Skutki bruksizmu
Nieustanne napięcie wywierane na zęby może prowadzić do ich pęknięć, ścierania brzegów siecznych, odprysków szkliwa czy recesji dziąseł. Dolegliwości te mogą powodować bóle w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych, głowy, karku, a nawet barków. Nawet wypełnienia, korony i mosty nie są odporne na skutki bruksizmu – mogą się rozszczelniać, wykruszać, a nawet wypadać.
Jak rozpoznać problem?
Diagnoza bruksizmu wymaga kompleksowego podejścia i eliminacji innych możliwych przyczyn dolegliwości. Objawy, które powinny zwrócić uwagę, to bóle w stawach skroniowo-żuchwowych, klikanie i przeskakiwanie żuchwy, ścieścia zębów oraz wysoki poziom stresu. Warto skonsultować się z dentystą oraz fizjoterapeutą stomatologicznym, by przeprowadzić odpowiedni wywiad i badania diagnostyczne.
Bruksizm to nie tylko zgrzytanie zębami. W jego obrębie mieszczą się także inne nawyki, takie jak obgryzanie paznokci, żucie gumy, przygryzanie ust czy długopisów. Są to tzw. parafunkcje, które nie są naturalne dla organizmu i mogą pogłębiać problem.
Stres jako przyczyna bruksizmu
Z badania Medicover Stomatologia "Rozzgrzytani" z 2023 roku wynika, że 39% respondentów dowiedziało się o swoim zgrzytaniu zębami od bliskich, a 44% przyznało, że zaciskają szczękę w reakcji na stres. Wpływ na to mają czynniki takie jak brak wolnego czasu (51% ankietowanych), praca zawodowa (44%) oraz rosnące koszty życia (26%).
Bruksizm może mieć różne przyczyny. Występuje w formie pierwotnej, niezwiązanej z chorobami, gdzie głównymi czynnikami są stres, używki i predyspozycje genetyczne. Może także być skutkiem innych schorzeń, takich jak bezdech senny, refluks żołądkowo-przełykowy, zespół niespokojnych nóg czy przyjmowanie niektórych leków.
Jak sobie radzić z bruksizmem?
1. Świadome rozluźnienie
Obserwacja momentów, w których zaciskamy szczękę, jest kluczowa. Warto zwracać uwagę na napięcie mięśni twarzy i świadomie je rozluźniać. Między górnym a dolnym łukiem zębowym powinna być niewielka przestrzeń, a zęby nie powinny się stykać. Pomocne jest ograniczenie stresujących bodźwców przed snem, takich jak kofeina, negatywne wiadomości czy niebieskie światło z ekranów.
2. Terapia fizjoterapeutyczna
Bruksizm nie jest chorobą, ale można go skutecznie redukować dzięki terapii. Fizjoterapia stomatologiczna obejmuje masaż mięśni żwaczy i skroniowych, mobilizację stawu skroniowo-żuchwowego oraz kinesiotaping. Wskazane są również ćwiczenia rozluźniające i poprawiające postawę, ponieważ niewłaściwa pozycja głowy może nasilać problem.
3. Pomoc stomatologiczna
Dentysta może pomóc w ochronie zębów i leczeniu skutków bruksizmu poprzez zakładanie wypełnień, odbudowę koron oraz ocenę wad zgryzu. Stosuje się również terapie wspomagające, takie jak toksyna botulinowa (botoks), która rozluźnia napięte mięśnie, oraz szyny relaksacyjne chroniące zęby przed ścieraniem.
4. Redukcja stresu
Całkowite wyeliminowanie stresu jest niemożliwe, ale można ograniczyć jego wpływ na organizm. Pomocne będą techniki relaksacyjne, joga, medytacja, spacery oraz świadome zarządzanie stresem. Warto skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty, aby nauczyć się skutecznych metod radzenia sobie z napięciem.
Bruksizm to poważny problem, który wymaga kompleksowego podejścia. Właściwa diagnostyka, terapia fizjoterapeutyczna i stomatologiczna oraz redukcja stresu mogą znacząco poprawić jakość życia i ochronić zęby przed dalszymi uszkodzeniami.
