– Karta i konto znacząco zwiększają kontrolę nad finansami oraz ich bezpieczeństwo. Osoby wyposażone w konto znacznie rzadziej trzymają w domu większe sumy gotówki. Szczególnie w przypadku osób starszych, które często trafiają na celownik przestępców, może to mieć duże znaczenie. Przykładowo w przypadku oszustwa metodą „na wnuczka” osoby, które nie trzymały w domu gotówki, miały więcej czasu na refleksję i więcej szans na szczęśliwe wybrnięcie z sytuacji – mówi Paweł Majtkowski, analityk Poczty Polskiej.
Pierwsze kroki po kartę
Aby rozpocząć przygodę z kartą senior musi mieć łatwy dostęp do możliwości sprawdzenia salda swojego rachunku. Niepewność, co do tego, ile pieniędzy jest na koncie, może być zniechęcająca. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji są rachunki dedykowane dla seniorów, które pozwalają na bezpłatne sprawdzenia salda przez telefon lub w placówce. Na początek najlepsza jest karta debetowa, dająca dostęp do środków zgromadzonych na rachunku. Senior powinien wiedzieć, ile kosztuje karta i ile kosztują wszystkie dokonywane nią operacje.
– Z mojego doświadczenia wynika, że osoby starsze często potrzebują przewodnika po świecie finansów. Ważne, by taką rolę przyjął ktoś z rodziny, znajomych lub przyjaciół. Gdy takiej osoby nie ma, może to być pracownik banku, poczty lub np. listonosz. Liczy sie praktyka. Zachęcam bliskich seniora, by razem z nim wybrali się do bankomatu, sklepu lub innego miejsca gdzie można płacić kartą. Tylko pokazując praktyczne zastopowania i korzyści, można przełamywać opory. Dobrą okazją do rozpoczęcia przygody z kartami, jest moment, gdy senior wybiera się w podróż, na przykład do sanatorium i musi zabrać ze sobą większą sumę pieniędzy – dodaje Paweł Majtkowski.
Można także wskazywać na dodatkowe korzyści związane z korzystaniem z karty. Na przykład Bank Pocztowy posiadaczom konta Nestor oferuje specjalne ceny leków w ramach Programu 60+ oraz dodatkowo 5 proc. zwrot wydatków na leki opłacone kartą płatniczą. BGŻ natomiast oferuje 1 proc. zwrot za wydatki dokonane w aptekach i sklepach z żywnością.
Znaleźć dobrą sieć
Ważnym punktem powinna być nauka kodu pin do karty. Potem można rozpocząć ćwiczenia praktyczne z bankomatem, który znajduje się najbliżej domu i z którego senior będzie najczęściej korzystał. Pamiętajmy, ze na starszą osobę pod bankomatem czyhają nieprzewidziane wyzwania. Na przykład gdy bankomat odmawia wypłaty z braku gotówki, lub proponuje zmianę wypłacanej sumy ze względu na brak określonych nominałów. Inną sprawą jest czas potrzebny na wykonanie poszczególnych operacji, który jest zwykle za krótki. Trzeba wiec przyzwyczaić seniora do komunikatów „czy potrzebujesz więcej czasu?”. Konieczne jest także zapoznanie się z klawiaturą i funkcją poszczególnych przycisków. Obecność bliskiej, zaufanej osoby nawet jeśli senior nabrał już wprawy, jest ważna, bowiem pozwala na sięgnięcie po pomoc w sytuacjach awaryjnych.
Warto także nauczyć seniora rozpoznawania sieci własnych bankomatów z których może wypłacać pieniądze bez prowizji. Można z tego zrezygnować kiedy posiada rachunek umożliwiający bezpłatne wypłaty ze wszystkich maszyn w Polsce. Jednak i wtedy warto by miał świadomość, że sposób przeprowadzania transakcji może się różnić w poszczególnych bankomatach.
Senior się zbliża
Kolejnym krokiem powinna być nauka płacenia kartą w sklepie. Choć w części sklepów transakcje kartą klient może przeprowadzić samodzielnie, to zwykle nadal robi się to z pomocą sprzedawcy. To sprzedawca umieszcza kartę w czytniku, prosząc klienta o wpisanie kodu pin. Czasami konieczne jest najpierw zatwierdzenie kwoty transakcji. Utrudnieniem mogą być specjalne przesłony, coraz częściej chroniące klawiaturę terminali przed wzrokiem osób postronnych. Wymagają by senior nauczył się wpisywać kod pin bez spoglądania na klawiaturę, kiedy jednak to zrobi, jego bezpieczeństwo będzie znacząco większe.
Dobrym sposobem rozpoczęcie korzystania z karty dla seniora może być technologia zbliżeniowa. W takim wypadku płatność do 50 zł jest dokonywana przez samo zbliżenia karty do czytnika, bez wpisywania kodu pin.
– Choć ostatnio sporo mówi się o zagrożeniach związanych z kartami zbliżeniowymi, uważam, że ten sposób płatności jest stworzony idealnie dla osób starszych. Spotkałem już wiele osób, które od niego rozpoczęły swoją przygodę z kartami – podsumowuje Paweł Majtkowski.
Jak nauczyć seniora korzystania z karty?
1. Wybierz dobry moment na rozpoczęcie nauki np. przed planowanym wyjazdem do sanatorium,
2. Pomóż seniorowi w wyborze odpowiedniego konta,
3. Naucz seniora sprawdzać stan konta,
4. Pomóż w nauce kodu pin,
5. Kilka razy odwiedź bankomat, ucząc jak wypłacać pieniądze,
6. W sklepie naucz płacić kartą zbliżeniową,
7. Pamiętaj by informować o możliwych sytuacjach nietypowych i problemach,
8. Nie zaniedbuj informacji jak chronić kartę i dbać o bezpieczeństwo,
9. Co jakiś czas pytaj seniora o doświadczenia i proponuj rozwiązania.
W tekście wykorzystano wyniki badania „Zwyczaje płatnicze polaków”, opr. Tomasz Koźliński, Departament Systemu Płatniczego NBP – maj 2013.
www.senior.fit.pl
