Dramatyczny wzrost zachorowań
Od kilku lat obserwujemy znaczący wzrost przypadków krztuśca w Polsce. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, między 1 stycznia a 15 września 2024 roku zgłoszono aż 14 584 przypadki zakażenia, co stanowi ponad 26-krotny wzrost w porównaniu do roku poprzedniego.
Dlaczego liczba zachorowań rośnie?
Przyczyną rosnącej liczby zachorowań jest między innymi brak pełnej realizacji kalendarza szczepień w dzieciństwie, co skutkuje niską odpornością populacyjną. Dodatkowym czynnikiem jest osłabienie ochrony wśród dorosłych – szczepienie przypominające w wieku 14 lat traci skuteczność po około 10 latach. Ponieważ szczepienia dla dorosłych są zalecane, a nie obowiązkowe, wiele osób ich nie wykonuje, co zwiększa ryzyko zachorowania. – Regularne szczepienia co dekadę to kluczowy sposób ochrony przed chorobą – podkreśla lek. Marta Moskal.
Jak uniknąć zakażenia?
Krztusiec przenosi się drogą kropelkową, dlatego ważne jest unikanie kontaktu z osobami mającymi uporczywy kaszel, zwłaszcza jeśli należymy do grupy ryzyka. Higiena odgrywa kluczową rolę w profilaktyce – częste mycie rąk, szczególnie po kasłaniu i kichaniu, a także unikanie dotykania twarzy, może zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Jak przebiega choroba?
Krztusiec rozwija się w trzech etapach:
-
Faza kataralna (1-2 tygodnie): objawy przypominają przeziębienie – katar, łagodny kaszel, ból gardła, lekka gorączka i osłabienie.
-
Faza napadowa (3-6 tygodni): pojawiają się napady silnego kaszlu zakończone charakterystycznym „pianiem” przy wdechu, którym mogą towarzyszyć wymioty, bezdechy i duszności.
-
Faza rekonwalescencji (1-2 miesiące): napady kaszlu stopniowo słabną, ale mogą utrzymywać się jeszcze przez kilka tygodni.
Możliwe powikłania
Krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt, seniorów oraz osób z osłabioną odpornością. Może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak:
-
Zapalenie płuc – może skutkować niewydolnością oddechową,
-
Zaburzenia oddychania – w tym groźne bezdechy,
-
Uszkodzenie mózgu – wynikające z niedotlenienia w trakcie silnych ataków kaszlu,
-
Złamania żeber – spowodowane intensywnymi napadami kaszlu,
-
Wymioty i odwodnienie – zwłaszcza u najmłodszych,
-
Przepuklina pachwinowa – szczególnie u dzieci, na skutek wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.
Jak potwierdzić zakażenie?
Aby zdiagnozować krztusiec, lekarze najczęściej stosują testy laboratoryjne, takie jak PCR (wymaz z nosa lub gardła) oraz badania serologiczne wykrywające przeciwciała (IgM, IgA, IgG). Wczesna diagnoza pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i ograniczenie transmisji choroby.
Leczenie – szybka reakcja kluczem do sukcesu
Krztusiec to choroba bakteryjna, dlatego podstawą terapii jest antybiotykoterapia. Ważne jest, aby leczenie rozpocząć jak najwcześniej – najlepiej przed wystąpieniem napadów kaszlu. Im szybciej wprowadzona zostanie terapia, tym większa szansa na łagodniejszy przebieg choroby.
Nie bagatelizuj kaszlu!
Krztusiec często mylony jest z przeziębieniem, jednak nieleczony może prowadzić do poważnych powikłań. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze oraz pacjenci z obniżoną odpornością. Regularne szczepienia oraz szybka reakcja na niepokojące objawy mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania i powikłań.
