Struktura grupy społecznej
Struktura grupy uzależniona jest od ról społecznych;
Rola społeczna to – to pewne zachowania, których grupa oczekuje od osób zajmujących określoną pozycję w grupie. Role są zróżnicowane z uwagi na status, czyli prestiż, jakim obdarzone są w grupie po za nią.
Zróżnicowanie ról i status decyduje o trwałym charakterze grupy, podobnie jak normy grupowe.
Normy grupowe są to reguły określające właściwe i nie właściwe sposoby zachowania członków grupy. (nakazy i zakazy w grupie).
Normy
Normy przyczyniają się do;
Osiągania celów
Trwałości grupy
Są tworzywem rzeczywistości społecznej (gra w piłkę),
Tworzą relacje grupy z jej otoczeniem społecznym.
Interakcje i zróżnicowanie statusu
Głównym mechanizmem różnicowania statusu w grupie są interakcje i komunikacja pomiędzy jej członkami. Bales i Slater wykazali, że w procesie interakcji w grupie wykształcają się dwa typy „specjalistów”;
1.Specjaliści „społeczno-emocjonalni”
2.Specjaliści zadaniowi.
Specjaliści „społeczno-emocjonalni”
Są to menadżerowie relacji społecznych, którzy inicjują większość pozytywnych zachowań społeczno-emocjonalnych, jak okazywanie solidarności, redukowanie napięć i wyrażanie zgody. Rozpoczynają też wymianę informacji. W grupie są najbardziej lubiani.
Specjaliści zadaniowi
Menadżerowie działań zbliżających grupę do osiągania celu. Inicjują działania zadaniowe i są głównymi adresatami próśb o informacje i sugestie rozwiązań, a także adresatami negatywnych działań społeczno-emocjonalnych, jak sprzeciw czy okazywanie napięcia.
Status
Potwierdzanie i podwyższanie własnego statusu jest ważnym mechanizmem funkcjonowania grupy.
Status decyduje o pojawieniu się hierarchii władzy.
Tendencyjna komunikacja informacji podzielnych – przeciętny członek grupy częściej porusza w dyskusji te informacje, które oni już znają (tzw. informacja podzielna). Jest to forma podwyższenia własnego statusu.
[-------]
Spójność grupy
Jest to cecha dobrego zespołu, rozumiana jako suma sił skłaniających jednostki do pozostania w grupie.
Siły te to:
Atrakcyjność innych członków grupy,
Atrakcyjność wykonywanego wspólnie zadania,
Atrakcyjność całej grupy (prestiż).
Najsilniejszym wyznacznikiem spójności grupowej jest zaangażowanie w działanie.
Grupa jest tym bardziej spójna, im trudniej do niej wejść – rytuały przejścia.
Spójność jest tym większa, im mniej liczy ona członków, trudniej ją opuścić, im większe są jej dotychczasowe sukcesy oraz im większe jest zewnętrzne zagrożenie realizacji celów grupy czy samo jej istnienie.
Wzajemne wpływanie większości i mniejszości
Wpływ mniejszości na większość może być skuteczny dzięki dwóm strategiom;
Konsekwentne odstępstwo,
Dwufazowa strategia działania mniejszości.
Konsekwentne odstępstwo
Mniejszość wywiera skuteczny wpływ na większość gdy;
Jest silnie zaangażowana w swoje poglądy i konsekwentna w nich,
Otwarta na argumenty większości
Dwufazową strategię działania mniejszości
1.Faza pierwsza – odstępcy zachowują swoje poglądy dla siebie, a na zewnątrz ulegają większości w celu uzyskania zaufania i akceptacji.
2.Faza druga - gdy zyskają zaufanie ujawniają swoje poglądy.
Przywództwo i władza
Władza jednostki to jej zdolność do wywierania wpływu na innych minus zdolność innych do wywierania wpływu na jednostkę.
Osoba o największej władzy w grupie to przywódca formalny, bądź nie formalny.
[-------]
Wyłanianie przywódcy
Kto może zostać przywódcą:
1.Pozycję przywódcy osiągają osoby o szczególnych cechach („urodzeni przywódcy” – teoria wielkiego człowieka).
Cechy te to; inteligencja, męskość (aktywność, sprawczość), ekstrawersja, empatia, zrównoważenie emocjonalne, ambicja, odpowiedzialni, dobre przystosowanie oraz dominacja.
2.Osoby, które zachowują się w pewien potrzebny dla grupy sposób.
Podejście behawioralne do przywództwa
Przywódcą może zostać osoby, która zachowują się w pewien potrzebny dla grupy sposób – najlepiej tą teorię opisuję teoria stanów oczekiwanych.
Zakłada ona, że działająca grupa;
1.Ma nadzieję na osiągnięcie celu,
2.Oczekuję, że niektórzy z jej uczestników bardziej się do tego przyczynią,
3.Identyfikuję tych uczestników,
4.Częściej się do nich zwraca i zachęca do podejmowania inicjatywy,
5.Częściej podporządkowuje się ich inicjatywie
Przywódca
Przywódca powinien być dodatkowo obdarzony specyficznymi cechami i umiejętnościami potrzebnymi do realizacja określonego zadania.
Kiedy grupa wyłania lidera?
1.Gdy rośnie wielkość grupy,
2.Warunki zmienią się w taki sposób, że osiągnięcie celu grupy wymaga kooperacji i koordynacji, wskutek samego wzrostu rozmiaru zadania lub konieczności specjalizacji,
3.Pojawia się współzależność społeczna (kucharz, kelner),
4.Pojawia się konieczność egzekwowania zasady podziału zysków,
5.Pojawia się zewnętrzne zagrożenie dla realizacji celów grupy lub jej istnienia,
6.Grupa ma dostęp do jednostki dysponującej doświadczeniem w roli przywódcy.
Style kierowania grupą
Style kierowania to sposoby i metody, jakimi posługują się przełożeni w stosunku do podwładnych, chcąc ich nakłonić do pożądanych zachowań. Wybór stylu kierowania zależy od kierownika i podwładnych oraz czynników sytuacyjnych. Styl kierowania zależy też od doświadczenia kierownika, jego wiedzy i cech osobowościowych.
Style kierowania wg. K. Lewina
Kierownik autokrata- wyznacza cele i kieruje aktywnością grupy, opierając się głównie na przymusie oraz na bezwzględnym podziale na kierujących i kierowanych. Przydziela każdemu członkowi grupy zarówno przedmiot, jak i zakres działania oraz współpracowników, a przy ocenie działalności nie podaje kryteriów, na podstawie których była ona oceniana.
Podwładni raczej nie przejawiają inicjatywy, są całkowicie podporządkowani przełożonemu .
[-------]
Kierownik demokrata - stara się stworzyć atmosferę wzajemnego zaufania. Zachęca członków zespołu do dyskusji i współdecydowania o celach, przedmiocie i zakresie własnej aktywności. Kierownik wykorzystuje propozycje i rady pracowników przed podjęciem decyzji. Taki styl kierowania daje pracownikom poczucie osobistej wartości, pobudza do wspólnego celu., integruje pracowników do osiągania wspólnych firmowych celów. Jest użyteczny w przypadku kompetentnego, doświadczonego zespołu.
Kierownik liberał - jest typem pasywnym, unika interwencji. Daje członkom zespołu pełną swobodę. Na pytanie odpowiada zgodnie z oczekiwaniami pytającego i nie przedstawia na ogół własnych koncepcji. Wykazuje brak zainteresowania sprawowanymi funkcjami kierowniczymi, poza ogólną troską o wykonanie zadań. Unika ocen ludzi i nie pobudza do działania. Takie kierowanie prowadził do chaosu, w pewnym momencie ważniejsza staje się struktura nieformalna w grupie, a po pewnym czasie często wyłania się nowy przywódca.
Podstawy władzy
Istnieje pięć podstaw władzy przełożonego w organizacji;
Przymus – zdolność do wywoływania niepożądanych stanów rzeczy przez podwładnych lub pozbawienia ich stanów pożądanych.
Nagradzanie - zdolność do wywoływania przez podwładnych pożądanych stanów rzeczy lub uwolnienie ich od stanów niepożądanych,
Prawomocność – zdolność do wywoływania u podwładnego poczucia obligacji i odpowiedzialności, opiera się na normach wyznawanych przez podwładnego,
Fachowość - zdolność do wywoływania u podwładnego przekonania, że przełożony jest ekspertem, wie lepiej, posiada wiedze i umiejętności im niedostępne.
Akceptowanie – zdolność do wywołania w podwładnych poczucia, że są akceptowani i doceniani przez przełożonego.
www.fit.pl
