To bardzo stary, a trochę niedoceniany napój. Niesłusznie, bo jest bardzo smaczny, orzeźwia, doskonale gasi pragnienie, a przy tym jest zdrowy: wzmacnia odporność, reguluje trawienie i wspomaga leczenie wielu dolegliwości.
Odrobina historii:
Historia kwasu chlebowego zaczyna się około X wieku. Jego wynalezienie i docenienie właściwości przypisuje się Słowianom. Od XVI w. staje się napitkiem narodowym w Rosji i na Ukrainie. Kiedy w 989 roku książę Kijowa Władimir przyjął chrześcijaństwo, wówczas ówczesna Europa dowiedziała się o istnieniu kwasu chlebowego. Do XIX w. tajemnicę jego produkcji znano tylko w rodzinnych domostwach, zakonach mnisich lub klauzurowych monastyrach, natomiast w XIX w. rozpoczęto jego warzenie w sposób fabryczny. 30 lat wstecz kwas chlebowy zaczął przeżywać renesans popularności. Współczesny człowiek odkrył na nowo zalety tego specyficznego napitku, posiadającego ponad 1000- letnią tradycję.
Wytwarzanie i właściwości:
W dawnych czasach każdy ród posiadał własny sposób produkcji, oparty na odmiennej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie recepturze. W wiekach średnich uboższe, rosyjskie rodziny używały kwasu chlebowego do przygotowania praktycznie każdej potrawy.
Kwas chlebowy otrzymuje się przez alko- kwasową fermentację żytniego lub razowego chleba, dodając cukier bądź rodzynki i drożdże.
Kwas chlebowy zawiera od 0,7 do 2,2 % obj. alkoholu (zaliczany jest do napojów bezalkoholowych), gęstość kwasu wynosi do 1,016 g/cm³, natomiast stosunek kwasu mlekowego do objętości całego napoju wynosi 0,18- 0,48%, ponadto cechuje się wysoką zawartością drożdży i niskim współczynnikiem odczynu bakteryjnego. Jest naturalnie gazowany, dzięki technologii wytwarzania zbliżonej do warzenia piwa. Kwas chlebowy bogaty jest w witaminy z grupy B dzięki zawartości ekstraktu na bazie słodu żytnio- jęczmiennego. Posiada specyficzny zapach chleba, ma słodko- gorzkawy posmak, w czasie produkcji domowej można warzyć go na sposób wytrawny lub pół- słodki (w zależności od czasu i temperatury fermentacyjnej), przez dłuższy czas po schłodzeniu utrzymuje niską temperaturę. Kwas chlebowy ma miodowo-brązowy kolor, na dnie naczynia z kwasem może pojawić się biały osad, będący produktem fermentujących drożdży. Nie powinno się go przecedzać, gdyż zawiesina ta oraz „pływające” drożdże nadają mu charakterystyczny smak.
Wpływ na organizm:
- witaminy grupy B działają stymulująco na wzrost i rozwój organizmu
- witamina C ma działanie uodparniające. Wzmacnia układ odpornościowy- osoby pijące regularnie kwas chlebowy 3 razy rzadziej zapadają na grypę
- enzymy i bakterie kwasu mlekowego wspomagają i regulują mikroflorę jelitową - sprawnie działające jelita wpływają na kondycje skóry, przemianę materii (za czym idzie przeciwdziałanie chorobom wynikającym z otyłości), wspomaganie trawienia, alergie, układ sercowo- naczyniowy (zapobieganie chorobom krążenia)
- składniki mineralne i witaminy kwasu mlekowego skutecznie wspomagają leczenie dolegliwości, takich chorób jak: astma, osteoporoza, stwardnienie tętnic, schorzenia jelit, cukrzyca, choroba Parkinsona, hemoroidy, prostata, nowotwory, grzybica, klimakterium, stwardnienie rozsiane, zapalenie stawów, bóle mięśni, czy migrena
Przepis na kwas chlebowy:
Składniki:
- 1 kg suchego chleba razowego
- 0,5 kg suchego chleba żytniego
- około 10 litrów wody
- 30 dag cukru
- 4 dag drożdży
- 10 dag rodzynek
- 1 łyżeczka otartej skórki z cytryny
- 1 łyżeczka surowego ryżu
W przypadku braku już czerstwego chleba- należy pokroić pieczywo w kromki i ususzyć w piekarniku na sucharki. Następnie włożyć je do kamiennego garnka i zalać wrzątkiem, przykryć gazą i zostawić na dobę w temp. pokojowej, w trakcie zbierać powstający osad. Po tym czasie przecedzić. Dodać cukier, jak i drożdże rozpuszczone w ½ litra letnio- ciepłego płynu, skórkę z cytryny, przykryć gazą. Pozostawić w ciepłym miejscu (najlepiej) na dobę, by zaszła fermentacja. Gdy kwas zacznie się pienić przecedzić po raz drugi, rozlać do słoików typu twist (z zakrętkami) lub szklanych butelek (najlepiej te na sprężynę, z grubego szkła, bo wytwarza się dwutlenek węgla i może eksplodować – można je kupić np. w IKEA) - do wysokości 2/3 naczynia (!), dodać po kilka rodzynek i kilka ziarenek ryżu. Butelki z kwasem poukładać najlepiej w pozycji leżącej w chłodnym miejscu (od 5 do 15°C) co najmniej na 3 dni. Przechowywać w szklanych butelkach, dzięki czemu napitek zachowa pełnię walorów zdrowotnych i smakowych. Po 3 dniach zbiera się osad podrożdżowy, przy otwieraniu korek powinien „strzelić”. Otwierać powoli i pomalutku, by nie „zalać” siebie i pomieszczenia. Niektórzy podają gotowy do spożycia, niefiltrowany kwas chlebowy, niektórzy radzą delikatnie zlać napój bez wstrząsania osadu. Przechowywać w chłodzie (dobry do spożycia nawet do 4 tygodni), podawać także schłodzony.
Smacznego!
