50% Polaków deklaruje, że przy wyborze produktu do smarowania pieczywa kieruje się smakiem, co trzecia osoba bazuje w tej kwestii na własnych przekonaniach. Polacy prześcigają się w argumentach o to, który z produktów jest zdrowszy i smaczniejszy. Z tego powodu organizatorzy kampanii „Poznaj się na tłuszczach” podjęli wyzwanie i sprawdzili, jak rzeczywiście wygląda wyobrażenie i wiedza Polaków na temat masła i margaryny.
Zwolennicy obu produktów zostali poddani eksperymentowi blind test, podczas którego każdy z nich otrzymał do spróbowania dwie identyczne kanapki - jedna posmarowana masłem, druga margaryną. Aż 85% osób spontanicznie, nie zauważyło między nimi żadnej różnicy, blisko 10% wskazało na różnicę, która rzeczywiście nie istniała (np. inne pieczywo), a tylko 5% osób wskazało na tym etapie badania na różnicę w smarowidle. Co więcej, po wyraźnej sugestii, że kanapki różnią się, nadal tylko niewielki odsetek - 7,3% osób zwróciło uwagę na różnicę w produkcie, którym posmarowane zostały kanapki.To pokazuje, że deklarowane przez wiele osób preferencje smakowe w wyborze masła i margaryny są mitem.
Czym smarować pieczywo? Postaw na walory zdrowotne
Wyniki blind testu zostały uzupełnione o badanie fokusowe, które na podstawie dyskusji zweryfikowało przyzwyczajenia, wiedzę i opinię uczestników związane z produktami do smarowania pieczywa. Wyniki potwierdziły funkcjonujące w społeczeństwie błędne przekonania na temat masła i margaryny, a także brak znajomości niektórych podstawowych faktów dotyczących tłuszczu w diecie. Większość osób, które wzięły udział w badaniu, nie potrafiło np. stwierdzić, czy wskazane rekomendacje żywieniowców w zakresie wyboru produktu do smarowania pieczywa są prawdziwe:
- „Dla polskiej populacji osób dorosłych rekomendowanym tłuszczem do smarowania pieczywa jest margaryna” – uzasadnienie: jest jednym z zalecanych tłuszczów roślinnych.
- „Masło jest polecane w żywieniu dzieci do 3 r.ż. w żywieniu osób starszych i w podeszłym wieku, u których wydzielanie soków trawiennych i zawartość w nich enzymów trawiennych jest relatywnie mniejsza” – uzasadnienie: jest najlepiej przyswajalnym tłuszczem zwierzęcym, nie jest produktem wysoko przetworzonym.
Tymczasem jak podkreślają eksperci to właśnie fizjologiczne i energetyczne zapotrzebowanie człowieka powinno być kryterium decydującym o wyborze rodzaju smarowidła: Zarówno masło i margaryna mają swoje niewątpliwe walory zdrowotne i to one z punktu widzenia żywieniowców są najważniejsze. Podstawową zasadą, jaką każdy z nas powinien wziąć pod uwagę, to wiek i stan zdrowia. Warto przy tym pamiętać o kontrolowaniu spożycia tłuszczów zwierzęcych, które w nadmiarze i poprzez swoje działanie prozapalne sprzyjają rozwojowi chorób sercowo-naczyniowych - komentuje ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach” dietetyk mgr Ewa Kurowska.
Czym smarować pieczywo - masło vs. margaryna
Polacy deklarują, że w codziennej diecie przestrzegają podstawowych zasad zdrowego żywienia[5], w praktyce jednak o wyborze spożywanych produktów w dużej mierze decydują wyobrażenia na ich temat. Organizatorzy kampanii „Poznaj się na tłuszczach” postanowili sprawdzić jak postrzegane pod tym względem są masło i margaryna.
Margarynie przypisywano takie cechy takie jak nowoczesność, dynamiczność, a także prozdrowotność i funkcjonalność. Masło kojarzone jest z tradycją, spokojem i stonowaniem. Mówiąc o walorach fizycznych obu produktów do smarowania pieczywa, badani wskazywali na prostotę składu masła i rozbudowany skład margaryny. Masło postrzegane jest jako trudne a margaryna łatwa w rozsmarowaniu. Nadal jednak wiele osób często błędnie obawia się o to, że drugi z wymienionych produktów jest zbyt mocno przetworzony.
Wysokiej jakości margaryny zawierają do ok. 82% tłuszczów pochodzących z olejów: rzepakowego czy słonecznikowego. Większość współczesnych margaryn jest też wytwarzanych w oparciu o recepturę eliminującą tłuszcze trans, których tak bardzo się obawiamy. Wybierając masło również warto zwracać uwagę na zawartość tłuszczu - prawdziwe powinno składać się z 82% tłuszczu mlecznego. Dlatego w przypadku wyboru obu ze wspomnianych produktów do smarowania pieczywa warto czytać etykiety i zwracać uwagę na skład – dodaje ekspert kampanii „Poznaj się na tłuszczach”, dr Agnieszka Jarosz z Instytutu Żywności i Żywienia.
