Średnio co 40 minut rak piersi diagnozowany jest u kolejnej Polki. Daje to 35 zachorowań dziennie, rocznie zaś 12 000. To tylko parę najważniejszych statystyk...Dwie najczęstsze przyczyny dla których kobieta zgłasza się do lekarza to: bóle gruczołów sutkowych zależne od cyklu miesiączkowego i wybadanie zgrubienia bądź guza. Dla wczesnego wykrywania raka piersi bardzo ważne znaczenie mają systematycznie prowadzone badania diagnostyczne, które pozwalają na wczesne wykrycie choroby, na etapie kiedy można ją jeszcze wyleczyć. Najbardziej powszechne jest samobadanie piersi (badanie palpacyjne), wykonywane samodzielnie przez kobietę w warunkach domowych.
Badanie palpacyjne powinno obejmować zawsze oba sutki i węzły chłonne po obu stronach ciała. W badaniu należy uwzględnić fałd i dół pachowy. Szczególną uwagę należy zwrócić na górny boczny kwadrant gruczołu piersiowego, ponieważ około 50% złośliwych nowotworów sutka jest zlokalizowanych właśnie tam. Małe guzki najtrudniej jest zauważyć w części centralnej gruczołu.
Najlepszy moment na badanie piersi u kobiet miesiączkujących przypada w tydzień po zakończeniu miesiączki, kiedy to gruczoły są najmniej obrzęknięte, a piersi najmniej bolesne. Każdy guzek lub inna zmiana sutka nasuwa podejrzenie nowotworu i powinny zostać jednoznacznie wyjaśnione przez chirurga lub onkologa.
Objawy, które powinny skłonić kobietę do wykonania badań specjalistycznych:
- wyczuwalne zgrubienie w piersi,
- zmiany w skórze piersi, jak np.zaczerwienienie, wgłębienie, miejscowa zmiana struktury („skórka pomarańczy”),
- zmiana wielkości lub kształtu piersi,
- ból piersi,
- zmiany w obrębie brodawki (owrzodzenie, wciągnięcie, wydzielina),
- powiększenie węzłów chłonnych pachy.
Wystąpienie i utrzymywanie się któregokolwiek z powyższych objawów nie musi świadczyć o chorobie nowotworowej, ale wymaga konsultacji u specjalisty!Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania:
- wiek powyżej 40 roku życia,
- dziedziczenie (występowanie raka piersi lub jajnika u spokrewnionych członków rodziny),
- uwarunkowania hormonalne:
- wysoki poziom estrogenów
- wczesna pierwsza miesiączka (poniżej 12 roku życia)
- późna menopauza (powyżej 54 roku życia)
- wieloletnia hormonalna terapia zastępcza ( stosowanie HTZ przez 7 – 15 lat),
- styl życia:
- nie rodzenie lub późne urodzenie pierwszego dziecka (po 30 roku życia)
- nie karmienie piersią
- dieta bogata w tłuszcze nasycone (zwierzęce)
- nadwaga po menopauzie
- brak aktywności fizycznej
- czynniki środowiskowe ( kontakt z pestycydami).
Narażenie na wpływ czynników ryzyka nie oznacza, że kobieta zachoruje, lecz powinno zachęcać do regularnego stosowania zaleceń profilaktycznych.
Czynniki działające ochronnie:
- hormonalne:
- późna pierwsza miesiączka,
- wczesna menopauza,
- styl życia:
- wczesny pierwszy poród,
- karmienie piersią,
- dieta bogata w warzywa i owoce, z mała ilością tłuszczu zwierzęcego
- aktywność fizyczna.
Ochronny wpływ powyższych czynników zmniejsza ryzyko zachorowania, ale nie gwarantuje zachowania zdrowia.
Zalecenia profilaktyczne - o tym należy pamiętać!
- Samokontrola piersi stosowana regularnie jeden raz w miesiącu.
- Badanie kliniczne piersi przez lekarza rodzinnego, ginekologa.
- Pierwsze badanie mammograficzne w wieku: 35 – 40 lat, a kolejne zgodnie z zaleceniem lekarza.
- Kobiety w wieku od 50 do 69 roku życia, które nie chorowały na nowotwór piersi powinny regularnie uczestniczyć w profilaktycznych badaniach mammograficznych wykonywanych co dwa lata.
- W przypadku wystąpienia jakichkolwiek zmian w piersiach, również w przypadku pojawienia się ich przed upływem zaleconego przez lekarza terminu kolejnej mammografii – należy niezwłocznie zgłosić się do onkologa.
www.fit.pl
