Dla botanika stewia to jedna z 240 roślin z gatunku astrowatych, rosnących naturalnie w tropikalnych i subtropikalnych rejonach Ameryki. Najpopularniejszą z tych roślin jest pochodząca z Brazylii i Paragwaju Stevia rebaudiana. Zawarte w jej listach substancje są 200-300 razy słodsze od sacharozy. Dzięki temu stewia może znaleźć zastosowanie w produkcji żywności o obniżonej zawartości cukru oraz niskokalorycznej.
Słodka mieszanka
O intensywnej słodyczy listków stewii decyduje złożona mieszanina naturalnie słodkich glikozydów diterpenowych. Najważniejszymi z nich są stewiozydy oraz rebaudiozyd A. W przemyśle spożywczym do słodzenia produktów substancje wyizolowane ze stewii mogą być stosowane pojedynczo lub w postaci mieszaniny. Słodziki stewiowe są bezkaloryczne, naturalne i w przeciwieństwie do popularnego aspartamu nie dostarczają fenyloalaniny – aminokwasu, którego obecność w diecie jest szkodliwa dla osób chorych na fenyloketonurię. Stewia jest nie tylko źródłem słodkiego smaku, ale także substancje takich jak flawonoidy, sterole, olejki eteryczne, pigmenty, żywice oraz szereg związków nieorganicznych.
Jak używać i do czego?
Najprościej używać stewii w postaci świeżych lub suszonych listków. W takiej formie doskonale sprawdza się ona np. do słodzenia herbaty. Bardziej praktyczne jest jednak stosowanie stewii w formie płynnego ekstraktu. Tego typu słodzik można przyrządzić samodzielnie w domu gotując liście stewii przed parę minut w niewielkiej ilości wody, a następnie przecedzając. Uzyskany skoncentrowany słodki wywar można przechowywać w lodówce nawet do dwóch tygodni.
Stewię zaleca się głównie do słodzenia napojów, ale można ją również wykorzystywać do słodzenia różnorodnych potraw i deserów, również kwaśnych oraz wymagających obróbki termicznych. Trzeba jednak mieć na względzie, że stewia oprócz intensywnej słodyczy wnosi do potraw również specyficzny ziołowy posmak, który ogranicza jej zastosowanie kulinarne.
Na zdrowie
Zawarte w stewii stewiozydy i rebaudiozydy uznawane są za substancje bezpieczne dla zdrowia i nietoksyczne. Co więcej stosowanie ich zamiast cukru może przeciwdziałać chorobom cywilizacyjnym. Słodziki produkowane ze stewii nie podnoszą poziomu glukozy we krwi i mogą być z powodzeniem stosowane przez osoby z cukrzycą. Z racji tego, że stewia nie dostarcza kalorii, stosowanie jej zamiast cukru może zapobiegać rozwojowi otyłości oraz wspomagać odchudzanie. Oprócz tego stewia może przeciwdziałać próchnicy zębów, działać terapeutycznie w przypadku nadciśnienia, stanów zapalnych oraz niektórych dolegliwości trawiennych.
dr Joanna Anna Walczak
www.dieta.fit.pl
