Wiśnie i czereśnie to owoce drzew należących do rodziny Różowatych (Rosaceae), choć reprezentują dwa zupełnie różne gatunki owoców. W wielu językach zachodnioeuropejskich wiśnie i czereśnie określa się tym samym słowem, do którego dodaje się przymiotnik "kwaśna" albo "słodka", w zależności od tego, o jaki owoc chodzi.
Kraina kwitnącej wiśni
Wiśnie rosną w umiarkowanej strefie klimatycznej na całym świecie, ale najliczniej występują we wschodniej Azji. Japonia, choć zwana „krainą kwitnącej wiśni” wcale nie jest potentatem w uprawie tego owocu. Ani w Japonii, ani w Chinach nie uprawia się tych naszych w nas drzew owocowych na skalę handlową. Azjaci nie są smakoszami wiśni – tam hoduje się głównie gatunki ozdobne wiśni.
Sokówki i szklanki
Ze względu na przydatność przetwórczą wiśnie dzieli się na sokowe i kompotowe. Wyodrębnia się dwie odmiany wiśni: sokówki i szklanki. Różną się one barwą, smakiem i kolorem soku. Sokówki są ciemnoczerwone, niekiedy prawie czarne, i mają ciemny, barwiący sok. Szklanki są koloru jasnoczerwonego, mają jasny, nie brudzący sok. W zależności od odmiany wiśnie mogą być albo kwaśne, albo słodkie, jak czereśnie. Czereśnie mają kształt zbliżony do wiśni, są jednak większe i słodsze. Cechują się dużą różnorodnością barw – od żółtej, przez czerwoną do ciemnoczerwonej. Uprawianych jest wiele odmian, co daje większą różnorodność oferowanych owoców. Każda odmiana smakuje inaczej i ma swoich wielbicieli wśród konsumentów.
Wartość odżywcza
Wszystkie wiśnie, i kwaśne, i słodkie, zawierają dużo węglowodanów, witamin, kwasów organicznych i pektyn. Wiśnie to dobre źródło potasu i fosforu. Zawierają też wapń, magnez, śladowe ilości żelaza, cynku, miedzi i manganu. To też bogactwo witaminy A, betakarotenu i witaminy C. Wiśnie są bardzo małokaloryczne: 100 g świeżych wiśni to jedynie 198 kJ (47kcal). Czereśnie zawierają nieco więcej węglowodanów. 100g tych owoców to 254kJ (61kcal). Mało, kto wie, że czereśnie poprawiają apetyt, mają właściwości antytoksyczne i odtruwające. Zalecane są w diecie osób ze schorzeniami reumatycznymi, nerkowymi, a także dla chorych na serce.
Wiśnia i czereśnia w kuchni
Owoce wiśni i czereśni to przede wszystkim owoce deserowe, przeznaczone do konsumpcji w stanie świeżym. Przygotowuje się z nich z powodzeniem także soki, kompoty, galaretki, konfitury. Dodaje się do ciast, deserów i lodów. Z wiśni przygotowuje się nalewki, brandy. A także kandyzuje. Bardzo wykwintnie smakują wiśnie z likieru zanurzone w czekoladzie. Konfitura wiśniowa to bardzo ciekawa przystawka do dań mięsnych, zarówno drobiowych jak i wieprzowych. W południowo-wschodniej Europie uprawia się specjalną odmianę owoców wiśni, których używa się do wyrobów likierów maraskino. Na przetwory lepsze są sokówki, natomiast do ciast i deserów - szklanki.
Na zakupach
Kupując wiśnie, czy czereśnie należy koniecznie zwrócić uwagę na pewne cechy owoców. Owoce bezwzględnie muszą być świeże, zdrowe i dojrzałe. Powinny być całe (bez uszkodzeń miąższu), jędrne, czyste, nie zawilgocone i z szypułkami. Nigdy nie kupujmy owoców ze śladami zaparzenia, zafermentowania, zapleśnienia, czy nadgnicia.
dr A.Czarnewicz-Kamińska
www.dieta.fit.pl
