Niezwykła popularność jabłek bierze się między innymi stąd, że są one dostępne we wszystkich strefach klimatycznych przez cały rok. Owoce dojrzewają od wczesnego lata do późnej jesieni. Przechowywane w odpowiednich warunkach, nie tracą swych walorów smakowych i odżywczych nawet przez dziesięć miesięcy.
Ponad 10 000 odmian
Wyjątkowe jest także bogactwo odmian jabłek - ponad dziesięć tysięcy. Różnią się one nie tylko wielkością, kształtem i barwą, ale także smakiem oraz aromatem. Twarde, słodkie i soczyste - umownie zwane deserowymi - jada się głównie na surowo, ponieważ wolno się rozgotowują. Z kolei z kwaśnych i mało soczystych owoców robi się przetwory.
Największe zastosowanie mają odmiany tzw. stołowe, o pośrednich własnościach. Jada się je na surowo, dodaje do potraw, a także przetwarza. Dzięki postępowi w dziedzinie badań genetycznych naukowcy mogą pracować nad stworzeniem odmian, które będą miały bardziej wszechstronne zastosowanie.
Różnice międzykulturowe
Autorami najbardziej oryginalnych dań z jabłek są Anglicy, słynący z zamiłowania do tych owoców. Wyspiarze podają na przykład obsmażone na maśle kostki jabłek z duszonymi kasztanami. Dodają także jabłek do masła i serów. Pokrojone w talarki i obsmażone na maśle owoce to ich ulubiony dodatek do tzw. black pudding (inaczej blood sausage), czyli kiełbasy robionej z wieprzowego smalcu i krwi. Najsłynniejszymi potrawami z jabłek są ciasta: austriacki strudel oraz angielska szarlotka, po raz pierwszy upieczona pod koniec XVIII wieku na cześć królowej Charlotte, żony króla Jerzego III. Smakoszom na całym świecie znany jest francuski jabłecznik (tzw. cydr) i destylowane z niego brandy - calvados.
Recepta na zdrowie
Jabłka mają wyjątkowe właściwości odżywcze. Zawierają węglowodany i sporo substancji cennych dla organizmu. Są to m.in. witaminy, które wzmacniają układ odpornościowy, oraz składniki mineralne, zwłaszcza żelazo i potas, które działają na organizm odkwaszająco. Kombinacja witamin C i P oraz magnezu uelastycznia oraz uszczelnia naczynia krwionośne, zapobiegając miażdżycy. Błonnik pokarmowy, zawarty w miąższu, skórce i gniazdach na-siennych, działa oczyszczająco na organizm (wymiata resztki). Zawartość witaminy C w poszczególnych odmianach jabłek jest różna. Najwięcej kwasu askorbinowego mają antonówki i grochówki, najmniej - odmiana landsberska i starking. Szczególnie dużo witami¬ny C gromadzi się w owocach dojrzewających na drzewach od strony połu¬dniowej.
Jabłko w kuchni
Duszone jabłka można podawać z cynamonem, wanilią, goździkami i so¬kiem z cytryny, a także ze świeżą śmietanką lub sosami z czerwonych owo¬ców. Jabłka w surówkach i sałatkach najlepiej komponują się z sałatą, czerwoną kapustą, selerem, burakami, orzechami włoskimi i rodzynkami. Sałatki z jabłkami najczęściej polewa się sosami winegret.
dr Aleksandra Czarnewicz-Kamińska
www.dieta.fit.pl
