Problemy z kolanami u biegaczy

Wieczorami lub w weekendy, szczególnie w parkach lub lasach, bez problemu dostrzec można osoby biegające. Związane jest to z rosnącą świadomością Polaków, iż na stan naszego zdrowia ogromny wpływ ma aktywność fizyczna. Jednak, aby regularnie biegać i nie wywołać dolegliwości związanych z kolanami, należy odpowiednio się przygotować i kontrolować ich stan.

Staw kolanowy to najbardziej skomplikowane połączenie kości w naszym organizmie. Składa się ono z elementów, które poddane są działaniu dużych sił o różnych wektorach, dlatego narażone są na kontuzje:

1. Więzadła krzyżowe
Kluczową rolę odgrywają 2 największe tj. więzadła krzyżowe przednie i tylne, z czego najczęściej dochodzi do zerwania przednich. Składają się one z dwóch pęczków włókien, które, gdy noga jest prosta ułożone są równolegle do siebie. Natomiast, kiedy ją zginamy, pęczki krzyżują się, tworząc rodzaj rygla, który zapewnia nodze stabilizację, gdyż uniemożliwia przesuwanie się kości udowej względem piszczelowej. Więzadło krzyżowe przednie jest również narządem tzw. czucia głębokiego, dzięki któremu wiemy, w jakiej pozycji jest noga i panujemy nad nią.

2. Łąkotki
Łąkotka boczna i przyśrodkowa zbudowane są z tkanki chrzęstnej i odpowiadają za zmniejszenie tarcia pomiędzy kością udową, a piszczelową. Można nazwać je mechanicznym odpowiednikiem łożyska, które przenosząc obciążenia, chroni kości przed uszkodzeniem. Ich dysfunkcja (np. pęknięcie) może powodować bolesne dolegliwości kości i problemy z poruszaniem.

3. Rzepka
Jest kością, która powstała na skutek kostnienia ścięgien, czyli tzw. kością heterotopową. Degeneracja chrząstki rzepki i przeciwległych kłykci uda, która charakteryzuje się jej rozwłóknieniem czy szczelinami, nazywa się chondromalacją. To rozmiękanie chrząstki prowadzi niestety do zmian zwyrodnieniowych stawu rzepkowo-udowego. Pod rzepką, po obu stronach, umieszczone jest ciało Hoffy, czyli tzw. ciało tłuszczowe, którego zadaniem jest ochrona kolana podczas upadku na kolana lub klękania. Kiedy biomechanika kolana jest zaburzona, może ono wówczas przerastać i robić się obrzęknięte.

4. Szpik kostny
Uraz mechaniczny kości czy nawet korzystanie z niewłaściwego obuwia, prowadzić mogą do obrzęku szpiku kostnego. Wówczas w obszarze objętym obrzękiem, występuje zwiększona ilość płynu, w stosunku do pozostałej części kości.

Przyczyny bólu kolan u biegaczy
Niestety często pierwsze oznaki problemów, jak trzeszczenie, chrobotanie wewnątrz kolana (szczególnie podczas przysiadu) czy w końcu ból (nie tylko podczas biegania, ale i siedzenia), są często ignorowane. A są to oznaki postępującego uszkodzenia powierzchni chrząstki, kiedy jej powierzchnia traci gładkość oraz staje się chropowata i szorstka.

Oprócz przyczyn fizjologicznych ból kolan po bieganiu, wynikać może ze:

- zbyt intensywnego treningu
Jeśli siła i wytrzymałość mięśniowa jest niewystarczająca, podczas biegu dochodzi do zaburzeń biomechanicznych, co sprzyja przeciążeniom, mikrourazom i w efekcie kontuzjom.

- nadwagi
Gdy mamy zbyt dużo kilogramów, podczas biegu nasz aparat mięśniowy i stawowy jest za bardzo przeciążony. Niestety panuje błędne przekonanie, że najlepszą drogą do schudnięcia jest bieganie. Jednak wcześniej osoba otyła powinna zmienić dietę, uprawiać ćwiczenia, marsze, jazdę na rowerze czy pływanie.

- biegania po asfalcie
Wielu specjalistów twierdzi, iż bieganie po asfalcie nie jest bardziej szkodliwe niż po leśnych ścieżkach i, że przyczyna kontuzji leży gdzie indziej. Z jednej strony stopy mocniej uderzają o nawierzchnię, która nie daje amortyzacji i cały impet lądowania przejmują stawy. Z drugiej np. zerwanie więzadła musi mieć przyczynę mechaniczną, czyli potknięcie się lub ześlizgnięcie z korzenia, czego nie uświadczy się na równej powierzchni asfaltowej.

- nieodpowiedniego obuwia
Stopy podczas biegania są narażone na naciski i obciążenia, dlatego potrzebują butów czy wkładek z odpowiednią amortyzacją, co pozwoli zapobiec kontuzji kolan, śródstopia czy też mięśni ud. Jednak zbyt duża amortyzacja w obuwiu, daje złudne poczucie komfortu i niejako usypia naszą czujność. Nie skupiamy się wówczas na stabilizacji kolan, w wyniku czego dojść może do kontuzji.

Aby jak najdokładniej zdiagnozować dolegliwości związane z kolanem, w możliwie najwcześniejszej fazie, wykonać należy badanie za pomocą rezonansu magnetycznego. Jednym z takich miejsc, gdzie można to zrobić, jest warszawskie Centrum Rezonansu Magnetycznego Rex Medica. Wskazaniem są dolegliwości bólowe, opuchlizny, guzy, choroby zwyrodnieniowe, a także urazy skrętne czy przeciążeniowe.

Za pomocą tego aparatu zobrazować możemy strukturę więzadeł, ocenić ich ciągłość i położenie, a następnie wskazać ewentualne uszkodzenia. Ocenie podlegają również łąkotka boczna i przyśrodkowa. Dzięki badaniu rezonansem magnetycznym można określić typ rzepki, jej położenie, a także kąt chrzęstny wcięcia udowego, jaki tworzy rzepka i kość udowa. Pozwala wykryć też patologię ciała Hoffy.

Za pomocą tego badania można jak najszybciej wykryć chondromalację, co jest szczególnie ważne, bo chrząstki nie są unaczynione i ich powrót do pełnej sprawności w procesie regeneracji jest w zasadzie niemożliwy. Urządzenie pozwala zobrazować również zwykle, bolesne, obrzęki szpiku kostnego.

Dokładna ocena powyższych elementów stawu kolanowego, pozwoli lekarzowi odnaleźć przyczynę dolegliwości i wdrożyć prawidłowe leczenie, np. za pomocą autologicznej metody Orthokine, którą od niedawna oferuje Rex Medica. Polega ona na leczeniu zwyrodnień i zapalenia stawów, poprzez wstrzyknięcie, w chore miejsce, własnych komórek (osocze bogatopłytkowe).

www.fit.pl