-
Jej poziom zależy głównie od genów, a jego podwyższenie może prowadzić do miażdżycy i zwiększać ryzyko zawału serca czy udaru mózgu – nawet u osób bez klasycznych czynników ryzyka, takich jak nadciśnienie, nadwaga czy wysoki cholesterol – ostrzega Artur Gabrysiak, specjalista medycyny laboratoryjnej z Grupy American Heart of Poland i certyfikowany lipidolog PTL.
Czym jest lipoproteina (a) i dlaczego jest groźna?
Lipoproteiny to kompleksy białek i tłuszczów, które transportują cholesterol we krwi. Lp(a) to szczególny rodzaj lipoproteiny, który łatwo osadza się w ścianach naczyń, prowadząc do ich zwężenia i rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca czy choroba tętnic obwodowych.
-
Standardowo bada się poziom cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji – LDL, HDL i trójglicerydów. Coraz częściej jednak, dla lepszej oceny ryzyka sercowego, oznacza się także Lp(a), co pozwala precyzyjniej diagnozować pacjentów i dopasować skuteczniejsze metody leczenia – wyjaśnia Gabrysiak.
Dlaczego warto oznaczyć poziom Lp(a)?
U części pacjentów dochodzi do incydentów sercowo-naczyniowych pomimo prawidłowego poziomu cholesterolu, braku nadciśnienia i prawidłowej masy ciała. – W takich przypadkach przyczyną może być właśnie wysoki poziom Lp(a). Choć badanie to nie jest jeszcze standardem, każda dorosła osoba powinna wykonać je przynajmniej raz w życiu – podkreśla ekspert American Heart of Poland.
W przeciwieństwie do cholesterolu LDL, którego poziom można obniżyć dietą i aktywnością fizyczną, Lp(a) jest niemal całkowicie determinowana genetycznie i pozostaje względnie stała przez całe życie. Dlatego jej oznaczenie jest kluczowe dla oceny indywidualnego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Jak wygląda badanie i co oznaczają wyniki?
Badanie Lp(a) polega na jednorazowym pobraniu krwi z żyły łokciowej. Próbka powinna być pobrana na czczo, po co najmniej 8 godzinach od ostatniego posiłku.
Normy interpretacji wyników:
-
poniżej 30 mg/dl (<75 nmol/l) – poziom prawidłowy,
-
30-50 mg/dl (75-125 nmol/l) – umiarkowane ryzyko,
-
50-180 mg/dl (125-450 nmol/l) – wysokie ryzyko,
-
powyżej 180 mg/dl (>450 nmol/l) – bardzo wysokie ryzyko.
Osoby z podwyższonym poziomem Lp(a) powinny regularnie konsultować się z lekarzem oraz wdrożyć działania profilaktyczne, takie jak zdrowa dieta, aktywność fizyczna i unikanie nałogów, np. palenia tytoniu.
W ramach nowego programu profilaktycznego Ministerstwa Zdrowia, który zastąpi wygasający program „Profilaktyka 40+”, oznaczenie poziomu lipoproteiny (a) może znaleźć się w pakiecie badań refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
