Chińczycy uważają, że prawidłowo skomponowana dieta może być lekarstwem na wszelkie dolegliwości. Jednak aby była ona skuteczna, należy przestrzegać kilku zasad.Przede wszystkim rola pożywienia nie ogranicza się wyłącznie do dostarczenia organizmowi odpowiedniej ilości kalorii. Musi zapewnić człowiekowi także inne doznania. Zgodnie z tym posiłek powinien oddziaływać na wszystkie zmysły. Dlatego przyrządzone potrawy muszą być nie tylko smaczne, lecz stanowić także ucztę dla oka. Już w czasie przygotowywania pobudzają apetyt swoim aromatem, a także dźwiękami towarzyszącymi gotowaniu. Jednak dopiero kiedy je spożywamy, możemy w pełni docenić ich walory.
W posiłku nie może zabraknąć żadnego ze smaków (gorzki, słodki, kwaśny, słony i ostry). Jeśli jeden z nich jest dominujący, zniweluje to odpowiedni napój lub deser. Chińczycy twierdzą, że potrawy wywierają na organizm działanie termiczne. Dlatego niektóre z nich uznawane są za gorące (baranina, mięso z grilla, cynamon, imbir, curry, goździki, czarny pieprz), inne za ciepłe (mięso z kurczaka, cebula, gryka, kawa, pietruszka, musztarda, brzoskwinie, wiśnie), neutralne (cielęcina, wołowina, warzywa strączkowe, kapusta, groch, marchew, masło, mleko, winogrona), orzeźwiające (mięso z indyka, sałata, pieczarki, szparagi, szpinak, pszenica, ryż, jabłka, gruszki, pomarańcze, truskawki, maliny) oraz zimne (pomidory, ogórki, zielona i czarna herbata, sól, sos sojowy, jogurt, banany, arbuz, kawior). Posiłki powinny być zestawione w taki sposób, by zawierały jednocześnie wszystkie "temperatury".
Poprzez różne sposoby przyrządzania oraz użycie odpowiednich przypraw można modyfikować ich działanie termiczne. Np. pomidory, które uznawane są za zimne, dzięki odrobinie czarnego pieprzu (gorący) stają się ciepłe.
Produkty spożywcze przyporządkowuje się też pięciu elementom, takim jak: drewno, ogień, ziemia, metal i woda.
Każdy z nich ma jednoznacznie przypisany swój odpowiednik smakowy: kwaśny, gorzki, słodki, ostry oraz słony.
Do elementu drewna przyporządkowano produkty kwaśne o orzeźwiającym działaniu (warzywa wiosenne, kiełki i wszystkie rodzaje zbóż), wzmacniające organy wrażliwe na temperaturę, czyli wątrobę i woreczek żółciowy.
Elementowi ognia przyporządkowane są potrawy gorzkie o działaniu ciepłym lub orzeźwiającym wspomagające trawienie oraz pracę serca i jelita cienkiego. Pożywienie gorzkie (buraki, grejpfruty, cykoria, endywia) działa na organizm uspokajająco i wskazane jest przy nerwicach, stresie oraz bezsenności.
Elementowi ziemi przypisany jest smak słodki wspomagający wytwarzanie niezbędnej organizmowi energii życia, nazywanej przez Chińczyków CHI. Kukurydza, marchew, koper włoski, dynia, proso, a także bulion wołowy wzmocnią żołądek i śledzionę.
Element metalu chroni płuca i jelito grube. Należą do niego ostre warzywa: czosnek, cebula oraz niełuskany ryż.
Element wody dostarcza organizmowi rozgrzewającego oraz słonego pożywienia chroniącego nerki i pęcherz. Ważne składniki to: ryby, owoce morza oraz rośliny strączkowe.
Zaletą odżywiania według zasady pięciu elementów jest to, iż nie wymaga ona egzotycznych dodatków ani pracochłonnych dań. Wystarczy prawidłowe zestawienie składników. Istotną sprawą jest również, aby owoce i warzywa były jak najświeższe oraz dostosowane do pory roku.
