Jak stosować olej do higieny jamy ustnej?
Procedura jest banalnie prosta. Wystarczy wziąć do ust łyżkę stołową oleju – najczęściej kokosowego, choć można też sięgnąć po olej lniany lub słonecznikowy – i przez kilka minut energicznie płukać usta, przesuwając płyn między zębami. Zwolennicy metody twierdzą, że im dłużej, tym lepiej – niektórzy stosują ją nawet przez 20 minut. Kluczowe jest to, by nie połykać oleju, a po zakończeniu wypluć go i przepłukać jamę ustną wodą.
Olej w kuchni i w łazience – czy ma miejsce w higienie jamy ustnej?
Olej kokosowy, szeroko stosowany w gastronomii, posiada formę stałą i białawą barwę. Występuje w wersji rafinowanej, pozbawionej zapachu, oraz nierafinowanej, bogatej w naturalne składniki. Zawiera dużą ilość nasyconych kwasów tłuszczowych, co budzi kontrowersje w dietetyce. W przypadku olejów roślinnych, takich jak słonecznikowy czy lniany, przeważają natomiast kwasy nienasycone, uznawane za korzystniejsze dla zdrowia. Ale czy tak samo jest w przypadku jamy ustnej?
Naukowcy kontra zwolennicy metody
Rosnące zainteresowanie ssaniem oleju skłoniło badaczy do przeprowadzenia analiz dotyczących jego skuteczności. Przyglądano się wpływowi na redukcję bakterii w jamie ustnej, odświeżenie oddechu i zmniejszenie płytki nazębnej. Wyniki badań porównywano m.in. z działaniem chlorheksydyny – popularnego i skutecznego preparatu stosowanego w stomatologii.
– Popularność oleju kokosowego może wynikać z obecności kwasu laurynowego o właściwościach antybakteryjnych oraz kwasu kaprylowego, stosowanego w terapii Candida albicans – tłumaczy lek. dent. Alicja Urbańska z Dentim Clinic Medicover w Katowicach. – Teoretycznie olej tworząc warstwę ochronną na zębach, może pomagać w oczyszczaniu jamy ustnej, ale nie zastąpi skuteczniejszych metod.
Metaanaliza z 2023 roku wykazała, że płukanie olejem może przynieść pewne korzyści, ale nadal ustępuje skuteczności chlorheksydyny w redukcji płytki nazębnej. Badanie z 2022 roku przeprowadzone przez naukowców z Tajwanu pokazało natomiast, że chociaż olejowanie zmniejsza liczbę bakterii w ślinie, nie wpływa istotnie na poziom płytki nazębnej.
– Dotychczasowe badania nie dostarczyły jednoznacznych dowodów na pozytywny wpływ tej metody na zdrowie jamy ustnej – zaznacza ekspertka Dentim Clinic Medicover. – Choć stosowanie oleju raczej nie szkodzi, to nie ma też podstaw, by uważać je za skuteczne.
Mimo to na rynku pojawiają się specjalne płukanki na bazie oleju kokosowego, reklamowane jako środki antybakteryjne i wybielające. Czy faktycznie wybielają?
– W stomatologii do wybielania stosujemy substancje utleniające, które rozbijają barwniki osadzone w szkliwie. Nie ma dowodów, by olej kokosowy miał podobne działanie – wyjaśnia lek. dent. Alicja Urbańska.
Czym zastąpić olej?
Płukanie ust jest ważnym elementem higieny jamy ustnej. Warto sięgać po płukanki z fluorkami, które pomagają wzmacniać szkliwo i chronić przed próchnicą. Na rynku dostępne są również płukanki specjalistyczne, np. dla osób z problemami dziąseł lub nadwrażliwością zębiny, a także lecznicze, zawierające substancje aktywne, jak chlorheksydyna.
– Codzienne stosowanie płukanek z fluorem to dobry sposób na wzmocnienie zębów i ochronę dziąseł. Płyn dociera do trudno dostępnych miejsc, wspomaga remineralizację szkliwa i usuwa resztki pokarmu – podsumowuje dentystka. – Warto unikać płukanek z alkoholem, ponieważ mogą podraźniać śluzówkę i zmniejszać wydzielanie śliny.
Podsumowując, płukanie ust olejem może być neutralne dla zdrowia, ale brak dowodów na jego istotne korzyści. W codziennej higienie lepiej postawić na sprawdzone metody, rekomendowane przez stomatologów.
