Rak piersi jest nowotworem złośliwym, który powstaje z komórek gruczołu piersiowego. Odpowiada za 23% zachorowań na nowotwór wśród kobiet i jest przyczyną aż 14% zgonów. Dlatego tak ważne są działania profilaktyczne, które gwarantują całkowite wyleczenie.
Samobadanie piersi – jak je prawidłowo przeprowadzić?
Rola profilaktyki ma ogromne znaczenie. Również w przypadku nowotworów wczesne wykrycie podejrzanej zmiany niesie za sobą duże szanse na całkowite wyleczenie. Podczas samobadania można wykryć zgrubienia, jak i pojedyncze guzy. Badanie palpacyjne piersi bazuje na standardowych technikach badania fizykalnego, czyli na oglądaniu i badaniu dotykiem. W czasie samobadania należy zwrócić uwagę na kilka cech:
- Wygląd brodawek – trzeba dokładnie przyjrzeć się ich wielkości, kształtowi, ale także strukturze. Warto zwrócić uwagę czy nie pojawia się żaden wyciek lub owrzodzenie.
- Wielkość i symetria sutków – a także ich struktura. Zaniepokoić powinny nas nabrzmienia czy nieregularne, zgrubiałe struktury.
- Wygląd skóry – jej barwa i struktura.
- Stan węzłów chłonnych – należy sprawdzić, czy nie są one powiększone lub tkliwe.
- Przed przystąpieniem do badania trzeba rozebrać się do pasa i znaleźć dobrze oświetlone miejsce, najlepiej przy lustrze. Piersi najlepiej jest badać pomiędzy 6 a 9 dniem cyklu miesiączkowego, kiedy nie są bolesne. Ważne jest, żeby robić to regularnie co miesiąc, najlepiej w tym samym dniu cyklu. Samobadanie powinno być stałym punktem rutyny dla każdej kobiety po ukończeniu 20. roku życia - mowi dr Magdalena Kaliszewska, genetyk w Centrum Medycznym Damiana.
Żeby prawidłowo sprawdzić piersi, należy jednak zrobić to według pewnego schematu, który można podzielić na trzy etapy:
Krok I: warto zacząć od obejrzenia piersi przy lustrze. Najlepiej zrobić to w kilku różnych pozycjach – najpierw unosimy obie ręce do góry, następnie opieramy je na biodrach, opuszczamy wzdłuż ciała i na koniec pochylamy się ku przodowi. Należy też delikatnie ścisnąć brodawki, by zaobserwować czy nie pojawia się żaden wyciek.
Krok II: jedną rękę kładziemy za głową, a drugą na piersi. Za pomocą trzech środkowych palców delikatnie uciskamy pierś, zataczając małe kółka. Sprawdzanie należy zacząć od sutków. Badanie należy przeprowadzić uważnie kawałek po kawałku, nie pomijając żadnego obszaru, dosięgając aż do dołów pachowych. Następnie dobrze jest powtórzyć badanie, tym razem uciskając pierś liniowo.
Krok III: na zakończenie należy ułożyć się w pozycji leżącej na plecach i ponownie sprawdzić palpacyjnie cały obszar piersi oraz pach.
- Warto pamiętać, że większość wykrytych zmian nie ma podłoża nowotworowego. Po konsultacji z lekarzem ginekologiem okazuje się, że przeważnie są to torbiele, włókniaki lub tłuszczaki, które nie zagrażają naszemu życiu - mówi dr Magdalena Kaliszewska, genetyk w Centrum Medycznym Damiana
Nie każda zmiana jest groźna
Większość wykrytych zmian okazuje się niegroźna, jednak warto konsultować ze specjalistą każdy niepokojący szczegół, ponieważ nawet łagodne zmiany mogą z czasem się przekształcać. Pierwszym podstawowym krokiem w kierunku naszego zdrowia są właśnie badania profilaktyczne, które zajmują niewiele czasu, a są w stanie uratować życie.
- Samokontrola jest kluczowa, ale nie zwalnia z regularnych wizyt u ginekologa oraz badań, takich jak mammografia czy USG piersi. Połączenie tych wszystkich działań zapewnia największą skuteczność - mówi dr Magdalena Kaliszewska, genetyk w Centrum Medycznym Damiana.
Różowa wstążka, która jest międzynarodowym symbolem oznaczającym walkę w rakiem piersi, będzie wyjątkowo często widoczna właśnie w październiku. Niech ten symbol będzie przypomnieniem, że badania profilaktyczne zajmują niewiele czasu, a mogą uratować życie.
Pamiętaj o badania kontrolnych u specjalisty!
Samobadanie piersi jest niezwykle istotnym elementem profilaktyki, jednak nie zastąpi wizyty u specjalisty. Powszechnie dostępne badania są kluczowe w rozpoznaniu ew. zmian chorobowych przed pojawieniem się widocznych objawów nowotworu. Wśród nich wyróżniamy:
USG piersi – badanie to powinno być regularnie wykonywane przez kobiety po 40. roku życia (raz na rok). USG piersi stanowi uzupełnienie mammografii i zaleca się, aby oba te badania stanowiły ważny i stały punkt profilaktyki zdrowotnej.
Mammografię – najbardziej znane badanie profilaktyczne, które przede wszystkim powinno być regularnie (co 2 lata) wykonywane przez kobiety, które ukończyły 50 rok życia. U młodszych kobiet zazwyczaj wykonuje się ją na wyraźne wskazanie lekarza, zwłaszcza w sytuacji, gdy istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia choroby (inna choroba nowotworowa, przypadki zachorowań w najbliższej rodzinie, obciążenia genetyczne).
Nowotwór zapisany w genach – czy możemy to sprawdzić?
1 na 10 przypadków wystąpienia nowotworów ma podłoże genetyczne, dlatego z wyprzedzeniem można określić ryzyko jego wystąpienia. Na podstawie nowoczesnych badań genetycznych z wykorzystaniem technologii/w oparciu o technologię sekwencjonowania następnej generacji (NGS, Next Generation Sequencing) można określić poziom ryzyka pojawienia się choroby o podłożu onkologicznym. Taki pakiet można zakupić w Centrum Medycznym Damiana. Badanie głównie jest skierowane do osób znajdujących się w grupie podwyższonego ryzyka, czyli tych u których występuje obciążenie rodzinne. Przebadać powinny się również osoby, których krewni zmagali się z chorobą nowotworową w młodym wieku (poniżej 50 roku życia).
- Dzięki takiemu badaniu pacjenci zdobywają cenną informację o ryzyku wystąpienia choroby nowotworowej o podłożu genetycznym. Wtedy można podjąć działania zmniejszające prawdopodobieństwo zachorowania - podkreśla dr Magdalena Kaliszewska, genetyk w Centrum Medycznym Damiana
Badanie polega na pobraniu krwi, a następnie wyizolowaniu DNA z pobranej próbki w celu identyfikacji wariantów patogennych w genach, mogących spowodować zachorowanie na nowotwór.
