Czym jest insulinooporność?
Insulinooporność (nie insulinoodporność!) to stan w organizmie, w którym komórki tłuszczowe, mięśni, wątroby i inne coraz gorzej reagują na insulinę, co prowadzi do wzrostu jej produkcji przez trzustkę. Insulina jest hormonem, który zmniejsza stężenie glukozy we krwi poprzez zwiększenie jej wchłaniania do komórek
i hamowanie jej uwalniania z wątroby do krwi. Przy insulinooporności do utrzymania prawidłowego stężenia glukozy potrzebne są coraz większe stężenia insuliny.
Przyczyna insulinooporności
Najczęstszą przyczyną rozwoju insulinooporności jest nadwaga i otyłość, a także niektóre schorzenia endokrynologiczne. Należy podkreślić, że insulinooporność nie jest przyczyną nadwagi i otyłości, tylko jej skutkiem. Zaburzenie produkcji insuliny i regulacji poziomu glukozy wywołuje początkowo stan przedcukrzycowy, a następnie cukrzycę typu 2. Wówczas poziom glukozy we krwi jest przewlekle podwyższony, co z kolei skutkuje rozwojem wielu powikłań. Insulinooporność jest składową cukrzycy typu 2, ale często też poprzedza jej rozpoznanie. Osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej powinny stosować tzw. dietę cukrzycową, w której duży nacisk kładzie się na produkty o niskim indeksie glikemicznym i regularne spożywanie posiłków.
Dlaczego indeks glikemiczny jest ważny?
Indeks glikemiczny (IG) określa szybkość wzrostu stężenia glukozy we krwi po spożyciu danego produktu
w porównaniu do wzrostu, jaki następuje po spożyciu tej samej ilości węglowodanów w postaci czystej glukozy. IG możemy oznaczyć w produktach, które zawierają jakiekolwiek węglowodany ulegające strawieniu
w przewodzie pokarmowym, dlatego możliwe jest określenie go dla warzyw, owoców, produktów mlecznych (z uwagi na obecność dwucukru laktozy), a także zbóż i produktów zbożowych. Produkty z niskim indeksem glikemicznym powodują powolny wzrost poziomu glukozy we krwi oraz powolny jego spadek, dają też dłuższe uczucie sytości.
Na czym polega dieta cukrzycowa?
W tego rodzaju diecie przede wszystkim wykluczamy węglowodany proste (inaczej cukry proste) w postaci słodyczy, słodkich wyrobów cukierniczych, soków owocowych. Owoce są dozwolone w niewielkiej ilości (owoce to też cukry proste w postaci fruktozy) – mogą to być np. owoce jagodowe z niskim IG. Podstawę jadłospisu powinny stanowić warzywa dodawane do każdego posiłku – najlepiej surowe, gdyż mają niższy indeks glikemiczny. 1/4 składu posiłków to ryby, mięso drobiowe, chudy nabiał, jaja, strączki.
Produkty zbożowe w diecie cukrzycowej
Ostatnią ćwiartkę na talerzu w każdym posiłku powinny zajmować produkty zbożowe. Ważne, by w diecie cukrzycowej wybierać przede wszystkim te pełnoziarniste, charakteryzujące się niskim IG i dużą zawartością błonnika. Uwzględniamy więc w jadłospisie m.in. otręby, ciemne pieczywo z pełnoziarnistej mąki, grube kasze (m.in. pęczak) i makarony pełnoziarniste.
