Najlepszym dla naszego organizmu jest sok wyciśnięty ze świeżych owoców lub warzyw. Najlepiej jeśli jest przygotowany przez nas w domu. Wówczas nie tylko jesteśmy pewni co zostało do niego dodane, ale również zachowujemy jego najcenniejsze składniki. Jednak nie każdy ma odpowiedni sprzęt w domu, dlatego też wielu z nas sięga po produkty gotowe, które można znaleźć na sklepowych półkach. Na wielu opakowaniach widnieją duże napisy 100% pomarańczy, Bez dodatku cukru, Świeże owoce. Ale czy rzeczywiście te napoje są aż tak naturalne, jak nam się wydaje?
Sok
Według definicji sokiem nazywamy napój naturalny zrobiony zwykle z owoców, rzadziej z warzyw. Przykładem może być sok pomarańczowy, który jest ekstraktem z owoców drzewa pomarańczowego. Soki można przygotowywać we własnym zakresie i na skalę przemysłową. Tak przygotowane soki zawierają wiele cennych dla zdrowia witamin i innych składników poprawiających stan zdrowia. Soki przed zepsuciem zabezpiecza się przez pasteryzację. Można je później pić bezpośrednio lub używać jako dodatek do wody lub herbaty.
Większość soków, które obecnie znajduje się na rynku to soki odtwarzane, czyli produkowane z owocowego koncentratu. Często budzą one nieufność konsumentów. Dobry sok powinien posiadać 85-100%owoców. Gdy dodatek cukru nie przekracza 15g/l, wówczas producent nie musi o tym piać na opakowaniu. Jeśli natomiast ilość cukru jest dużo większa, wówczas ma obowiązek umieścić informacje o tym na opakowaniu. Według norm unijnych obowiązuje zasada mówiąca o tym, że do soku nie wolno dodać cukru i substancji zakwaszających jednocześnie. Wszystkie soki wolno wzbogacać witaminami (np. C, E, beta-karotenem) i minerałami (np. wapń, potas, magnez). Natomiast zabronione jest dodawanie sztucznych aromatów, barwników, a także konserwantów.
Nektar
Nektar to napój owocowy, przecierowy lub sokowy otrzymany ze świeżego lub utrwalonego metodami fizycznymi kremogenu lub zagęszczonego soku rozcieńczonego wodą z dodatkiem cukrów oraz kwasów spożywczych. Zgodnie z międzynarodowymi przepisami nektar nie może zawierać dodatków w postaci barwników, aromatów, oraz substancji konserwujących. Maksymalna zawartość cukru (naturalnego oraz dodanego) wynosi 200g/l. Dopuszczone jest stosowanie substancji słodzących zamiast cukru.
Minimalna zawartość soku w nektarze jest ściśle określona przepisami i wynosi:
• 50 % dla jabłek, gruszek, pomarańczy, brzoskwiń oraz ananasów
• 40 % dla jeżyn, malin, truskawek, czereśni, moreli
• 35 % dla wiśni
• 30 % dla śliwek, agrestu oraz żurawin
• 25 % dla porzeczki (czarna, czerwona, biała), cytryny, bananów, granatów, mango, papai, guawy
Napój
Napój to płyn konsumowany przez człowieka. Napoje muszą zawierać minimum 20% owoców, w ich składzie dopuszczalna jest obecność wody, cukru, kwasu cytrynowego, a także innych dodatków spożywczych takich jak aromaty i sztuczne barwniki. Napoje w przeciwieństwie do soków należą do najtańszych w kategorii. Napoje najbardziej popularne to pomarańcza, jabłko i multiwitamina w opakowaniach kartonowych, butelkach plastikowych oraz szklanych. Do napojów owocowych zalicza się także produkty, które mimo dużej zawartości soku (powyżej normy wymaganej dla nektaru) zawierają dodatki dozwolone w przypadku napojów, a zabronione przy produkcji soków oraz nektarów: aromaty, barwniki naturalne i sztuczne, konserwanty, sztuczne substancje słodzące.
Powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, czym różnią się pomiędzy sobą soki, napoje i nektary. Najwięcej właściwości odżywczych mają soki robione w domu, gdyż posiadają szereg korzystnych właściwości: gaszą pragnienie, odkwaszają organizm, są bogatym źródłem witamin, minerałów i błonnika. Zawierają antyoksydanty, chroniące przed wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi za starzenie się organizmu, miażdżycę i choroby nowotworowe. Wartość odżywcza soku zależy od jego rodzaju. Najlepsze pod tym względem są soki mętne typu przecierowego lub z cząstkami owoców. Klarowne tracą część witamin, minerałów, a także większość błonnika. Więcej składników odżywczych znajdziemy w sokach niż nektarach. Soki warzywne przewyższają owocowe ilością żelaza, magnezu, wapnia, błonnika i beta-karotenu. Szczególnie dużo beta-karotenu znajduje się w soku z marchwi, sok pomidorowy jest skarbnicą potasu, podobnie jak sok z buraków ćwikłowych, który dostarcza dużo kwasu foliowego i błonnika.
Wybierając sok lub nektar powinniśmy sprawdzać informacje producenta czy sok został wyprodukowany z koncentratu czy ze świeżych owoców. W pobliżu nazwy należy też podać minimalną zawartość owoców oraz informację, że produkt został dosłodzony. Na etykiecie musi być data przydatności do spożycia, warunki przechowywania, wartość odżywcza, nazwa producenta. Im więcej będzie danych, tym większa pewność, że kupujemy dobry produkt.
www.fit.pl
