Nasza sytuacja materialna, a dalej rodzinna ulega zmianie. Zapominamy o ideach lekcji wychowania fizycznego, bądź też nikt nam ich nie przekazał. Zapominamy, iż jeśli nie będziemy dbać o własne ciało, nie będziemy w stanie odpowiednio funkcjonować, co dalej będzie miało odzwierciedlenie w kontaktach międzyludzkich, w ubywaniu środków materialnych, które zamiast na leki moglibyśmy wydać na rzeczy mniej ważne, a dzięki którym moglibyśmy sprawić sobie lub innym jeszcze trochę radości.
„Każdy człowiek ma swoją sprawność. Zmienia się ona z czasem, miejscem, pracą, treningiem sportowym, sytuacją. Jest wynikiem codziennej aktywności oraz zakodowanych indywidualnych możliwości” (I. Nadolska 1998, s.245). Tak więc można powiedzieć, że nasza sprawność fizyczna, nasze ruchowe możliwości, podstawa naszego życia zależą od nas samych. To my wybieramy pracę, możliwości spędzenia czasu z rodziną oraz miejsce zamieszkania.
Mamy coraz łatwiejszy dostęp do udogodnień, większego wyboru. W zależności od tego, czego się tyczą te ”ulepszacze” możemy poprawić lub pogorszyć swoje stanowisko do poruszania się. Weźmy pod uwagę transport – samochody, samoloty, schody ruchome - te wszystkie udogodnienia pozwalają nam na łatwiejsze (czyli bez użycia mięśni) przebycie określonej drogi. Takie warunki nie pozwalają na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, który będzie musiał się przystosować do zaistniałej sytuacji (ewolucja). Łatwiejszy dostęp do bardziej urozmaiconych pokarmów to z jednej strony pozytyw, ponieważ wiąże się to z bardziej urozmaiconym jadłospisem, z drugiej zaś strony zwiększona ilość przyjmowanego jedzenia to ryzyko wystąpienia na początku nadwagi (w związku z tym: zmniejszenia chęci do wykonywania jakichkolwiek czynności ruchowych), dalej różnych dysfunkcji układów w organizmie, np układu krwionośnego, oddechowego, ruchowego, pokarmowego. Chcąc znaleźć potwierdzenie tych słów wystarczy popatrzeć na kraje bardziej i mniej rozwinięte. Przykładem może być przyspieszone dojrzewanie płciowe w krajach zamożniejszych ale i z nadwagą mamy tutaj częściej do czynienia.
Oprócz urozmaiconego menu kulinarnego, pozytywem są także firmy odzieżowe, które to tworzą coraz doskonalsze ubrania, buty do użytku zarówno sportowego, rekreacyjnego, jak i na codzień. Te zaś pozwalają na poczucie większego komfortu przy jakiejkolwiek aktywności ruchowej.
Dzięki sprawności fizycznej bylibyśmy w stanie wykonać codzienne czynności w krótszym czasie, a i nie rzadko, znacznie lepiej i zużywając mniej energii. Chodzi tylko o odpowiednią sprawność fizyczną, która zaowocuje zdrowiem.
Zdrowie zależy od wielu czynników, zarówno fizycznych, jak i psychicznych, wewnętrznych, jak i zewnętrznych, tych na które możemy wpłynąć i te na które wpływu nie mamy. I tak można wymienić:
- czynniki genetyczne, otrzymujemy ”w spadku” od rodziców;
- czynniki fizyczne;
- indywidualne zachowania oraz
- styl życia, które łączą się ze sobą i które od nas samych zależą, a które przez niżej wymienione czynniki tak często są nieodpowiednie,
- środowisko psychospołeczne, czyli środowisko w jakim się obracamy, a które to, tak naprawdę, od wychowania przez rodziców bardzo dużo zależy;
- środowisko przekształcone przez człowieka, i tak jak nazwa wskazuje - wpływ mają tylko i wyłącznie ludzie;
- praca lub jej brak, ten czynnik nie zawsze zależy od nas;
- system opieki zdrowotnej, na który nie wszyscy mają wpływ.
[-------]
Jak łatwo zauważyć główną rolę w kształtowaniu naszego zdrowia (osobowości) odgrywają rodzice, a uogólniając – dorośli. To, jakie informacje czy to genetyczne czy związane z wiedzą czy mądrością życiową otrzymamy od rodziców, takimi predysposycjami będziemy dysponowali w przyszłości. Warto wspomnieć tutaj o jeszcze jednym czynniku, którego rzadko się dostrzega, o roli nauczyciela w-f w naszym dalszym uczestnictwie w szeroko rozumianej kulturze fizycznej, a dalej dbaniu o własne ciało, czyli o zdrowie. To dzięki nauczycielowi w-f, zaraz po rodzicach, możemy załapać bakcyla sportowego. To osoby, które są dla nas autorytetem, wywołujące u nas podziw, są tymi, które mogą i wpływają na nasze myślenie. Nauczyciel w-f może w nas zaszczepić chęć i konieczność dbania o swoją sprawność fizyczną, czerpania przyjemności z aktywności ruchowej. A właśnie ten okres rozwojowy, młodszy wiek szkolny jest szczególnie podatny na wszelakie nauki, uwagi, wzorce. Tak więc jeśli tenże belfer, przekaże tak swoje doświadczenie i wiedzę, że podopieczni będą go słuchać, wytworzy w nich chęć i umiejętność wykorzystania sportu, jako środka dla podwyższenia standardu swojego oraz innych życia. Przecież głównym zadaniem zajęć wychowania fizycznego jest nauczanie i uczenie nawyków ruchowych oraz umiejętność utrzymania ich w jak najdłuższym czasie. Im człowiek dłużej będzie dostarczał sobie odpowiednią ilość ruchu, tym dłużej cieszyć się będzie zdrowiem oraz lepszym radzeniem sobie z wysiłkiem, z codziennymi zadaniami, stresem w czasie pracy, podczas obcowania z najbliższymi. Jasnym jest, że czas wolny, którego bez wątpienia będzie miał zawsze wystarczająco, będzie potrafił sobie odpowiednio, aktywnie zorganizować.
Mówi się, że aktywność ruchowa rozjaśnia umysł. Jeżeli dana osoba regularnie zażywa ruchu, na pewno będzie znacznie bardziej potrafiła się skupić na nauce, łatwiej rozwiązywała problemy, z większą ochotą uczestniczyć będzie w spotkaniach rówieśników, łatwiej nawiązywała kontakty, będzie bardziej lubiana. Wywodzi się ten fakt z tego, iż aktywność ruchowa wpływa na nasze samopoczucie poprzez przyśpieszony mechanizm oddechowy, co doprowadza do zwiększonego wdychanego powietrza (czyli m.in. tlenu) do płuc. Tlen przechwytywany przez krwinki czerwone roznoszony jest do całego organizmu, również do mózgu, co zwiększa i przyspiesza przewodzenie wszelakich impulsów. Naczynia poprawiają swoją pracę, narządy podwyższają próg tolerancji na wykonanie zadania, organizm zwiększa swoją odporność, zmniejsza się ryzyko zachorowania na jakąkolwiek chorobę. Warto w tym miejscu wspomnieć o tkance tłuszczowej, wykorzystywanej jako energii do wykonania jakichkolwiek czynności ruchowych, która spalając się przekształca w tkankę mięśniową w większej lub mniejszej ilości, w zależności od długości oraz intensywności pracy wykonywanej przez mięsień (im dłużej wykonujesz ruch, tym więcej spalisz).
Ciało tak stymulowane, czuje się bardziej komfortowo w warunkach normalnego życia, człowiek zaczyna odczuwać, że może więcej. Zatem posiadanie odpowiedniej sprawności fizycznej jest ogromnie ważne, aby odpowiednio, zdrowo funkcjonować.
Znaczenie wychowawców, czy to rodziców, czy nauczycieli, na świadomość dziecka jest olbrzymie. Nauczając dziecko nawyków ruchowych i tłumacząc jakie to ma znaczenie, dajemy szansę na odpowiednie rozwijanie zarówno fizyczne, jak i umysłowe.
W jakiejkolwiek sytuacji się znajdujemy, cokolwiek robimy, jakiekolwiek mamy przyzwyczajenia i charaktery, jakkolwiek wyglądamy musimy zdawać sobie sprawę, że to ruch jest podstawą. Nie jesteśmy w stanie czegokolwiek dokonać, dopóki nie wykonamy najmniejszego skurczu lub rozkurczu mięśnia. Zatem w naszym życiu winno się stać najważniejszym ćwiczenie mięśni, a rezultatem będzie odpowiednia sprawność fizyczna, która zaowocuje zdrowiem.
Dawid Zbroja
