Słonecznik zwyczajny to roślina z rodziny astrowatych uprawiana ze względu na jadalne nasiona i ozdobny wygląd. Nazwa rośliny nawiązuje do wyrastających z jego łodyg pięknych kwiatostanów przypominających z wyglądu tarczę słoneczną. W języku łacińskim słonecznik to helianthus czyli słoneczny kwiat. Ojczyzną słoneczników jest Ameryka. Indianie uprawiali je podobno już 5000 lat temu.
Odżywcze nasiona
Jasnoszare nasiona słonecznika w 44% składają się z tłuszczu, co decyduje o ich wysokiej kaloryczności oraz zastosowaniu w przemyśle tłuszczowym. Olej słonecznikowy używany jest do produkcji margaryn, a także tłuszczów technicznych i mydła. Większość tłuszczów zawartych w słoneczniku stanowią wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-6. Oprócz tłuszczu nasiona słonecznika dostarczają białka roślinnego, magnezu, żelaza, cynku, witamin z grupy B oraz witaminy E. Jedna garść nasion lub 1,5 łyżki oleju słonecznikowego w pełni zaspakaja dzienne zapotrzebowanie na witaminę E. Dietetycy polecają spożywanie nasion słonecznika również ze względu zawarte w nich fitosterole – związki, które ograniczają wchłanianie cholesterolu i pomagają przez to obniżyć jego stężenie we krwi. Z racji na zawarty w słoneczniku zestaw witamin i składników mineralnych, jest on także zalecany osobom, które chcą poprawić stan skóry, włosów i paznokci.
Zamiast chipsów
Słonecznik, podobnie jak pestki dyni czy orzechy, może stanowić alternatywę dla niezdrowych chipsów, paluszków, kruchych ciasteczek i innych łakoci, którymi podczas oglądania telewizji czy czytania książki można zajadać bez opamiętania. Jeśli nie chcemy, aby chrupiące nasiona nie dostarczy nam zbyt dużo kalorii, najlepiej wybrać słonecznik niełuskany. Ten z racji konieczności obierania z łupinek je się znacznie wolniej niż ten łuskany. 100 g słonecznika niełuskanego to 303 kcal, podczas gdy taka sama ilość nasion łuskanych dostarcza aż 561 kcal.
Słonecznikowe specjały
Wysoka wartość odżywcza nasion słonecznika decyduje o ich popularności w kuchni wegetariańskiej. Delikatne i neutralne w smaku nasiona świetnie sprawdzają się jako dodatek do wypieków – pieczywa, ciast i ciasteczek, jak również jako składnik muesli, owsianki, surówek i sałatek. Prażonymi nasionami można posypywać zupy, dania z ryżu, kaszy, makaronu oraz warzyw. Po zmieleniu mogą one też stanowić doskonałą bazę do przyrządzenia oryginalnych past do kanapek oraz farszów np. do pierogów.
dr Joanna Anna Walczak
www.dieta.fit.pl
Słonecznik – odżywczy dodatek do posiłków
Niektórzy potrafią godzinami obierać prażone nasiona słonecznika i zajadać się nimi. To wciągające zajęcie dostarcza nie tylko przyjemności, ale i wielu cennych wartości odżywczych. Co zawierają nasiona słonecznika i do czego można je wykorzystać w kuchni?
