Owoce kminku zawierają dość duże ilości olejków eterycznych (głównie karwonu i limonenu). Niekiedy jego masa może sięgać 8% ciężaru gatunkowego nasion. Ponadto w owocach kminku znajdują się flawonoidy, związki cukrowe, białkowe, olej tłusty, woski, żywice, garbniki i mikroelementy.
Działanie lecznicze
Związki zawarte w owocach kminku usprawniają pracę przewodu pokarmowego, znoszą stany skurczowe mięśniówki jelit, przywracając jej prawidłową czynność. Zwiększają wydzielanie soków trawiennych, zapobiegają nadmiernej fermentacji w jelitach, łagodzą wzdęcia brzucha, kolki, działają wiatropędnie i bakteriobójczo. Zioło wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i żółci, poprawiając wyraźnie trawienie i przyswajanie pokarmów.
Dla dzieci i ludzi starszych
Kminek jest dobrze tolerowany nawet przez dzieci i osoby w wieku podeszłym, cierpiące na wzdęcia, brak łaknienia, zaparcia, a także zaburzenia pracy jelit. Kminek, podobnie jak anyż jest bardzo cennym środkiem dla matek karmiących. Działa mlekopędnie i znacznie zwiększa ilość wytwarzanego mleka. Kminek jest dobrym lekiem dla ludzi cierpiących na dolegliwości wątrobowe, bowiem zwiększa ilość wydzielanej żółci i ułatwia jej przepływ do dwunastnicy. Przynosi ulgę osobom cierpiącym z powodu zaburzeń pracy trzustki. Zwiększa także ilość wydalanego moczu.
Jako przyprawa
Obecnie stanowi jedną z najpopularniejszych przypraw w kuchni polskiej. Kminek jest doskonałą przyprawą do potraw tłustych i ciężkostrawnych. Owoce kminku używa się w całości lub w postaci mielonej. Mielonym kminkiem przyprawia się potrawy niegotowane, czyli sałatki, pasty, sery (żółte i białe). Natomiast owoce kminku dodaje się do różnych wypieków - chleba, bułek, słonych paluszków itp. Można też nim przyprawiać buraki, marchew, słodką i kwaszoną kapustę, ziemniaki, kiełbasy, wszystkie gatunki tłustych mięs (np. wieprzowina), ryby (zwłaszcza gotowane) oraz raki. Dodaje się go również do wielu zup (grzybowej, ziemniaczanej, kapuśniaku). Bez kminku trudno wyobrazić sobie przygotowanie baraniny. Olejek kminkowy wchodzi w skład wielu wódek (kminkówka) i likierów (alasz).
Ciekawostki
- Kminek znany był już starożytnym Egipcjanom. Ziarna żuto, a olejek wmasowywano w skórę, aby uzyskać właściwe zabarwienie.
- Cyganie żują 1 łyżeczkę nasion kminku przy dolegliwościach żołądkowych.
- Wysuszone ziele kminku po wymłóceniu podawane jest w paszy dla bydła w celu zwiększenia jego mleczności.
- Kiedyś uważano kminek za roślinę czarodziejską, chroniącą człowieka przed czarami i demonami.
- Kminek wchodził także w skład eliksirów miłosnych, zapobiegających zdradzie.
Kurczak z kminkiem
Składniki:
1 kurczak w kawałkach, 1 szklanka śmietany, 1 szklanka jogurtu naturalnego, ¼ kostki masła, 1 duża drobno posiekana cebula, ¼ szklanki mąki, sok z 1 dużej cytryny, 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka papryki ostrej mielonej, ½ łyżeczki czosnku granulowanego, ½ łyżeczki imbiru mielonego, 2 łyżeczki kminku.
Przygotowanie:
Skropić kurczaka sokiem z cytryny i odstawić na 15 min. Mąkę zmieszać z solą i papryką. Przygotowaną mieszanką oprószyć porcje kurczaka. Następnie obsmażyć je na maśle stopionym w rondlu. Kiedy mięso będzie już obsmażone, wyjąć je z rondla na talerz.. W rondlu dusić cebulę z czosnkiem, imbirem i kminkiem, aż będzie lekko rumiana. Dodać śmietanę i jogurt, stale mieszając. Ponownie włożyć kurczaka do rondla, dobrze wymieszać z cebulą oraz przyprawami i dusić pod przykryciem 45-50 minut. Wyjęte z rondla porcje kurczaka ułożyć na podgrzanym półmisku. Sos gotować jeszcze przez parę minut, na zwiększonym ogniu, aż lekko zgęstnieje. Porcje kurczaka polać sosem i podawać z ryżem.
Dr Aleksandra Czarnewicz-Kamińska
www.dieta.fit.pl
