Układ odpornościowy (inaczej immunologiczny) to tarcza obronna naszego organizmu, która odpiera ataki i walczy z drobnoustrojami – dzięki niej możemy funkcjonować bez bólu gardła, kataru czy podwyższonej temperatury. Odporność budujemy niemal od początku życia – trenujemy ją szczepiąc się lub chorując, zapoznając nasze ciało z „przeciwnikami”. Na to jak silna jest nasza tarcza, wpływa też szereg innych czynników – m.in. to, w jaki sposób się odżywiamy, czy jesteśmy aktywni fizycznie, jaką pracę wykonujemy, a także to, na co chorujemy i jakie leki przyjmujemy. Czasami zdarza się, że układ odpornościowy jest osłabiony i niedostatecznie chroni przed infekcjami. Wówczas warto sięgnąć po odpowiednie wsparcie.
Na grypę narażeni są zwłaszcza seniorzy, niemowlęta i małe dzieci, kobiety w ciąży oraz pacjenci zmagający się ze schorzeniami przewlekłymi. Jak skutecznie uchronić się przed powikłaniami tej choroby?
– Najskuteczniejszym sposobem ochrony przed zachorowaniem na grypę jest szczepienie. Ochronność poszczepienna powstaje już 2 tygodnie po przyjęciu szczepionki i utrzymuje się przez cały sezon zachorowań. Najlepiej zaszczepić się na początku sezonu, czyli pod koniec września i w październiku, ale jeśli przegapimy ten termin, ze szczepienia możemy skorzystać w dowolnym momencie, przez cały sezon epidemiczny. Szczepić powinni się wszyscy, także osoby młode i zdrowe – zarówno ze względu na siebie, ale też innych ludzi, z którymi mają kontakt, a którzy na powikłania mogą być bardziej narażeni – tłumaczy mgr farmacji Izabela Baj, Dyrektor ds. opieki farmaceutycznej Gemini Polska.
W sezonie 2023/2024 szczepienia mogą być wykonywanie w podmiotach leczniczych oraz ogólnodostępnych aptekach (w aptece zaszczepić mogą się jedynie osoby dorosłe). Przed wykonaniem szczepienia potrzebna jest recepta – jeśli chcemy skorzystać z przysługującej nam refundacji konieczna jest ta wystawiona przez lekarza. Natomiast w sytuacji, gdy receptę wystawia farmaceuta, zapłacimy za pełny koszt preparatu.
Co jeszcze można zrobić, aby wesprzeć odporność?
Aby spróbować uchronić się przed częstymi infekcjami, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, a najlepiej przez cały rok, należy przestrzegać kilku ważnych zasad.
• Stosuj zdrową zbilansowaną dietę – jadłospis wzbogać o produkty bogate w witaminę D3, witaminę C, witaminę A oraz kwasy omega-3. Powinieneś również przestrzegać ogólnych zasad zdrowego odżywiania – chodzi tu m.in. o spożywanie ok. 5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach czasu, dostarczających odpowiednią ilość poszczególnych składników pokarmowych.
• Dbaj o aktywność fizyczną – ruch mobilizuje pracę układu odpornościowego, dlatego dobrze być aktywnym fizycznie także jesienią i zimą oraz spędzać czas na świeżym powietrzu. Warto jednak pamiętać, że istotny jest także umiar – intensywne, ciężkie i częste treningi mogą prowadzić do przetrenowania, a to może mieć negatywny wpływ na zdrowie.
• Unikaj sytuacji stresujących – układ nerwowy jest powiązany z układem immunologicznym i w znaczącym stopniu na niego wpływa. Krótki i łagodny stres działa pozytywnie, stymulując jego działanie, ale długotrwały może prowadzić do poważnych zaburzeń. Z tego powodu należy dołożyć wszelkich starań, by ograniczyć go do minimum, a także nauczyć sobie z nim radzić.
• Pamiętaj o higienie osobistej, zwłaszcza o częstym myciu rąk.
• Unikanie dużych skupisk ludzi – zwłaszcza w okresie wzmożonych infekcji, np. szpitali, przychodni czy supermarketów. To zalecenie jest szczególnie ważne dla osób starszych, chorych przewlekle i młodszych dzieci.
• Wysypiaj się – organizm regeneruje się właśnie podczas snu, a niedostateczna liczba godzin snu wpływa na przedłużanie się infekcji. Warto też zadbać o jego jakość – odpowiednie zaciemnienie pomieszczenia i wyciszenie się przed snem (m.in. unikanie korzystania z urządzeń elektronicznych).
• Dbaj o odpowiednią wilgotność oraz temperaturę, czystość i świeżość powietrza w domu – jest to szczególnie istotne w rozpoczynającym się niebawem sezonie grzewczym.
