Edukacja zdrowotna - proces, w trakcie którego ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych osób. Koncentruje się ona na uświadamianiu związków między zdrowiem człowieka a jego stylem życia oraz środowiskiem fizycznym i społecznym. Edukacja zdrowotna obejmuje głównie działania informacyjne, których bezpośrednim celem jest ukształtowanie sprzyjających zdrowiu przekonań motywacji i umiejętności, a co za tym idzie postaw zdrowotnych jednostki, które powinny prowadzić do realizacji zachowań służących zdrowiu.
Zakres działań edukacyjnych:
- Doprowadzenie do polepszenia wiedzy na temat zdrowia
- Poszerzenie znajomości problemów związanych ze stylem życia, w tym rozwijanie samooceny, indywidualnych umiejętności i pozyskiwanie społecznego wsparcia
- Szkolenie i edukacja poszczególnych grup zawodowych z uwzględnieniem czynników ryzyka w miejscu pracy
- Szkolenie przedstawicieli spoza sektorów zdrowia
Elementy taktyki edukacji zdrowotnej
Umiejętność komunikowania się- dostosowanie się do poziomu intelektualnego pacjenta, nieskładanie obietnic bez pokrycia
Dobre przygotowanie merytoryczne- określenie celów zdrowotnych, wspólne omawianie planów działania z uwzględnieniem korzyści i trudności
Prosty, zwięzły przekaz informacji- precyzja wypowiedzi, odpowiednie posługiwanie się danymi liczbowymi
Realne określenie możliwości pacjenta- nakłanianie do zmian metodą „drobnych kroczków”, dodawanie do ustalonych nawyków nowych zachowań prozdrowotnych
Umiejętne motywowanie- odpowiedni dobór argumentów
Uświadomienie pacjentowi jego odpowiedzialności za własne zdrowie- promowanie zdrowia i zapobieganie chorobom może być osiągnięte tylko przez samych pacjentów
Uzyskanie od pacjenta konkretnych deklaracji- dążenie do podpisania „kontraktu” na wdrożenie działań prozdrowotnych
Monitorowanie zaleceń- kontrolowanie realizacji zaleceń poprzez wpisywanie osiągnięć do dokumentacji, umacnianie podjętych zobowiązań
Współdziałanie z innymi członkami praktyki i z innymi profesjonalistami- odpowiednio wczesne kierowanie na konsultację
Wspomaganie odpowiednimi ulotkami, broszurami
Inicjowanie i włączenie się w akcję promocji zdrowia na poziomie lokalnej społeczności
[-------]
Profilaktyka zdrowotna – działania mające na celu zapobieganie chorobom, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie.
Celem profilaktyki jest podjęcie szybkich i skutecznych działań przywracających zdrowie, ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby. Dzięki temu prowadzi do ograniczenia niesprawności i inwalidztwa.
Istotnym elementem profilaktyki jest także zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.
Wyróżniamy trzy fazy profilaktyki:
Profilaktyka wczesna - mająca na celu utrwalenie prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia i zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych wzorców zachowań, w odniesieniu do osób zdrowych,
Profilaktyka pierwotna (I fazy) - mająca na celu zapobieganie chorobie poprzez kontrolowanie czynników ryzyka, w odniesieniu do osób narażonych na czynniki ryzyka,
Profilaktyka wtórna (II fazy) - zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie (przesiewowe badania skriningowe mające na celu wykrycie osób chorych),
Profilaktyka III fazy, której działania zmierzają w kierunku zahamowania postępu choroby oraz ograniczeniu powikłań.
www.fit.pl
