Istotne jest pytanie dlaczego prosty, ostry ból grzbietu u pewnych osób przechodzi w dolegliwość nawracającą, upośledzającą ich sprawność. Lekarze i naukowcy tradycyjnie koncentrowali się na przyczynach bólu, zakładając, że raz zidentyfikowane jego fizyczne podłoże może zostać wyeliminowane lub zahamowane. Dlatego oceny często dokonuje się pod kątem określenia podłoża fizycznego. Gdy nie można go zidentyfikować w sposób jednoznaczny, zakłada się, że przyczyna jest natury psychologicznej, stąd termin "ból psychogenny". Tradycyjny pogląd na ból przewlekły opiera się na prostej dychotomii - ból jest albo fizyczny, albo psychologiczny. Udowodniono jednak nieadekwatność tej dychotomii.
Jaka jest rola aparatu czuciowego organizmu i systemu przekazywania impulsów oraz modulacji w doświadczaniu bólu, który bierze swój początek z obwodu? Jakie reakcje motoryczne (odruchowe) i konsekwencje fizyczne zapoczątkowuje bolesny bodziec obwodowy? Czy są jakieś różnice między tymi mechanizmami w bólu ostrym i przewlekłym? Oto problemy, które należy wyjaśnić, by zrozumieć mechanizmy kontroli bólu i jego skutków.
Niezależnie od rodzaju urazu uszkodzona tkanka powinna zagoić się w ciągu sześciu tygodni. Toteż bólowi utrzymującemu się powyżej tego okresu można przypisać czynniki sprawcze inne niż tylko aktywacja wrażliwych na ból obwodowych zakończeń nerwowych. Zgodnie z tą koncepcją przewlekły ból grzbietu uważa się za zespół fizycznych, psychologicznych i społecznych konsekwencji przedłużania się dolegliwości pierwotnej.
|
|
Dolegliwości ostre |
Dolegliwości podostre |
Dolegliwości nawarcające |
Dolegliwości przewlekłe |
| Pierwotne cele | 1. zniesienie bólu | 1. zniesienie bólu 2. zapobieganie przejściu w stan przewlekły |
1. zniesienie bólu 2. zapobieganie przejściu w stan przewlekły |
1.minimalizacja niesprawności 2. leczenie fizycznych, psychologicznych i społecznych konsekwencji bólu kręgosłupa |
| Środki | leki; fizykoterapia |
leki; aktywna rehabilitacja | leki; aktywna rehabilitacja | rehabilitacja wielodyscyplinarna |
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA DOTYCZĄCE CODZIENNYCH CZYNNOŚCI
| PROFILAKTYKA BÓLU | CZYNNIKI MOGĄCE NASILIĆ BÓL | |
| PODNOSZENIE PRZEDMIOTÓW | należy myśleć, co się robi, poznać własne możliwości; dźwigane rzeczy należy trzymać blisko ciała; | bezmyślnym dźwiganiem można sobie zaszkodzić; |
| SIEDZENIE | należy korzystać z krzesła o prostym oparciu, prawidłowo podpierającego kręgosłup; co 20-30 min. trzeba wstawać i przeciągać się; | niskie, miękkie krzesło, bez podparcia dla kręgosłupa; długotrwałe siedzenie; siedzenie z pochyloną głową; |
| PRACA PRZY KOMPUTERZE | należy ustawiać ekran tak, aby spoglądać nań nieco z ukosa w dół; klawiatura musi być ustawiona tak, by nadgarstki i przedramiona miały oparcie; | złe ustawienie ekranu i klawiatury; |
| STANIE | należy zmieniać pozycje; powierzchnia robocza musi znajdować się na wygodnej wysokości; | pozostawanie przez dłuższy czas w jednej pozycji |
| SPANIE | wielu pacjentów z bólem kręgosłupa preferuje twardy materac; | pozostawanie w łóżku zbyt długo; zbyt mało snu; |
| JAZDA SAMOCHODEM | od czasu do czasu należy dopasować siedzenie; trzeba robić przerwy w jeździe; | długie podróże bez przerwy; |
| AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA | powinna obejmować zarówno ćwiczenia aerobowe (spacery, jazda na rowerze, pływanie lub aerobic) jak i ćwiczenia zwiększające masę mięśniową; | brak ćwiczeń ruchowych; siedzenie przez cały dzień; |
|
RELAKSACJA |
należy nauczyć się sposobów unikania lub zmniejszania stresu i stosować techniki relaksacyjne; | zdenerwowanie; napięcie. |
