To dwa główne cele rozpoczętej właśnie Ogólnopolskiej Kampanii Edukacyjno-Diagnostycznej po hasłem "Ciekawość to pierwszy stopień do... zdrowia".
Organizatorami akcji są: Polska Unia Onkologii, Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne oraz Polska Koalicja Organizacji Pacjentów Onkologicznych, a jej patronem marszałek województwa mazowieckiego.
Według przytoczonych przez organizatorów statystyk, co roku w Polsce diagnozuje się 1800 przypadków raka tarczycy, prawie 4 tys. nowotworów nerki i 6 tys. nowotworów układu chłonnego. Niestety - podkreślają eksperci - większość z nich jest wykrywana w bardzo zaawansowanych stadiach, gdy szansa na wyleczenie jest dużo mniejsza.
"Dlatego tak ważna jest świadomość korzyści, jakie daje uważna obserwacja swego ciała i korzystanie z dobrodziejstw nowoczesnej diagnostyki - mówi prof. Wiesław Jakubowski, prezes Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego (PTU). - Badanie USG jako nieinwazyjna, całkowicie bezbolesna i precyzyjna metoda kontrolowania stanu naszego organizmu, powinno stać się nawykiem każdego świadomego człowieka".
Kampanię zainaugurowano 16 października w najmniejszym polskim mieście - Wyśmierzycach. Specjaliści przebadali tam 100 pierwszych osób, które przekroczyły 40. rok życia. Wykonano im bezpłatne USG jamy brzusznej i tarczycy oraz wytłumaczono, że poddanie się takiej procedurze raz w roku daje pewność, że nic złego nie dzieje się w naszym ciele, a w razie wykrycia zmian znacznie zwiększa szansę na przeżycie i upraszcza procedurę medyczną.
"Akcja ma na celu propagację badań USG zarówno w diagnostyce, jak i profilaktyce. Ogromnie ważny jest także jej aspekt edukacyjny, bo wiedza naszych rodaków w tym zakresie ciągle +kuleje+" - podkreśla prof. Jakubowski. "Winę za to ponoszą wieloletnie zaniedbania - dodaje. - Edukacja w tym zakresie powinna się zaczynać się bowiem już w szkole podstawowej. W Szwecji, gdzie ma to miejsce, przeszło 95 proc. populacji kobiet regularnie poddaje się badaniom piersi. U nas jest to zaledwie 30 proc., a w niektórych województwach nawet poniżej 15 proc. Przekłada się to oczywiście na wykrywalność nowotworów i ich wyleczalność".
Profesor zaznacza jednak, że z roku na rok sytuacja się poprawia. "Świadomość społeczeństwa jest coraz większa, programy i kampanie diagnostyczne przynoszą efekty, także wyczulenie środowiska lekarskiego jest coraz większe - mówi prezes PTU. - Aczkolwiek do ideału, czyli sytuacji, w której wykrywamy przynajmniej 60 proc. nowotworów w okresie przedklinicznym, dużo nam jeszcze brakuje".
Rozpoczęta w Wyśmierzycach akcja będzie kontynuowana przez dwa lata na terenie całego kraju. Organizatorzy planują prowadzić ją przede wszystkim wśród mieszkańców mniejszych miejscowości, gdzie dostęp do specjalistycznej aparatury jest utrudniony. "Pierwszy etap nie bez przyczyny odbył się właśnie w Wyśmierzycach. Chcieliśmy, aby najmniejsze miasto w Polsce miało możliwość dostępu do badań na równi z największymi miastami" - tłumaczą organizatorzy.
Zgadza się z tym burmistrz Wyśmierzyc Władysław Jasiński, który mówi: "W małych miasteczkach społeczność nie jest zamożna. A wiemy, jak drogie są badania. Części tych ludzi w ogóle nie byłby stać na to, żeby wykonać je sobie na własną rękę. Poza tym niezwykle ważny jest aspekt edukacyjny kampanii. Lekarze, zwłaszcza na wsiach, kojarzą się ludziom z wyrokiem; chodzi się do nich tylko w ostateczności. Warto to zmienić".
Oprócz specjalistów-diagnostów do dyspozycji pacjentów na miejscu pozostawał psycholog. "U wielu osób konfrontacja z chorobą śmiertelną bywa paraliżująca. Psychoonkolog pomaga im więc poukładać wszystkie nowe informacje tak, aby mogły wyjść z gabinetu +w jednym kawałku+. Pokazuje, jak przeżywać to, co się z nimi dzieje i jak nie wypaść z normalnego trybu życia" - wyjaśnia psycholog Aneta Bratnicka-Michalska z Wyżej Szkoły Psychologii Społecznej w Warszawie. Specjalistka podkreśla jednak, że strach przed rakiem jest rzeczą jak najbardziej naturalną i nie wolno się przed nim bronić.
"Pamiętajmy, że zdrowie nie jest nam dane raz na zawsze. Badania kontrolne powinniśmy więc wykonywać przynajmniej tak skrupulatnie, jak przeglądy okresowe samochodu" - dodaje na zakończenie prof. Jakubowski.
Partnerami akcji są: Novartis Oncology, Toshiba, TMS, GE Healthcare.
PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz
www.fit.pl
