Czym jest pessar i na czym polega pessaroterapia?
W krajach rozwijających każdego roku aż 11 proc. pacjentek z problemem nietrzymania moczu leczy się operacyjnie. Nawet 30 proc. kobiet po 50 roku życia odczuwa dyskomfort wywołany obniżeniem narządów miednicy mniejszej. Alternatywą dla leczenia operacyjnego może być w wielu tych przypadkach zachowawcza pessaroterapia.
Pessarium jest wkładką dopochwową wykonaną z miękkiego i elastycznego silikonu. Właściwie umieszczona stanowi podparcie dla obniżonych bądź wypadających struktur. Zachowuje w pochwie stabilność dzięki wytworzeniu podciśnienia, a mimo to jest niewyczuwalna. Dzięki jej stosowaniu nie tylko znacząco zmniejszają się lub całkowicie znikają dotychczas odczuwane dolegliwości. Przywrócone zostają również zaburzone czynności i właściwa anatomia narządów płciowych.
Do czego wykorzystywane jest pessarium?
Pessar ginekologiczny może być zalecony do stosowania przez pacjentkę w celu:
- leczenia nietrzymania moczu (wysiłkowego, mieszanego i ukrytego);
- leczenia wypadania pochwy, szyjki macicy i macicy;
- leczenia bólu miednicy np. poprzez rozluźnienie zrostów;
- umożliwienia szybkiego powrotu do aktywności fizycznej po porodzie (zarówno siłami natury, jak i przez cesarskie cięcie);
- zapewnienia profilaktycznego zabezpieczenia aparatu mięśniowo-więzadłowego kobiet bardzo aktywnych fizycznie.
Szczególnym typem pessara ginekologicznego jest pessar położniczy. Służy on zapobieganiu przedwczesnemu porodowi, poprzez utrzymanie szyjki macicy w tym samym położeniu.
Kiedy warto zacząć stosować pessar?
Typowymi sygnałami tego, że warto rozważyć pessaroterapię, są:
- uczucie ciężaru w pochwie,
- wrażenie obecności ciała obcego w pochwie,
- wrażenie przepełnienia pochwy,
- pojawienie się w pochwie nowych tkanek,
- problemy z trzymaniem moczu, stolca i gazów;
- niezdolność do pełnego wypróżniania się;
- uczucie parcia na pęcherz;
- ból w miednicy.
Tylko prawidłowo dobrana i właściwie założona wkładka spełnia swoją funkcję.
Po dobraniu odpowiedniego rozmiaru pessara, a więc takiego, który nie powoduje dyskomfortu, konieczne jest jego wysterylizowanie poprzez zanurzenie we wrzątku na około minutę. Po wystudzeniu oraz osuszeniu wkładki warto nałożyć na jej powierzchnię lubrykant, który ułatwi aplikację. Należy przy tym wybierać preparaty na bazie wody, hipoalergiczne i niedrażniące.
Pessar należy wkładać rano i wyjmować wieczorem przed snem. Codziennie powinien być myty w wodzie z dodatkiem nieuczulającego mydła (np. szarego). Jeden raz w tygodniu warto zdezynfekować wkładkę, polewając ją wrzątkiem lub spryskując octaniseptem.
Kiedy pessar zacznie wywoływać dyskomfort – oznacza to, że powinien zostać wymieniony na mniejszy Oczekiwane przy tym jest, by po pewnym czasie stosowania wkładki zaczynała ona wywoływać dyskomfort. Oznacza to, że pessaroterapia przebiega pomyślnie i konieczne jest zastosowanie mniejszego rozmiaru kostki bądź krążka. Gdy pessar o najmniejszym rozmiarze będzie wyczuwalny przez pacjentkę – terapia może się zakończyć.
Samodzielne stosowanie pessara może wydawać się trudne. Dlatego tak ważne jest przeprowadzenie przez ginekologa instruktażu. Pozwoli to pacjentce bez strachu aplikować i wyjmować wkładkę oraz pielęgnować ją w odpowiedni sposób.
Efekty pessaroterapi
Pessar zapewnia podparcie strukturom miednicy. Efekty są odczuwane przez pacjentkę natychmiast po jego aplikacji. Już proste wykonanie tzw. próby kichania czy próby parcia pozwala jej odczuć, że ma większą kontrolę nad własną miednicą. Z każdym kolejny dniem tkanki obkurczają się, a napięcie mięśniowe poprawia, co korzystnie wpływa na codzienne funkcjonowanie kobiety.
Prawidłowo założony pessar jest niewyczuwalny i nie powoduje dyskomfortu. Jakikolwiek ból może świadczyć o problemach w miednicy w tym o nieprawidłowościach w obrębie śluzówki pochwy.
Co jest przeciwwskazaniem do zastosowania pessara?
Pessar nie może być stosowany zawsze i u każdej kobiety. Nie należy aplikować wkładki, jeśli śluzówka w pochwie jest podrażniona lub gdy ginekolog w trakcie badania stwierdzi jej atroficzne zapalenie. Przeciwwskazaniem jest też ból w obrębie pochwy. Terapia nie może być ponadto przeprowadzona u kobiety, która nie potrafi bądź nie jest w stanie codziennie wkładać i wyjmować pessara.
Bibliografia
- P. Pająk, E. Wlaźlak, Pessary w leczeniu dolegliwości uroginekologicznych, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2018, t. 3, nr 4, s. 143–148.
- B. Arabin, Z. Alfirevic, Pessary położnicze stosowane w celu zapobiegania samoistnym porodom przedwczesnym: historia, teraźniejszość i przyszłość, https://pessar.pl/wp-content/uploads/2018/01/Pessary_po%C5%82o%C5%BCnicze_artyku%C5%82.pdf, dostęp: 7.02.2022 r.
