Przewodnik karmienia piersią dla mam

Odpowiednia technika karmienia – na co zwracać uwagę?

Prawidłowa technika karmienia oraz mechanizm ssania brodawki przez dziecko mają kluczowe znaczenie dla przebiegu laktacji. Już podczas pierwszego przystawienia niemowlęcia do piersi, co powinno nastąpić w ciągu dwóch pierwszych godzin po porodzie, położna pokaże, w jaki sposób prawidłowo przystawić dziecko do piersi. Niemowlę ma w tym czasie bardzo silny odruch ssania. Warto w tym okresie zachować zasadę nieprzerwanego kontaktu „skóra do skóry”, aby dziecko mogło kolonizować się dobrą florą bakteryjną, jaka znajduje się na skórze mamy.

Zapamiętaj:

• podczas karmienia mama powinna wygodnie siedzieć lub leżeć – prawidłowa pozycja zapewnia rozluźnienie i spokój;
• pierś powinna być podtrzymywana od spodu czterema palcami, a kciuk ułożony na piersi tak, aby utworzyć literę C lub U (w zależności od ułożenia dziecka) – palce nie powinny dotykać otoczki ani uciskać piersi;
• dziecko powinno być ułożone tak, aby brzuszkiem przylegać do ciała mamy, a główka powinna znajdować się na wysokości piersi, tak aby twarz dziecka była skierowana w stronę mamy, nosek niemowlęcia powinien znajdować się na wysokości brodawki;
• ważne jest także, aby główka, plecy i pośladki dziecka były stabilnie podtrzymywane, dziecko powinno czuć się bezpiecznie przy piersi.

Podczas karmienia piersią ogromne znaczenie ma komfort mamy i niemowlęcia, przyjazna atmosfera i skupienie kobiety na dziecku. Maluch doskonale wyczuwa emocje mamy, dlatego pośpiech i podenerwowanie mogą utrudniać, a nawet zaburzać karmienie.

Najczęściej wybierane pozycje do karmienia piersią:

• pozycja klasyczna – główka dziecka opiera się w zgięciu łokciowym mamy, dziecko jest przytulone brzuszkiem do brzucha mamy, przedramię mamy podtrzymuje plecy, a dłoń pośladki dziecka – to pozycja najczęściej wybierana przez mamy;
• pozycja krzyżowa – dziecko jest ułożone tak jak w pozycji klasycznej, ale trzymane ręką przeciwną do piersi, z której jest karmione – dłoń mamy podpiera główkę dziecka, a przedramię „otula” jego plecy;
• pozycja spod pachy – dziecko brzuszkiem dotyka do boku mamy, nóżki znajdują się pod pachą, dłoń mamy podtrzymuje główkę dziecka, a przedramię jego pośladki i plecy; ważne jest, aby nóżki dziecka nie dotykały do niczego;
• pozycja leżąca – mama układa się na boku, ramię jest oparte na podłożu, głowa nieco wyżej na poduszce, dziecko leży przy mamie, ułożone na boczku (brzuszek dziecka skierowany do brzucha mamy) i jest oparte na jej ramieniu lub leży bezpośrednio na podłożu. Warto podeprzeć dziecko zwiniętym kocykiem, ręcznikiem lub pieluszką, aby nie odsuwało się w czasie ssania i czuło się bezpiecznie.

Możliwe problemy przy karmieniu piersią – o czym powinna wiedzieć mama?

Na każdym etapie karmienia dziecka piersią mogą pojawić się trudności. Warto jednak pamiętać, że po konsultacji z ekspertem – doradcą laktacyjnym czy lekarzem – najczęściej udaje się im zapobiegać lub całkowicie im zaradzić. Problemy mogą pojawić się zarówno ze strony mamy, jak i dziecka. Do najczęściej zgłaszanych zaliczamy:

• szybkie zasypianie dziecka przy piersi – najczęściej dotyczy kilkudniowych noworodków; kiedy poziom bilirubiny w organizmie jest podwyższony (żółtaczka fizjologiczna), dzieci bywają apatyczne – należy wtedy wybudzać malucha co 2,5–3 godziny. Problem znika najczęściej sam po kilku dniach;
• bolesne i poranione brodawki – to także problem charakterystyczny dla pierwszych dni laktacji, kiedy mama i dziecko uczą się siebie i prawidłowej techniki karmienia. Warto poprosić położną o kontrolę prawidłowości ssania, ale także szczególnie dbać o higienę piersi – poranione brodawki należy przemywać wodą i wietrzyć, po karmieniu można je smarować pokarmem lub maścią z lanoliną;
• pozorny niedobór pokarmu – wrażenie takie może pojawić się w drugiej dobie połogu, kiedy dziecko po odpoczynku w 1. dobie wybudza się i aktywne ssie przez kilka godzin, nie pozwalając odłożyć się do łóżeczka. To idealny mechanizm, ponieważ dziecko ssąc pierś, pobudza organizm mamy do produkcji pokarmu, dzięki czemu w 3.-4. dobie może pojawić się nawał, po którym laktacja powoli zacznie się stabilizować;
• nawał pokarmu – w ciągu kilku godzin organizm mamy może wytworzyć bardzo dużą ilość pokarmu, co często doprowadza do trudności w prawidłowym przystawieniu dziecka do piersi. Brodawka jest bowiem twarda i maluszkowi trudno ją chwycić ustami. Przed przystawieniem dziecka warto zrobić sobie ciepły okład na piersi, a także ręcznie odciągnąć odrobinę pokarmu, aby brodawka stała się łatwiejsza do chwycenia przez dziecko. Po karmieniu warto ochłodzić piersi specjalnym okładem żelowym lub schłodzonymi liśćmi kapusty;
• stany zapalne piersi – mogą pojawić się na każdym etapie laktacji. To zastój pokarmu w gruczołach – należy zwrócić uwagę na prawidłową technikę karmienia (największą siłę ssania dziecko wykazuje od strony brody, warto więc tak układać maluszka przy piersi, aby broda znajdowała się od strony zastoju);
• ulewania – dotyczą wielu noworodków i niemowląt, wynikają bowiem z niedojrzałości układu pokarmowego u dziecka. Ulewania mogą pojawiać się tuż po karmieniu, ale także nawet godzinę i więcej po posiłku. Ulewania nie stanowią problemu, jeśli dziecko prawidłowo się rozwija – czyli przybiera na masie ciała i jest spokojne pomiędzy karmieniami. Diagnozę ulewań stawia lekarz na podstawie własnych obserwacji, ale przede wszystkim wywiadu z rodzicami. W przypadku nadmiernego ulewania lekarz może zalecić korektę techniki karmienia, wysokie układanie dziecka po karmieniu, a także specjalistyczne preparaty zagęszczające pokarm, dzięki czemu ryzyko ulewania znacznie się zmniejszą.

Pamiętaj, że zazwyczaj wszystkie pojawiające się problemy są krótkotrwałe. Jeśli jednak nie będziesz umiała sobie z nimi poradzić, warto, abyś jak najszybciej zwróciła się do eksperta z prośbą o poradę. Pamiętaj, że nie warto poddawać się przy pierwszych problemach i niepowodzeniach. Pojawiające się trudności, zazwyczaj są krótkotrwałe, a korzyści wynikające z karmienia piersią – zarówno dla mamy, jak i dla dziecka – nieocenione!
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.