Hormon AMH
Pod pojęciem hormonu AMH należy rozumieć hormon anty-müllerowski. Występuje on zarówno u kobiet - w jajnikach i produkowany jest w pęcherzykach pierwotnych, jak i u mężczyzn, w jądrach. Dla kobiet hormon ten ma szczególne znaczenie, ponieważ pozwala na ocenę stanu rezerwy jajnikowej, a tym samym na ocenę płodności.
Hormon AMH ma najwyższe stężenie w komórkach warstwy ziarnistej pęcherzyków preantralnych i antralnych. Pełni istotną funkcję we wzroście tych pęcherzyków, poprzez stymulację przez FSH. Może również hamować wzrost i rozwój pozostałych pęcherzyków pierwotnych. Zapewnia równocześnie prawidłową selekcję pęcherzyka dominującego, z którego zostanie uwolniona komórka jajowa, zdolna do zapłodnienia.
Wraz z wiekiem zmniejsza się rezerwa jajnikowa, a wraz z nią poziom hormonu AMH we krwi. Jeśli kobieta robi regularnie badanie AMH, może przewidzieć wraz z lekarzem ginekologiem wyczerpanie rezerwy jajnikowej oraz menopauzę.
Badanie AMH
Przy ocenie płodności u kobiet stosowane jest badanie mające na celu oznaczenie poziomu hormonu AMH we krwi. Wynik wskazuje, jaką rezerwę jajnikową posiada pacjentka i jakie ma szanse na własne potomstwo. Wynik badania AMH umożliwiają wskazanie momentu, kiedy kobieta jest jeszcze zdolna do zapłodnienia, także za pomocą metody in vitro. Badanie wskazuje również na moment wkroczenia kobiety w fazę menopauzalną.
Kiedy wykonywać badanie?
Nie ma znaczenia, kiedy kobieta przystąpi do badania krwi pod kątem zawartości AMH. Może być ono dokonane w dowolnej fazie cyklu z uwagi na fakt, że ilość hormonu utrzymuje się na w miarę stałym poziomie. Przyjmowane leki hormonalne i antykoncepcyjne nie mają wpływu na wynik.
Badanie AMH jest często obowiązkowe dla kobiet chcących uczestniczyć w programach zapłodnienia in vitro. Niski poziom tego hormonu jest wskazaniem do zapłodnienia pozaustrojowego. Wykonanie badania zalecane będzie również dla kobiet, których matki wcześnie zaczęły miesiączkować i tym samym wcześnie zaczęły menopauzę.
Wyniki badania AMH i dobór leczenia
Ilość hormonu AMH we krwi pacjentki zmniejsza się wraz z wiekiem, podobnie jak jej rezerwa jajnikowa. Najwyższe stężenie hormon AMH osiąga w organizmie kobiety w wieku około 25 lat i przez jakiś czas utrzymuje się na takim samym poziomie, a następnie obniża się do okresu menopauzalnego.
Wyniki badania AMH interpretuje się w następujący sposób:
- w granicach 1,0 - 3,0 ng/ml - to prawidłowy wynik, który uzyskuje się u kobiety znajdującej się w okresie rozrodczym,
- nie wyższy niż 1,4 ng/ml - oznacza niski poziom rezerwy jajnikowej i uzyskiwany jest zwykle przez kobiety w okresie około menopauzalnym,
- powyżej 3,5 ng/ml - oznacza wysoki poziom rezerwy jajnikowej i może być uzyskany u kobiet chorujących na zespół policystycznych jajników (PCO).
Jeśli wynik badania jest niski, może oznaczać wystąpienie u pacjentki okresu menopauzalnego, przedwczesną niewydolność jajników oraz zmniejszać szanse na zapłodnienie metodą in vitro. Z kolei podwyższone stężenie AMH może sugerować patologiczne wytwarzanie hormonu przez zbyt dużą ilość pęcherzyków, co występuje w przypadku zespołu PCO.
W razie uzyskania negatywnych wyników badania AMH we krwi, czyli zdiagnozowania niskiej rezerwy jajnikowej u kobiety, lekarz może zastosować odpowiednie leczenie farmakologiczne dla poprawy płodności pacjentki.
Badanie AMH wykonywane jest wyłącznie w specjalistycznych ośrodkach leczenia niepłodności, z uwagi na fakt, że wymaga ono wykorzystania profesjonalnego sprzętu i specjalnych oznaczeń. W Polsce nie jest ono refundowane przez NFZ.
