Cykoria to roślina z rodziny astrowatych rosnąca w umiarkowanym klimacie w krajach Europy, Azji i Afryki. Do najpopularniejszych gatunków zalicza się cykorię endywię i cykorię podróżnik. Cykoria endywia znana była już w starożytności. W kuchni wykorzystuje się ją w charakterze sałaty. Cykoria podróżnik znana również jako cykoria zwyczajna, oprócz tego, że sprawdza się jako warzywo, znana jest również jako roślina lecznicza, a jej korzeń wykorzystywany jest do produkcji kawy zbożowej. Jej nazwa wywodzi się stąd, że często rośnie przy drogach i w pewnym sensie „podróżuje” wzdłuż nich.
Cykoria niegdyś uznawana była za roślinę magiczną. Wyrastające w ciemnościach blade, kruche listki wywoływały niepokój – stąd skojarzenie z czarną magią. Choć obecnie cykoria nie wzbudza już strachu, to do dziś w języku potocznym używa się sformułowania „mieć cykora” („mieć cykorię”), czyli po prostu bać się.
Zdrowie w listkach
Podobnie jak inne warzywa liściaste, cykoria dostarcza niewiele kalorii (21 kcal/ 100 g). Zawiera sporo beta-karotenu, jest również źródłem składników mineralnych takich jak potas, wapń i magnez. Składników tych cykoria dostarcza znacznie więcej niż ciesząca się opinią zdrowego warzywa sałata. Cykoria posiada także właściwości lecznicze. Surowcami dla medycyny naturalnej są korzenie i liście. Intybina, która nadaje cykorii lekko gorzkawy smak, stymuluje wytwarzanie soku żołądkowego oraz żółci, co korzystnie wpływa na apetyt, poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów. Spożywanie cykorii zalecane jest również w stanach zapalnych układu moczowego i kuracjach oczyszczających. Ziele cykorii stosowane zewnętrznie może być również pomocne w leczeniu niektórych dolegliwości skórnych. Cykoria jest jednym z najbogatszych źródeł inuliny – polisacharydu, który nie ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka, ale stymuluje rozwój prawidłowej mikroflory jelitowej, co korzystnie wpływa nie tylko na układ pokarmowy, ale i ogólną kondycję organizmu.
Potrawy z cykorii
Cykorię najczęściej jada się na surowo. Młode listki stanowią bardzo smaczny dodatek do różnego rodzaju surówek i sałatek. Aby przyrządzić surówkę z cykorii wystarczy pociętą w krążki skropić oliwą wymieszaną z sokiem cytrynowym, odrobiną pieprzu i soli. Cykoria świetnie pasuje jako dodatek do drobiu, ryb oraz owoców morza. Gorzkawo-orzechowa nuta warzywa dobrze komponuje się z serami, zwłaszcza o ostrym smaku. Większe listki można faszerować nadzieniem serowym, warzywnym lub mięsnym, zapiekać lub podawać w formie samodzielnej przekąski. Cykoria może też stanowić bazę do przyrządzenia smacznych zup.
Cykoria w kawie
Korzeń cykorii po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu stanowi jeden z podstawowych surowców do produkcji kaw zbożowych. Wykorzystywany bywa również jako domieszka do kaw naturalnych. Kawy zbożowe niegdyś stanowiły popularny wśród ludzi niezamożnych zamiennik kawy naturalnej. Obecnie wybór kawy zbożowej dyktowany jest nie przede wszystkim tym, że nie zawiera ona kofeiny i przyrządzony z niej napar może pić każdy, w tym również kobiety ciężarne, karmiące oraz dzieci.
dr Aleksandra Czarnewicz-Kamińska
dr Joanna Anna Walczak
www.dieta.fit.pl
