonywania szczepień przeciw grypie, a także wszystkich innych szczepień zalecanych dorosłym. To znacząco poprawia dostępność tych usług – podsumowuje Karolina Prasek.
Szczepienia są kluczowym elementem walki z grypą, zwłaszcza w okresie zwiększonej aktywności wirusa. Ważne jest, aby jak najwięcej osób korzystało z tej formy profilaktyki, chroniąc siebie i swoich bliskich przed groźnymi powikłaniami.
