Rola instruktora

W codziennej pracy, która wiąże się z dużym obciążeniem fizycznym i emocjonalnym, nie mamy być może czasu na refleksję na temat tego, czym jest zawód instruktora fitness. Na nasz profesjonalny wizerunek składa się jednak co najmniej kilka elementów, o których warto pamiętać, gdyż pomaga to w ciągłym udoskonalaniu własnych umiejętności i postawy wobec podopiecznych, którymi są klienci klubu.

Elementy te to cztery sfery oddziaływania instruktora:

1. Sfera dydaktyczno - edukacyjna
Instruktor fitness musi umieć uczyć. Nie jest to sprawa prosta. Żeby nauczyć grupę jednoczesnego wykonywania przygotowanego przez siebie programu, należy opanować do perfekcji tzw. proces dydaktyczny i umieć stosować jego podstawowe elementy, jak tranzycje, cuing, metodykę nauczania kroku i inne, a wszystko to w pełnej synchronizacji z muzyką, będącą w lekcji twoim sprzymierzeńcem i partnerem. Nie wszystkie z tych elementów można zastosować w zajęciach wzmacniających mięśnie, gdzie nie ma przestrzennej choreografii ("przestrzennej", ponieważ choreografia powinna być opracowana do każdego typu zajęć, o ile rozumiemy przez nią logiczne i płynne połączenie ze sobą kilku kroków lub ćwiczeń. Objaśnienia tego nie wolno jednak mylić z definicjami podawanymi przez tancerzy, choreografów i nauczycieli tańca.
Dobrego instruktora nie zadowala samo nauczenie przygotowanego programu. Spełnia on również rolę wychowawczą w stosunku do człowieka, który pojawia się w klubie fitness. Wpływa na jego sposób myślenia i pojmowanie fitnessu jako ważnego elementu jego życia. Pomaga w znalezieniu motywacji do pracy nad sobą i wyeliminowaniu szkodliwych nawyków ruchowych, żywieniowych czy spędzania wolnego czasu. Nowoczesne pojmowanie roli instruktora fitness wyklucza możliwość zakończenia zajęć i odcięcia się od innych uczestników. Po lekcji jest czas na zadawanie pytań, na dyskusję o problemach, porady, a nawet na towarzyskie rozmowy, w których zawsze można przemycić nasz sposób pojmowania aktywności fizycznej jako czegoś ważnego i koniecznego do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Dobry nauczyciel potrafi zauważyć i korygować błędy. Jest to jeden z jego podstawowych obowiązków. Od prawidłowego wykonania ćwiczenia zależy skuteczność instruktora, a przede wszystkim bezpieczeństwo ćwiczącego. Źle wykonane ćwiczenia, ciało w nieodpowiednim ustawieniu może doprowadzić do pogłębienia się istniejących niezauważalnych nieprawidłowości w układzie ruchowym (np. spłaszczone stopy czy lekko koślawe kolana), zamiast do uzyskania pozytywnego i oczekiwanego efektu w postaci wzmocnienia danego mięśnia.

[... dopiero po pewnym czasie przychodzi zrozumienie, że celem wszystkich twoich działań w czasie lekcji fitness jest uczestniczący w niej człowiek. I w tym momencie odwracasz się plecami do lustra.]

Dobry nauczyciel posiada wiedzę teoretyczną, która wyklucza zastosowanie przez niego ćwiczeń niebezpiecznych dla układu ruchowego przeciętnego człowieka. Struktura lekcji musi być zawsze efektem świadomego wyboru i przemyśleń przygotowanego pod względem merytorycznym instruktora.

2. Sfera techniczna
Nikt rozsądny nie zakwestionuje tego, że aby być dobrym instruktorem powinno się posiadać wiele zdolności i predyspozycji umysłowych oraz artystycznych. Nie zmienia to faktu, że jest to praca u swych podstaw - fizyczna. Człowiek wykonujący pracę fizyczną musi być silny i wytrwały, co powinno się odzwierciedlać w jego wyglądzie. Dla naszych podopiecznych jesteśmy wzorem/ modelem. Chcieliby wyglądać tak jak my (mieć widoczne mięśnie i niewiele tkanki tłuszczowej), ćwiczyć jak my, mieć siłę żeby podnieść taki ciężar jak my i móc tak długo jak my biegać bez oznak zmęczenia. Przychodzący do klubu nie zdają sobie sprawy z jednego. Że aby osiągnąć wymarzone rezultaty, muszą nauczyć się poprawnego wykonywania ćwiczeń, czyli techniki. Nie nauczą się tego, jeżeli ty nie będziesz jej posiadał. Bądź wzorcem dla swoich podopiecznych i nie kompromituj swojej techniki. Pamiętaj, że zawsze trudniej jest ćwiczyć technicznie, będąc zmęczonym czy podnosząc duży ciężar. Trenuj poza swoimi zajęciami. Perfekcyjna technika jest obowiązkiem nowoczesnego instruktora.

3. Sfera psycho - społeczna
W wielu krajach prowadzono badania, aby ustalić, dlaczego ludzie przychodzą do klubów fitness. Powodów jest wiele. Na pierwszym miejscu znajduje się zawsze i niezależnie od kraju - chęć poprawienia sylwetki i schudnięcia. Ale zaraz potem pojawia się potrzeba kontaktu z innymi ludźmi. W obecnym zestresowanym świecie, gdzie praca wypełnia dzień, a życie towarzyskie zanika, klub fitness pozwala na połączenie dbałości o wygląd i zdrowie z potrzebą kontaktu z drugim człowiekiem w jednym czasie i miejscu.
Nakłada to na instruktora dodatkowy obowiązek: myślenia o człowieku, który przychodzi do niego na zajęcia. Powitanie, uśmiech, kontakt wzrokowy w czasie lekcji. Zadbanie o to, by nowo przybyły poczuł się pewnie i bezpiecznie, a po zajęciach wyszedł z przekonaniem, że udało mu się sprostać niełatwemu dla debiutanta zadaniu. Od instruktora zależy, czy klient na te zajęcia wróci. Instruktor musi zachęcić przykładem, zarazić entuzjazmem. Powinien pełnić rolę gospodarza, który zaprosił gości i chce im sprawić przyjemność. Ma to być przyjęcie wysokiej klasy, tak żeby nawet najbardziej wymagający wyszli zadowoleni i przekonani, że wysiłki gospodarza koncentrowały się właśnie na nich.

4. Sfera animacyjna
Wyobraź sobie koncert ze złym nagłośnieniem, nieodpowiednim oświetleniem i Madonną zmęczoną i śpiewającą od niechcenia. Połowa obecnych wyszłaby. Dzisiaj ludzie przychodzą do klubu fitness jak na koncert, po to, żeby przeżyć coś niezwykłego. Spraw, aby każde twoje zajęcia były naprawdę niezwykłe. Przygotuj muzykę, wyreguluj dźwięk, jeśli możesz, wykorzystaj dodatkowe światła. Odważ się, podejmij ryzyko, nawet tego, że może wydasz się śmieszny. Krzyknij, pokaż na twarzy grymas, że ty też już nie możesz (nawet jeśli to nieprawda), zaśpiewaj jeśli znasz słowa piosenki, którą masz na płycie. Dzisiaj tacy instruktorzy już nie wydają się dziwaczni i śmieszni. Wręcz przeciwnie, to oni motywują ludzi, starając się ich rozruszać, sprawić, by uczestniczyli w ważnym wspólnym spektaklu, jakim mogą być doskonale przeprowadzone i animowane zajęcia fitness. Tylko ty możesz sprawić, żeby ludzie otworzyli się, zaczęli się śmiać, przeżywać, wkładać całą duszę w to, co robią, sprawiając tym radość sobie i tobie, bo twoja radość z ćwiczenia przed grupą powinna być pochodną radości ludzi, którzy przyszli na twoje zajęcia.

[ Technika jest podstawą pracy w fitnessie. Poprzez nią osiągamy skuteczność, bezpieczeństwo i estetykę ruchu.]

W każdej z czterech sfer spróbuj doprowadzić się do perfekcji. Jeśli masz zły dzień i śmiech oraz motywowanie ludzi sprawia ci trudności, postaw na perfekcję. W nauczaniu i poprawianiu błędów pilnuj swej techniki. Jeśli zdarzy ci się zapomnieć choreografii i pomylić się, pamiętaj, że są jeszcze trzy sfery, którymi możesz nadrobić fakt, że nie wszystko poszło dobrze. Daj z siebie w czasie lekcji wszystko.

Inka Szymanski

www.fit.pl