Naukowcy przeprowadzili najbardziej kompleksową metaanalizę, obejmującą niemal 100 badań, które dotyczyły różnych form aktywności fizycznej i ich wpływu na depresję, lęk i stres psychiczny u dorosłych. Wyniki tych badań wskazują, że ćwiczenia mogą znacząco redukować objawy depresji i lęku, a niektóre grupy pacjentów wykazują jeszcze większą poprawę.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, co ósma osoba na świecie zmaga się z jakimś rodzajem zaburzeń psychicznych, a większość chorych nie ma dostępu do odpowiedniej opieki medycznej. W tej sytuacji ćwiczenia fizyczne, które są stosunkowo tanie i łatwo dostępne, mogą stać się kluczowym elementem terapii.
Analiza objęła dane z 97 przeglądów, które uwzględniały 1039 badań i 128 119 uczestników. Badania dotyczyły szerokiego spektrum populacji – od pacjentów z rakiem, przez osoby starsze, po osoby cierpiące na depresję czy lęki. Obejmowały także pacjentów z różnymi chorobami przewlekłymi, a także zdrowych dorosłych.
Wyniki badań potwierdzają, że różne formy ćwiczeń przynoszą różne korzyści fizjologiczne i psychospołeczne. Szczególnie trening oporowy miał największy wpływ na osoby z depresją, podczas gdy treningi skupione na umyśle i ciele, takie jak joga, oraz ćwiczenia o wysokiej intensywności, były najskuteczniejsze dla osób zmagających się z lękiem. Co więcej, badania potwierdziły, że aktywność o średniej i wysokiej intensywności przynosi największe korzyści w łagodzeniu objawów depresji i lęku, co wynika z mechanizmów neuromolekularnych, takich jak zwiększona dostępność serotoniny i noradrenaliny.
Jednym z interesujących wniosków jest to, że największe korzyści płyną z krótszych interwencji, gdzie niewielkie tygodniowe dawki aktywności fizycznej są bardziej skuteczne niż dłuższe sesje. Może to wynikać z faktu, że krótsze treningi są łatwiejsze do wdrożenia, zwłaszcza dla osób borykających się z problemami zdrowotnymi.
„Ćwiczenia o wyższej intensywności przynosiły większe korzyści w przypadku depresji i lęku, podczas gdy dłuższe treningi miały mniejszy wpływ w porównaniu do krótszych i średnio długich sesji” – powiedział Ben Singh z University of South Australia, współautor badania. „Co ważne, badania pokazują, że nie potrzeba dużo, aby ćwiczenia miały pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne”.
Chociaż badanie nie sugeruje, że aktywność fizyczna powinna zastąpić takie terapie jak psychoterapia czy leczenie farmakologiczne, podkreśla ono potrzebę uwzględnienia ćwiczeń – dostosowanych do możliwości pacjenta – jako kluczowego elementu podejścia do zdrowia psychicznego.
W obliczu trudności z dostępem do usług zdrowia psychicznego na całym świecie, naukowcy wierzą, że dalsze badania nad aktywnością fizyczną jako terapią pierwszego wyboru mogą przynieść korzyści wielu z 970 milionów osób żyjących z zaburzeniami psychicznymi.
