Funkcje emocji:
Ogólne
Biologiczna (przygotowują organizm do zwiększonego wysiłku)
Psychologiczna (człowiek dąży do przeżywania emocji, które są ważnym elementem życia)
Szczegółowe
emocje są związane z działaniem i wyrażają się poprzez działania
organizują działanie i nadają mu sens,
wzmacniają bądź osłabiają działanie, zdziwienie, zadowolenie, smutek, złość, przerażenie, podziw,
pod wpływem emocji zniekształca się percepcja
Równanie emocjonalne - E=f [P(In-Ip)] czyli funkcja potrzeb [Informacja niezbędna i informacja posiadana] jeśli jest zbyt duża różnica lub potrzeba tym emocja silniejsza
Ekspresja emocji
Wszelkie sygnały (zmiany w wyglądzie organizmu, ruchy i dźwięki) emitowane przez jednostkę, będące dla kogoś innego sygnałem przeżywania przez tę osobę określonej emocji.
Emblematy – świadomie wykonywane gesty mające znaczenie w poszczególnych kręgach kulturowych.
Procesy emocjonalne i procesy poznawcze
Współzależność emocji i poznania
Wpływ emocji i nastroju na przebieg procesów poznawczych
Wpływ nastrojów i emocji na sądy i zachowania
[-------]
Regulacja emocji
Proces inicjujący, modulujący i podtrzymujący doświadczanie emocji oraz operacji poznawczych i zachowań z tym doświadczaniem związanych
Regulacja automatyczna
Podmiotowa samokontrola emocji
relatywnie stała cecha osobowości – decyduje o częstości i natężeniu takich przeżyć emocjonalnych, myśli i zachowań z nimi związanych, które są zgodne
ze standardami społecznymi lub podmiotu;
czynności samokontroli – przejawiane przez podmiot zachowania zgodne ze standardami:
unikanie lub poszukiwanie sytuacji lub zdarzeń;
procesy intrapsychiczne;
ekspresja emocji i sterowanie zachowaniem.
Teoria Jamesa-Langego (obwodowa teoria emocji)
Źródłem emocji są działania, zmiany napięcia mięśni i zmiany w narządach wewnętrznych; Spostrzeżenie bodźca wywołuje zmiany fizjologiczne; Zmiany fizjologiczne są spostrzegane przez jednostkę; Spostrzeżenia tych zmian są przekształcane w emocje.
Teoria Cannona-Barda (talamiczna teoria emocji)
Zmiany w narządach wewnętrznych pojawiają się z opóźnieniem, dopiero
po ich spostrzeżeniu jednostka może podjąć określone działania;
Mózgowe przetwarzanie informacji o zdarzeniach zewnętrznych owocuje równolegle przebiegającymi reakcjami somatycznymi i psychicznymi.
Aby powstała emocja podmiot musi:
znaleźć się w stanie pobudzenia
dokonać procesu poznawczej analizy zaistniałych zmian fizjologicznych oraz sytuacji zewnętrznych
oznaczyć werbalnie stan, w jakim się znalazł.
Teorie poznawcze (Lazarus)
Emocje to procesy, które stanowią wynik specyficznej relacji między organizmem a środowiskiem. Ocena poznawcza – rozpoznanie przez podmiot określonego zdarzenia jako znaczącego z punktu widzenia jego celów i interesów:
Ocena pierwotna – proces determinujący to, czy emocja się pojawi i jaka będzie jej walencja;
Ocena wtórna – rozważenie, w jaki sposób może uporać się z problemem.
[-------]
Mechanizmy dokonywania oceny poznawczej
Ocena poznawcza to rozpoznanie przez przedmiot określonego zdarzenia jako znaczącego z punktu widzenia jego własnych celów i interesów.
R. Lazarus określa ten mechanizmy jako ocena pierwotna i ocena wtórna.
Ocena pierwotna
Jest procesem determinującym to, czy emocja się pojawi, a jeśli tak, to jaka będzie jej walencja.
Aby emocje się pojawiły zdarzenie musi mieć związek z celami bądź interesami podmiotu (bieżącymi bądź ogólnymi). Jeżeli związek jest to podmiot odpowiada sobie na pytanie, czy zwiększa ono, czy zmniejsza szanse ich realizacji (emocje pozytywne, negatywne).
Dokonanie oceny pierwotnej wyznacza walencję emocji.
Ocena wtórna
Ocena wtórna polega na rozważeniu przez człowieka, w jaki sposób może on uporać się z problemem samym w sobie, a także z przeżywanymi właśnie emocjonalnymi konsekwencjami wystąpienia tego problemu.
W tym przypadku podmiot koncentruję się na możliwościach poradzenia sobie z zaistniałą sytuacją – uruchamia zasoby osobiste i środowiskowe.
Przebieg oceny wtórnej determinuje jaka pojawi się emocja.
Rodzaje emocji a ocena
Radość, szczęście
Pojawi się, gdy podmiot stwierdzi, że zdarzenie oznacza osiągnięcie przez niego jakiegoś celu. Podmiot osiągnie sukces.
Nadzieja
Wystąpi, gdy okoliczności zdarzenia stworzą szansę na osiągnięcie pozytywnego celu pod pewnymi warunkami. Jest to posiadanie przez podmiot zasobów osobistych sprzyjających osiągnięciu celu lub istnienia odpowiednich zasobów środowiskowych
Smutek
Pojawia się wtedy, gdy jednostka dojdzie do wniosku, że nie widzi możliwości uporania się z danym problemem. Wywoła to negatywne oczekiwania dotyczące przyszłego rozwoju wydarzeń. Jest to sytuacja trwałej i nieodwracalnej straty.
Strach
Strach pojawi się, gdy podmiot dojdzie do wniosku, że nie ma potencjału wystarczającego do uporania się z niesprzyjającą sytuacją.
Złość
Powstanie, gdy podmiot stwierdzi, że przyczyną wystąpienia niekorzystnej dla niego sytuacji jest ktoś inny. Jest to sytuacja obwiniania innej osoby.
www.fit.pl
