Dlaczego kobiety w Polsce unikają wizyt u ginekologa? Niektóre wstydzą się spotkania z ginekologiem, unikają badań, obawiają się ewentualnych zabiegów. Inne mówią, że są zwyczajnie zabiegane i nie mają czasu na „niepotrzebne” wizyty, tym bardziej, że „czują się zdrowe”. To błąd, bo wiele chorób układu rozrodczego jest niewyczuwalna. Dlatego regularne wizyty u lekarza od zdrowia intymnego to podstawa profilaktyki zdrowotnej kobiet.
Kiedy do ginekologa?
Każda kobieta w wieku rozrodczym (czyli przez lata, kiedy miesiączkuje) powinna odbyć wizytę kontrolną przynajmniej raz do roku. Oczywiście, konsultacji nie należy odwlekać, jeśli odczuwamy jakiekolwiek dolegliwości ze strony układu rozrodczego lub podejrzewamy że jesteśmy w ciąży.
- Podczas rutynowej wizyty lekarz przeprowadza wywiad medyczny, a następnie wykonuje USG przezpochwowe – wyjaśnia dr Ewa Żmudzińska, ginekolog z Kliniki Zdrowia Kobiety INVICTA. – Badanie USG dotyczy kobiet, które już rozpoczęły współżycie seksualne. Polega ono na założeniu sondy ultrasonograficznej do pochwy i oglądaniu narządu rodnego pacjentki. Jego wykonanie umożliwia ocenę budowy i stanu narządów – jajników, macicy, jajowodów. Odejścia od norm będą wskazaniem do dalszej diagnostyki i leczenia – mówi specjalista.
Wizytę u ginekologa powinny odbyć dziewczynki, które zaczęły miesiączkować. Na pierwsze spotkanie z lekarzem niepełnoletnia dziewczynka przychodzi z mamą.
Cytologia to podstawa
Jednym z podstawowych badań profilaktycznych, najczęściej wykonywanych podczas wizyty kontrolnej, jest badanie cytologiczne. Pozwala ono wykryć stany zapalne pochwy i niebezpieczne zmiany w obrębie szyjki macicy. Pamiętajmy, że rak szyjki macicy w Polsce zabija co roku aż 4 tys. kobiet! To bardzo dużo, w porównaniu np. ze Szwecją, gdzie badania cytologiczne są powszechne, a na wspomniany nowotwór rocznie umiera tylko ok. 50 kobiet. Dzieje się tak dlatego, że, niestety, wciąż niewiele kobiet w Polsce wie, że rowojowi choroby można skutecznie zapobiegać.
Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje badanie cytologiczne raz na 3 lata wszystkim kobietom między 29 a 59 rokiem życia W przypadku obecności wirusa HPV specjaliści zalecają, by wykonywać je raz do roku. Jest to badanie bezbolesne, szybkie i proste, polegające na pobraniu wymazu z pochwy za pomocą specjalnej szczoteczki. Nie potrzeba na nie skierowania.
- Pobrany materiał przekazywany jest do oceny mikroskopowej, co daje możliwość sprawdzenia, czy kobieta znajduje się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy. Jeżeli wynik badania cytologicznego wzbudzi jakiekolwiek wątpliwości lekarza, pacjentka zostanie skierowana do dalszej diagnostyki na etapie pogłębionym programu, który obejmuje: badanie kolposkopowe i ewentualne badanie histopatologiczne wycinków – mówi dr Żmudzińska.
Pamiętajmy, że wcześnie wykryty rak szyjki macicy jest najczęściej w pełni wyleczalny!
W trosce o piersi
Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet, a wzrost odsetka zachorowań obserwuje się już u kobiet po 35. roku życia. Szacuje się, że każdego roku o chorobie w naszym kraju dowiaduje 18-20 tys. kobiet. Niestety, dzieje się tak głównie z powodu zaniedbań programów profilaktycznych, bo, podobnie jak w przypadku raka szyjki macicy, najlepszym sposobem na pokonanie raka piersi jest jego wczesne wykrycie!
Jak i kiedy badać piersi? - W pierwszej kolejności zalecamy wykonywać samobadanie piersi w domu. Najlepiej robić to między 5. a 10. dniem cyklu. Jeśli wyczujemy jakiekolwiek niepokojące zmiany powinniśmy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Bez paniki! Nie każda zmiana w wyglądzie czy strukturze piersi oznacza od razu nowotwór, ale warto skonsultować swoje wątpliwości – tłumaczy dr Żmudzińska.
Badania piersi
Kolejnym krokiem jest wykonanie przynajmniej raz do roku USG piersi. Jest to badanie szybkie, nieinwazyjne i bezbolesne oraz zupełnie bezpieczne. Można je wykonać nawet będąc w ciąży oraz karmiąc piersią.
- Warto zapisać się na wizytę między 1. a 10. dniem cyklu. Wtedy obserwacja piersi jest najłatwiejsza i pozwala na dokładniejszą diagnozę – mówi dr Żmudzińska.
Po czterdziestym roku życia oprócz comiesięcznego samobadania piersi i corocznego USG piersi, zaleca się wykonanie raz na dwa lata mammografii. Badanie to jest szczególnie ważne dla kobiet między 50 a 69 rokiem życia. W tej grupie ryzyko zachorowanie na raka piersi gwałtownie wzrasta. Badanie najlepiej wykonać pomiędzy 5 a 12 dniem cyklu miesiączkowego – w tym okresie piersi są najmniej bolesne. Badanie trwa kilka minut. Radiolog umieszcza pierś na stoliku aparatu mammograficznego, po czym wykonuje zdjęcie mammograficzne. Mammografia, podobnie jak cytologia jest refundowana przez NFZ.
