Lęki nocne to zaburzenia snu typowe dla niektórych dzieci w wieku 3-12 lat, jednak najwięcej przypadków lęków nocnych odnotowuje się między 3 a 5 rokiem życia. Nie nalezy mylić lęków nocnych z koszmarami sennymi, które dotyczą zupełnie innej fazy snu. dotyka zarówno chłopców, jak i dziewczynek, bez względu na rasę. Problemy ze snem zazwyczaj rozwiązują się samoistnie podczas okresu dojrzewania.
Przyczyny lęków nocnych
Pojawienie lęków nocnych najczęściej tłumaczy się pojawieniem się u dziecka stresujących sytuacji. Przyczyną może być również gorączka, niewyspanie, przyjmowanie leków wpływających na układ nerwowy. Podczas lęku nocnego dziecko budzi się z krzykiem. Charakterystyczny jest intensywny płacz i strach we śnie oraz trudności z obudzeniem dziecka. Jednak możliwe są również inne symptomy, takie jak przyspieszony rytm bicia serca oraz szybszy oddech, a także pocenie się podczas epizodu lękowego. Niekiedy dziecko jest pobudzone i nie jest w stanie leżeć spokojnie, nie reaguje też na próby uspokojenia podejmowane przez rodziców. Większość epizodów trwa 1-2 minuty, ale zanim dziecko uspokoi się i położy z powrotem do łóżka, może minąć nawet pół godziny.
Naukowcy zajmujący się badaniem snu, zauważyli także, że lęki nocne zdarzają się w innej fazie niż koszmarne sny. Koszmary pojawiają się w fazie płytkiego snu (REM) i dlatego dziecko łatwo budzi się ze złego snu, natomiast lęki – w fazie snu głębokiego (NREM). Zdaniem naukowców to jedna z najbardziej tajemniczych spraw związanych z ludzkim mózgiem. Zadziwiające jest to, że maluch, który w nocy wyglądał na przerażonego, rano nie ma świadomości jakiegokolwiek zajścia podczas gdy spał.
Jak radzić sobie z lękami nocnymi?
Przede wszystkim rodzice muszą być czujni. Powinni zapisywać ile mniej więcej trwał napad. Powinni również obserwować dziecko, by zauważyć ewentualną przyczynę lęków nocnych i ją wyeliminować.
Ważnym elementem są również stałe godziny snu. Należy uważać również na ilość czasu drzemki w dzień. Przemęczone i niewysypiające się dziecko jest dużo bardziej narażone na wystąpienie lęków nocnych. Przed pójściem spać, warto zadbać o odpoczynek i wyciszenie dziecka.
Kiedy wystąpi atak - rodzic musi być spokojny. Powinien zapewnić dziecku bezpieczeństwo, aby nie uderzyło się czy nie spadło z łóżka. Cicho szeptać słowa otuchy. Nie martw się też, gdy dziecko podczas pojawienia się lęku unika dotyku lub stawia opór. Stań z boku i upewnij się, że dziecko nie zrobi sobie w żaden sposób krzywdy. Pomimo że oczy dziecka są otwarte, tak naprawdę ono dalej śpi i nie jest świadome, co się dzieje. Nie powinno się w trakcie napadu na siłę wybudzać dziecka. Często po napadzie maluch długo płacze, może się nadmiernie pocić lub ma przyspieszony oddech, a dopiero po uspokojeniu sam znów zapada w sen.
Lęki nocne - leczenie
Jeśli lęki nocne pojawiają się u dziecka bardzo często, rodzice powinni udać się z dzieckiem do lekarza, który może zlecić badanie EEG. Podstawową jednostką chorobową, jaką należy wykluczyć przed rozpoznaniem lęków nocnych jest padaczka. Ruchy ciała w napadach lęku są złożone, natomiast w napadzie padaczki mają charakter stereotypowy, powtarzalny, przypominają często typowe drgawki. Ponadto w przeciwieństwie do napadu lęku, zdarzają się kilka raz w ciągu jednej nocy i zwykle nie trwają dłużej niż 2 minuty. Mogą towarzyszyć im przygryzienie języka czy mimowolne oddanie moczu lub kału. Większość lekarzy uważa, że lęki nocne i koszmary senne u dziecka nie są niczym groźnym. Jeśli lęki nocne występują często i mają intensywny przebieg, lekarz może przepisać dziecku tabletki normujące sen. Można także udać się do psychologa i zapytać o radę.
Lęki nocne zdarzają się wielu dzieciom i w większości przypadków ustępują samoistnie wraz z rozpoczęciem dojrzewania płciowego. Jeśli jednak epizody lękowe są bardzo dotkliwe i częste, warto wybrać się do lekarza. Może się bowiem okazać, że za lękami stoją poważne zaburzenia.
