Podstawą śniadania i kolacji wielu Polaków jest pieczywo posmarowane tłuszczem. Dodaje on kanapkom smaku i wzbogaca dietę w niezbędne dla organizmu kwasy tłuszczowe. Aby dostarczyć je swojemu organizmowi w odpowiednich proporcjach, przy wyborze smarowidła do kanapek należy:
- Sprawdzać zawartość tłuszczu i poszczególnych kwasów tłuszczowych w produkcie do smarowania pieczywa.
- Przyjrzeć się swojej diecie i sprawdzić czy nie spożywamy zbyt wielu nasyconych kwasów tłuszczowych.
Rekomendacje w zakresie spożycia tłuszczu wskazują jednoznacznie: ilość tłuszczu w codziennej diecie dzieci do 3-ciego roku życia nie powinna przekraczać 40% energii z diety, a u pozostałych osób 30-35% energii dostarczanej wraz z pożywieniem. Korzystnie dla zdrowia jest przede wszystkim zadbać o odpowiednie proporcje kwasów tłuszczowych w diecie i zastępować tłuszcze zwierzęce tłuszczami roślinnymi. Spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych powinno być tak niskie, jak to tylko jest możliwe – to opinia Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności – ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach”, prof. dr hab. Krzysztof Krygier z Zakładu Technologii Tłuszczów i Koncentratów Żywności SGGW.
Czym smarować pieczywo - masło
Masło, masło extra czy masło delikatesowe zgodnie z prawem nie może zawierać mniej niż 80% tłuszczu mlecznego. To oznacza, że w składzie masła przeważają tłuszcze nasycone – stanowią one aż 68% jego zawartości. Nadmierne spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych podwyższa stężenie trójglicerydów
i cholesterolu LDL we krwi, a zatem niekorzystnie wpływa na zdrowie i kondycję serca. Masło jest jednak źródłem korzystnych dla zdrowia witamin A i D.
Spożywanie masła jest zalecane w diecie osób cierpiących na schorzenia związanie z niedożywieniem
i zaburzeniami trawienia, a także w diecie dzieci do 3. roku życia. Ze względu na wysoką zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych nie jest to produkt dla osób z podwyższonym stężeniem cholesterolu we krwi oraz chorobami sercowo-naczyniowymi. Jednak masło powinny spożywać z umiarem także osoby zdrowe, które spożywają dużo produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak tłuste mięso, wędliny, sery i produkty mleczne. Aby nie przekroczyć rekomendowanych ilości tłuszczów nasyconych, warto sięgać po produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe - dodaje ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach”, dietetyk mgr Jadwiga Przybyłowska.
Czym smarować pieczywo - miękka Margaryna
Według badań, spośród dostępnych na polskim rynku tłuszczów do smarowania pieczywa, najkorzystniejszy dla zdrowia profil kwasów tłuszczowych mają miękkie margaryny kubkowe. Zawierają najwięcej nienasyconych kwasów tłuszczowych, najmniej nasyconych i praktycznie nie zawierają izomerów trans1. Dzieje się tak dlatego, że współczesna miękka margaryna może zawierać nawet 80% płynnych olejów roślinnych. Margaryny z natury zawierają witaminę E i są obowiązkowo wzbogacane w witaminę A i D.
Rekomendacje żywieniowe na świecie mówią o wartości zastępowania w diecie źródeł tłuszczów nasyconych na nienasycone, wiele z nich stawia w tym miejscu margaryny na równi z olejami roślinnymi. Na przykład holenderskie normy żywienia, wyraźnie wspominają o miękkich margarynach kubkowych, jako żywności, która ma pozytywny wpływ na zdrowie. Skład kwasów tłuszczowych w margarynie ma korzystniejszy wpływ na zdrowie niż nasycone kwasy tłuszczowe obecne głównie w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego. Z tego powodu miękką margarynę kubkową zalecają także American Heart Associacion (AHA) czy American Diabetes Associacion – tłumaczy ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach”, prof. dr hab. Krzysztof Krygier z Zakładu Technologii Tłuszczów i Koncentratów Żywności SGGW.
Konsumenci mają do wyboru bardzo szeroką gamę miękkich margaryn kubkowych, w tym:
- Margaryny miękkie o wysokiej zawartości tłuszczu nawet do 80%, a także o obniżonej zawartości tłuszczu, dzięki czemu mogą sięgać po nie osoby, które chcą obniżyć ryzyko nadwagi.
- Margaryny funkcjonalne, o potwierdzonym korzystnym wpływie na zdrowie. Są wzbogacane w kwasy tłuszczowe DHA, które pozytywnie wpływają na zdrowie układu nerwowego, a także sterole i stanole roślinne obniżające poziom cholesterolu, kwasy tłuszczowe omega-3, a nawet potas - dobrze działające na kondycję serca.
- Margaryny o zawartości do kilku procent tłuszczu mlecznego i takie, które nie zawierają go w ogóle. Pierwsze to rozwiązanie dla osób, które lubią śmietankowy aromat, drugie są bezpiecznym rozwiązaniem dla osób z alergią na białko mleczne.
Czym smarować pieczywo - miksy tłuszczowe
Walory smakowe i zdrowotne miękkiej margaryny i masła łączą miksy tłuszczowe. Zawierają one od 10 do 80% tłuszczu mlecznego i olejów roślinnych. Te o większej zawartości olejów roślinnych można znaleźć na półce obok margaryn kubkowych. Te o wyższej zawartości tłuszczów mlecznych obok masła pod nazwą: tłuszcz do smarowania pieczywa, smaczny śmietankowy, osełka śniadaniowa czy śmietankowa.
Miksy tłuszczowe zawierają mniejszą od masła ilość nasyconych kwasów tłuszczowych. Ich stosowanie jest więc bliższe zaleceniom żywieniowym i pomaga skorygować błędy w zakresie nadmiernego spożycia tłuszczów nasyconych i całkowitej ilości tłuszczu. Warto jednak czytać ich etykiety pod kątem zawartości kwasów tłuszczowych i wybierać te, w których jest mniej nasyconych kwasów tłuszczowych. Ostateczny wybór zawsze należy jednak do konsumenta – dodaje dietetyk mgr Jadwiga Przybyłowska.
