Najbardziej rozpowszechnił się w odległej przeszłości.Taki taniec służył konkretnym celom, a każdy gest i krok miał ogromne znaczenie. Dzięki niemu można było uczcić ważne wydarzenia, przebłagać bogów, uzyskać wtajemniczenie, pomoc w trudnych zadaniach, wyprosić szczęście i zdrowie. Przykładami tańca rytualnego są tańce wojenne, myśliwskie, lecznicze, wegetacyjne, weselne, pogrzebowe. Do najbardziej znanych należą tańce ku czci Dionizosa, Kybele, Śiwy, tybetański taniec Cham.Tańce te opierały się najczęściej na prostych krokach, naturalnych ruchach, jak przytupywanie, kręcenie biodrami, wirowanie w kole – wszystko to w rytm pulsującej muzyki. Im prostsze były dźwięki, towarzyszące krokom – tym łatwiej było wpaść w trans i wczuć się w wykonywane ruchy.
Taniec miał duże znaczenie emocjonalne – dzięki niemu można było wyrażać miłość, radość, szczęście, ale i ból, rozpacz.
Był wyrazem więzi człowieka z naturą, ze światem, ale przede wszystkim bliskości z innymi ludźmi podczas ważnych dla nich chwil, takich jak narodziny dziecka, wesele, pogrzeb. Rytualne tańce występowały niemal we wszystkich kulturach i społecznościach. Wykonywano je grupowo – najczęściej w formie koło czy korowodu, lub w formie pantomimy, dzięki której odtwarzano mityczne wydarzenia. Były one nieodzowną częścią obrzędów magicznych lub religijnych.
Plemiona, które zdołały zachować tożsamość, wciąż kultywują taniec jako istotną część swej kultury. Amerykańscy Indianie Hopi do dziś wykonują swe rytualne tańce, jednak nie wiadomo, w jakim stopniu zostały one przez stulecia zmodyfikowane. Nieco informacji na temat tańca zachowało się po najważniejszych i najbardziej wpływowych zaginionych cywilizacjach. Pozostały po nich rysunki, czasem nawet zwięzłe opisy tańców, które wykonywano. Nie udało się jednak zachować najważniejszego elementu każdego tańca, czyli samego ruchu. Wiadomo na pewno, że taniec był popularną rozrywką w starożytnym Egipcie i Grecji. Możni często zatrudniali profesjonalnych tancerzy, którzy uświetnili niejedną uroczystość czy przyjęcie.
Niektóre z tańców związanych z czarami i magią oparły się cywilizacji i przetrwały
do naszych czasów w niezmienionej niemal formie. Obrzędy mające na celu np. wywołanie deszczu, zapewnienie dobrych plonów lub zdobycie przychylności bogów wciąż można spotkać wśród niektórych plemion zamieszkujących Australię, Oceanię, Afrykę, Amazonię i Azję.Afrykańscy mieszkańcy republiki Togo tańczą, by przegnać z wioski zło (najlepiej do wioski sąsiedniej), haitańscy wyznawcy woodoo ożywiają tańcem zmarłych, by zmusić ich do pracy na roli, Indianie północnoamerykańscy celebrują rytualny Taniec Niedźwiedzia, mający przekazać myśliwym siłę i odwagę tego zwierzęcia. Tańce mające na celu wprowadzenie dzieci w dorosłość wymagały wielu dni postu, odosobnienia a nawet rytualnych okaleczeń.
