Przyczyny i objawy
Choroby zapalne jelit mogą mieć wiele przyczyn. Często są to błędy dietetyczne, czyli spożywanie potraw ciężkostrawnych, pikantnych czy dużej ilości alkoholu, oraz zatrucia, np. metalami ciężkimi albo trującymi grzybami.
Zarówno wirusy, jaki bakterie mogą powodować zakażenia, które przekształcają się w stany zapalne. Pasożyty układu pokarmowego, o których często dowiadujemy się zbyt późno również mogą być przyczyną. Należą do nich również niektóre lekarstwa i alergeny pokarmowe.
Objawy chorób zapalnych jelit potrafią być wyjątkowo nieprzyjemne. O tym, że dzieje się coś niepożądanego, sygnalizują: bóle brzucha, mdłości i wymioty, biegunki (zwłaszcza z krwią i śluzem), podwyższona temperatura ciała, niedobory witamin, składników pokarmowych i soli mineralnych wraz z objawami tych niedoborów. Połączenie tych symptomów to znak od organizmu, że pojawił się poważny problem.
Zalpalenie jelit - zakaźne, toksyczne i nieswoiste
Stany zapalne jelit mogą mieć podłoże zakaźne, toksyczne albo nieswoiste.
W pierwszej grupie przyczyną jest zakażenie układu pokarmowego przez wirusy (rotawirusy, adenowirusy, norowirusy i astrowirusy) oraz bakterie (Salmonella, Shigella i szczep E. coli).
Przy zakażeniu wirusowym mamy do czynienia z potoczną „grypą żołądkową”, której towarzyszą wymioty i biegunka, a kluczowy jest fakt, że szybko może doprowadzić do odwodnienia organizmu. Wiąże się głównie z niezachowywaniem odpowiedniej higieny, zwłaszcza w kontakcie z żywnością.
Z kolei zakażenia bakteryjne spowodowane są zwykle przechowywaniem żywności w zbyt wysokiej temperaturze.
Toksyczne zapalenia jelit mają swoje przyczyny w zatruciach pokarmowych. Substancje, które je wywołują to najczęściej jad kiełbasiany, pestycydy, (których często używa się, aby przyspieszyć wzrost roślin) czy trujące substancje w niejadalnych grzybach, jak muchomor sromotnikowy. Są to choroby ostre w przebiegu i bardzo niebezpieczne.
Do ostatniej grupy, nieswoistych chorób zapalnych jelit, zalicza się te o podłożu immunologicznym. Zwykle są to choroby przewlekłe, a ich przyczyny często nie są do końca znane. Najbardziej znanymi przykładami w tej grupie są choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Ponieważ schorzenia te upośledzają w znaczenie mierze wchłanianie składników odżywczych z pokarmu, przy nich szczególnie ważna jest odpowiednia dieta – mniejsze posiłki, lekkostrawne potrawy i duża ilość płynów.
Profilaktyka przede wszystkim
Ostrożność i podejmowanie działań zapobiegawczych może mieć duże znaczenie w profilaktyce chorób zapalnych jelit, zwłaszcza tych z grupy zakaźnych i toksycznych. Ogromne znaczenie ma przykładanie dużej wagi do higieny - mycia rąk i produktów żywnościowych przed ich użyciem.
Nie należy kupować ani jeść pokarmów niewiadomego pochodzenia. Szczególnie ważne jest to w okresie urlopowych, gdy codziennie stołujemy się w barach i restauracjach. Lepiej wystrzegać się potraw z dużą ilością przypraw i ziół, bo mogą skrzętnie ukrywać przeterminowane produkty.
Należy również pamiętać o terminowych szczepionkach, zwłaszcza u małych dzieci. A przed wyjazdem do egzotycznych okolic świata dobrze jest wcześniej poczytać o lokalnej kuchni. Na miejscu lepiej wybierać większe restauracje niż małe lokale, w których poziom higieny może pozostawiać wiele do życzenia.
Odpowiednia higiena i ostrożność przy jedzeniu może mieć kluczowe znaczenie dla naszego zdrowia. Czasem lepiej zdecydować się na lżejsze i mniej pikantne potrawy, aby ich zjedzenia nie odczuwać przez wiele dni.
