Post-holiday blues na świecie znany jest również pod innymi nazwami m.in. post-holiday spleen, post-vacation syndrome czy pourlopowa chandra. Choć można spotkać się również z nazwą post-holiday depression, w tym przypadku należy jasno zaznaczyć, że nie jest to równoznaczne z jednostką chorobową jaką jest depresja.
Post-holiday blues jest syndromem stresu porulopowego objawiającego się m.in. znacznym spadkiem energii, rozdrażnieniem, uczuciem smutku, trudnościami z koncentracją, a nawet problemami gastrycznymi. Okres ten trwa zazwyczaj od 3 do 7 dni od powrotu z urlopu. Choć stan ten jest czymś naturalnym i często mija samoistnie, powakacyjne wdrożenie się w obowiązki służbowe jest trudne, a sam proces warto wesprzeć kilkoma dobrymi praktykami – zaznacza Agata Brama, dietetyk i ekspert ds. wellbeingu Benefit Systems.
Chociaż pourlopowa chandra mija wraz ze stopniowym powrotem do obowiązków służbowych, to nie warto jej lekceważyć. Utrzymujący się stan rozdrażnienia wynikający z powrotu z urlopu może skutecznie wpłynąć na nasze obowiązki.
8 rad ekspertów ds. wellbeingu
Co zrobić, aby zminimalizować objawy lub nawet zupełnie uniknąć pourlopowej chandry? Oto 8 rad przygotowanych przez ekspertów ds. wellbeingu z Benefit Systems – Piotra Czyżewskiego i Agatę Bramę.
1. Przygotuj plan
Przede wszystkim warto zaplanować długość odpoczynku. Zdaniem psychologów urlop powinien trwać minimum 3 tygodnie. Pierwszy tydzień urlopu jest czasem, w którym nasza głowa nadal pozostaje w trybie pracy, w kolejnym przychodzi poczucie przyjemności z urlopu, a dopiero w trzecim tygodniu doznajemy uczucia pełnego odpoczynku i regeneracji.1 Tymczasem, jak wynika z badań „Wyjazdy turystyczne Polaków w 2022 roku i plany na rok 2023” przeprowadzonego przez CBOS, najpopularniejsze wśród Polaków były wyjazdy tygodniowe. Dlatego warto zastanowić się nad wydłużeniem urlopu, np. łącząc wolne dni z tymi ustawowo wolnymi od pracy.
2. Uwzględnij czas na regenerację
W kontekście planowania niezwykle istotne okazuje się uwzględnienie buforu czasowego między wczasami a powrotem do pracy. Choć istnieje pokusa wykorzystania maksymalnej liczby dni na wyczekany wyjazd, warto rozważyć skrócenie wyjazdu np. o jeden dzień. W ten sposób dajemy organizmowi sygnał do ponownej zmiany trybu życia. Można poświęcić ten czas na odespanie podroży, rozpakowanie walizek, a przede wszystkim relaks w zaciszu domowym.
3. Zacznij wypoczynek z czystą kartą
Eksperci zgadzają się, że aby spokojnie rozpocząć urlop, niezwykle istotne jest domknięcie wszystkich zadań przed wyjazdem lub oddelegowanie tych, na które nie starczyło czasu. Przełoży się to na sprawniejsze przejście w tryb wakacyjny, co niewątpliwie wpłynie na jakość wypoczynku. Ponadto pozostawienie miejsca pracy z poczuciem wykonanego obowiązku sprawi, że po powrocie nie dopadnie nas przygnębienie z powodu nadmiaru zaległości.
4. Zadbaj o porządek
Ten punkt ma kluczowe znaczenie w kontekście zapobiegania stresowi pourlopowemu. W prewencji zależy nam na zminimalizowaniu czynników, które mogą wpłynąć na poczucie przytłoczenia po powrocie. Porządkując miejsce zamieszkania przed wyjazdem odhaczony zostaje jeden punkt z listy obowiązków pourlopowych.
5. Zrób sobie digital detox
Według raportu „On-line czy off-line? Jak Polacy spędzają wakacje?” aż 69 proc. Polaków podczas urlopu sprawdza służbową pocztę, a 63 proc. odbiera służbowe połączenia. Co zatrważające tylko 1 proc. badanych zadeklarowało, że w trakcie urlopu pozostaje offline i nie korzysta z telefonu ani laptopa.2 Według NordVPN tygodniowo Polacy spędzają w internecie prawie 51 godzin, czyli ponad dwa dni. Łącznie daje to 110 dni w roku oraz około 23 lata życia.3 Dobrym rozwiązaniem może być digital detox, czyli odpoczynek od cyfrowych bodźców. W czasie urlopu warto ustawić automatyczne powiadomienia na służbowej skrzynce mailowej, zostawić laptop w domu, a używanie telefonu ograniczyć do minimum - może w tym pomóc np. przełączenie się w tryb „nie przeszkadzać”. Ograniczając bodźce cyfrowe umożliwiamy naszej głowie prawdziwy odpoczynek.
6. Postaw na ruch
Analizując wyniki badania CBOS „Wyjazdy turystyczne Polaków w 2022 roku i plany na rok 2023” nie sposób nie zwrócić uwagi na fakt, że w 2022 roku prawie połowa Polaków nie zrealizowała żadnego wyjazdu urlopowego. Podobne prognozy pojawiają się w tym roku. Główny powód? Kwestie finansowe. Jeżeli pozostajemy podczas urlopu w mieście, warto aktywnie spędzać wolny czas. Pracownicy, którzy posiadają kartę MultiSport mogą korzystać z wielu sezonowych aktywności, np. basenów otwartych, parków linowych czy siatkówki plażowej. Być może jedna z wakacyjnych aktywności przerodzi się w nową pasję, która przy okazji wpłynie pozytywnie na kondycję psychofizyczną. Jak wynika z raportu MultiSport Index 2023, już 95 proc. aktywnych fizycznie Polaków twierdzi, że regularna aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na samopoczucie, a 89 proc., że redukuje stres i złe emocje. Te dane mówią same za siebie. Nie ma wątpliwości, że aktywność fizyczna jest naszym sprzymierzeńcem w walce z pourlopową chandrą.
7. Pamiętaj o rozgrzewce
Po powrocie z urlopu skrzynka mailowa pęka w szwach, lista obowiązków poszerza się o zaległości. Taki rollercoaster po okresie wypoczynku może przyprawić o zawrót głowy. Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Stanowym Washington wskazują spadek wydajności pracowników zaraz po powrocie z urlopu o 60 proc. w stosunku do okresu przed urlopem. Po upływie kolejnych dni spadek ten maleje, a dopiero w trzecim tygodniu po powrocie wydajność wzrasta do 110 proc.4 Dlatego po urlopie ważny jest spokój i kilka dni pracy w wolniejszym trybie, aby efektywnie wykorzystać energię wakacyjną.
8. Zadbaj o małe przyjemności
Aby zminimalizować trudności związane z powrotem do pracy, tuż po urlopie warto wprowadzić w życie kilka pozytywnych, wakacyjnych akcentów. Mogą to być posiłki nawiązujące do lokalnej kuchni, pamiątkowy kubek z wakacji czy ulubione zdjęcie z wakacji na biurku lub jako tło na ekranie komputera. Realizacja swojej pasji też będzie doskonałym pomysłem. Można zapisać się na kurs językowy albo na zajęcia taneczne. Takie aktywności w trakcie tygodnia pracy dostarczają dużo pozytywnych emocji i zwiększają naszą energię do działania.
Post-holiday blues może dotyczyć każdego, ale istnieją sposoby by uchronić się przed nim lub zminimalizować jego objawy. A wolne dni zawsze warto spędzać aktywnie, by wzmacniać kondycję fizyczną, a przede wszystkim psychiczną.
